Dünyayı tehdit eden koronavirüs salgınına karşı maske, hayatımızın bir kesimi oldu. Virüsten korunmada kıymetli bir rol oynayan maskeyi takmak artık mecburî. Durum bu türlü olunca pek çok yerde cerrahi ve bez maske satılmaya başladı. Kimi meydanlarda seyyar tezgahlarda maske satıyor, kimi çeşitli dükkanlarda tek yahut kutu halinde maske satışı yapıyor. Eminönü’ndeki Tahtakale’de kuruyemişçi, hırdavatçı, tatlıcı üzere pek çok dükkanda maske satışı yapılıyor. Uzmanlar merdiven altı olarak tabir edilen yerlerde üretilen maskelerin virüse karşı müdafaası olmadığını belirterek, bu maskelerin risk oluşturduğunu söz ediyor. Bilhassa nerede üretildiği bilinmeyen ve pek çok yerde satılan boyalı, desenli bez maskelerin kanserojen unsur içerebileceği belirtiliyor.
“ARKADAŞ VASITASIYLA FABRİKADAN ALIYORUZ”
Tahtakale’de iş kıyafetleri satışı yapılan dükkanın işletmecisi Caner Sancaktar, “Maske satışları her yerde olduğu için biraz düştü. Şu an her yerde var. Kolonyacı, tatlıcı, çantacı herkes satıyor. Biz iş kıyafetleri satıyoruz. Koronavirüs başlamadan evvel bizde maske vardı, devamlı bulunuyordu. Biz 11 Mart’tan evvel de satıyorduk. Üç katlı telli maske, kutuda 50 tane var. Biz 20 liraya satıyoruz. Fabrika var o fabrikadan arkadaş vasıtasıyla alıyoruz. Şu an 15 liraya, 10 liraya da maske var. Vatandaş için ne kadar ucuz olursa o kadar iyi. 10 liraya da istiyor, 15 liraya da istiyor” diye konuştu.
“BEZ MASKEYİ AKSESUAR OLARAK TAKIYORUM”
Tahtakale’de hırdavatçılık yapan fakat dükkanında cerrahi ve bez maske satışı yapan Ali Turan, bez maskelerin aksesuar olarak kullanıldığını söyledi. Turan, “İnsanlar alacakları vakit eserlerin dokümanlarını sormaları gerekiyor. Fatura ve evrak bulundurmayan yerlerden eser alınmaması lazım. 3 katlı maske özelliğine dikkat edilmesi lazım. Bez maske de hami olarak satılmıyor. Benim kullandığım bez maskeyi ben korucuyu manasından fazla karşı tarafa ulaşmaması için aksesuar olarak takıyorum. Biraz daha biçimli görünüm. Bunun medikal maske olmadığını herkes biliyor. Bunu kullanan insanların birden fazla medikal gayeli olarak kullanmıyor. Bunun içeriğini tam olarak bilmiyoruz lakin gayem bende olan hastalığın karşı tarafa ulaşmaması. Bez maskeleri 5 ve 10 lira ortasında fiyata satıyoruz” tabirlerini kullandı.
“MERDİVEN ALTI OLABİLİR ÇOK TERLETİYOR”
Çift maske takan bir vatandaş da , “Ben maskelerimi Kadıköy’de satılan bir yerden aldım. Eczaneden almadım. Merdiven altı olabilir çok terletiyor. Kalabalığın içine çıktığım için iki tane taktım” diye konuştu.
Tahtakale’de bir kuruyemişçiden maske aldığını söyleyen Umut Görer, “Buradaki maskeler gerçekten berbat. Çabucak yırtılıyor. Benim üç defa maskem koptu ve şu an beşinciyi aldım. Mümkünse kimse eczane dışında almamalı. Yırtıldığı için buradan aldım ve bir kuruyemişçiden aldım. O da direkt yırtıldı. Mutlaka eczaneden ve muteber bir markadan alınması gerekiyor. Otobüse binmem gerekiyordu mecburen aldım. Kuruyemişçi kendi eliyle eldivensiz maskeyi çıkarıp 1 liraya verdi” sözlerini kullandı.
“BEZ MASKELERİN BOYALARINA DİKKAT ETMEK GEREKİYOR”
Türkiye’de üretilen maskeler laboratuvarlarda testlerden geçirilerek standartlara uygun olup olmadıkları denetim ediliyor. Lakin laboratuvara ulaşmadan satışa sunulan maskeler de var. Ekoteks Laboratuvarı Teknik Müdürü Sevim Razak, test evresinde iyi bedellerin görüldüğü üzere standartlara uygun olmayan maskelerin de olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Laboratuvarımızda hem bez hem de cerrahi maskelere standart ve yönetmeliğe uygun olarak bakteri tutuculuğu yani bakteri geçirgenlik testi hem de maskenin ne kadar pak üretildiğini gösteren koşulları gösteren test yapıyoruz. Maske ağzımızda takılıyken ne kadar nefes alabildiğimizi ve ne kadar rahat konuşabildiğimizi gösteren ‘nefes alabilirlik’ testi uyguluyoruz. Üretici firmalarımız ürettikleri eserleri belgelendirmek için kendi talepleriyle bize müracaatta bulunabiliyor. Düzgün pahalar gördüğümüz üzere standart gerekliliği karşılamayan numunelerle de karşılaşıyoruz. Bilhassa maske satın alırken bildiğimiz yerlerden, muteber eserleri satın almaya dikkat etmemiz gerekiyor. Cerrahi maskelerde daha az dert görmekle birlikte bilhassa boyalı ve baskılı kumaş ve bez maskelerde çok boyalı ve baskılı olması sebebiyle birkaç saat yüzümüzde kalması sebebiyle sıcaklık ve nem üzere negatif şartları göz önüne alırsak kanserojen boyalardan ya da alerji yapabilecek birtakım boyalardan etkilenebiliriz. Bu maskeleri çocuklarımız da kullanıyor. Bez maskelerin boyalarına dikkat etmek gerektiğinin altını çizmek istiyoruz.”
“ONAYLANMIŞ ESERLERI KULLANMAYA DİKKAT ETMELİYİZ”
Maskelerin eczanelerden ve emniyetli yerlerden alınması gerektiğini tabir eden Sevim Razak, şöyle devam etti:
“Mutlaka maske kullanmak zorundayız. Maske artık hayatımızın vazgeçilmez bir kesimi. Bilinen yerlerden, paketlenmiş eserleri almayı tercih etmeliyiz. Onaylanmış eserleri kullanmaya dikkat etmeliyiz. Çok baskı ve boyalı numuneleri kullanırken biraz daha dikkatli olmak gerekiyor. Boyalı bez maskelerde numuneler boyanmış ve baskı sürecinden geçmiş olarak bize geldiği için bunların ön testlerinin yapılıp yapılmadığını bilmiyoruz. Bize müracaat olduğu vakit maske test yönetmeliğine nazaran oluyor ya da müşteri kendi talebiyle, kendi kriterleri gereği alerjen ve kanserojen unsur boya denetimi yaptırmış olabilir. Bunun haricinde biraz daha dikkatli ve titiz davranmamız gerekiyor.”
Cumhuriyet
