Yurttaş, çarşı pazardaki pahalılıktan yakınırken sofraya gelen her eserin maliyeti şimdi tarladayken artmaya devam ediyor. Ziraî girdilerin yaklaşık yüzde 60’ında dışa bağımlı olunduğu için, kurdaki çabucak her oynaklık maliyetleri de artırıyor. Ziraat odalarına nazaran bu artış, haftalık bazda yaşanmaya başladı. 2018 öncesinde en fazla birkaç ayda bir güncellenen girdi fiyatları, artık haftada bir zamlanıyor. Fakat hasat sonrası eserini birden fazla vakit maliyetine dahi satamayan çiftçinin karı günden güne erirken, tüketici ise daima değerliye tüketmek zorunda kalıyor.
Ağustos ayında yıllık enflasyon yüzde 11.77 olurken, çiftçinin enflasyonu yıllık yüzde 17.36 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) 2020 Ağustos’ta on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 13.74, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 17.36 yükseldi. Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Lideri Hüseyin Demirtaş ise sadece tarım ilaçlarının son bir yılda yaklaşık yüzde 50 zamlandığını söyledi.
ELEKTRİK VE MAZOT
Demirtaş, ortalama bir dekara 40 kilo civarında gübre kullanıldığını, gübre fiyatlarının da son bir yılda yüzde 30-35 civarında arttığını tabir etti. Misal biçimde elektrik ve mazot fiyatlarının da çiftçinin belini bükmeye devam ettiğine dikkat çeken Demirtaş, “Girdilerin büyük çoğunluğu ithal. Döviz kurundaki artışa bağlı olarak bu girdiler neredeyse her hafta zamlanıyor. Ziraî girdi maliyetlerini düşürmekle vazifeli regüle edici kurumların bu bahiste hiçbir uğraşı yok. İthal girdilerle yerli üretim daha ne kadar sürdürülebilir, artık tahlil sunulması lazım” dedi.
Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) bilgileri ise hem hayvancılıktaki maliyetlerdeki hem et fiyatlarındaki artışı gözler önüne serdi. ESK’ye nazaran süt yemi 2020 Ağustos’ta yıllık bazda yüzde 17, besi yemi yüzde 16.3, yemlik buğday ise yüzde 32.5 zamlandı. 2019 Ağustos’ta İstanbul’da 39.5 TL olan perakende kıyma fiyatları 2020 Ağustos’ta 48.6 TL’ye yükseldi. Tıpkı periyot aralıklarında kuşbaşı fiyatları ise yüzde 30.8 zamlandı. Kuzu eti fiyatındaki yıllık değişim de yüzde 17.5 oldu. Bu fiyatlarla Türkiye, İngiltere’den daha değerliye kıyma, AB ülkelerinden daha değerliye karkas et tüketmiş oldu.
Cumhuriyet
