Getty Images
Hindistan, günlük hadise artışında dünyada birinci; hadiseler süratle artarken ülke iktisadı krize gidiyor. İşsizlik ve fakirliğin arttığı bölgelerde, gitgide artan sayıda çocuğun yasa dışı biçimde evlendirildiği ya da çalışmaya zorlandığı görülüyor. BBC’den Divya Arya araştırdı.
13 yaşındaki Rani, hayattaki birinci savaşını kazandı. Ailesi bu yaz onu evlendirmek istedi, lakin Rani (gerçek ismi değil) babasını durdurmayı başardı.
Hindistan’da hükümet mart ayında sert tedbirler alıp sokağa çıkma kısıtlamaları getirdiğinde, Rani 8. sınıftaydı. Tüberküloz tedavisi gören babası işsiz kalırken, Rani’nin de okulu kapanmıştı. Babası, bir ay içinde “ona uygun bir damat bulduğunu” söyledi.
Rani ise “Herkes neden kızlarını evlendirmek için ivedi ediyor, anlamıyoruz. Okula gitmenin, para kazanmanın ve bağımsız olmanın bizim için kıymetini anlamıyorlar” diyerek buna karşı çıktı.
Hindistan’da 18 yaşından küçük kız çocuklarının evlendirilmesi yasak. Lakin dünyada yasa dışı biçimde evlendirilen kız çocuklarının sayısının en fazla olduğu ülke burası, o denli ki sayılar tüm dünyadaki sayıların 3’te birini oluşturuyor. Birleşmiş Milletler’in çocuk ajansı UNICEF’e nazaran ülkede her yıl 1.5 milyon kız çocuğu, ailelerin zoruyla ‘evlendiriliyor.’
Bu sayı bu yıl daha da arttı. “Çocuk hattı” isimli çocuklara yardım eden bir kuruluş, bu yıl haziran ve temmuz aylarında kendilerini arayan kız çocuklarının sayısının, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 17 arttığını söyledi. Ailelerinin evlendirmek istediği kız çocukları, bu istismarı durdurmak maksadıyla yardım istemek için “Çocuk hattı”nı arıyor.
Ülkede Mart – Haziran ayları ortasında milyonlarca kişi işsiz kaldı. Bunların birçok da hakları korunmayan ve çok düşük fiyatla çalışan emekçilerdi, işsizlik onları çok daha derin bir fakirliğe sürükledi.
Hükümet, ülke içinde büyük kentlere çalışmaya giden 10 milyon kişinin köyüne ya da kasabasına döndüğünü açıkladı.
Bu aileler ‘evliliği’ kız çocuklarının hayatını kurtarmak için tek deva olarak görüyor.
Haziranda birçok kısıtlama kaldırıldı. Lakin bu bireylerin birden fazla hâlâ işsiz, ülkenin iktisadını şimdi toparlanmadı. Okullar da şimdi açılmadı.
Ülkede okullar, bilhassa Rani’nin yaşadığı Odisha üzere yoksul bölgelerde, kız çocuklarının geleceği için kritik kıymette. Ailelerinden baskı gören ya da istismara uğrayan çocuklar, çoğunlukla okullarındaki öğretmenleri aracılığıyla sesini duyuruyor ve destekleniyor.
BBCHindistan’da çocuk evliliğinin bu yıl 2019’a nazaran yüzde 17 arttığı iddia ediliyorUNICEF’le birlikte ülkede çocuk evliliğini bitirmek için çalışan Action Aid isimli kuruluştan Smita Khanjow, “Çok yoksul bölgelerde kız çocuklarının okula gitmesini esasen istemiyorlar. Bir kez okuldan ayrıldıkları vakit, aileleri geri dönüşe ikna etmek çok güç olacak” diyor.
Rani’nin okuldaki en yakın arkadaşı, aylar evvel evlendirildi. Ailesi kendisi için de birebir planı yapmıştı ancak o “Çocuk hattı”nı aradı. Lokal bir sivil topum kuruluşuyla (STK) da temas kuran Rani’yi, bu kurumların çalışanları ve polis evlilikten kurtardı.
Lakin düğünün iptal edilmesinin çabucak akabinde Rani’nin babası hayatını kaybetti:
“Okullar açıldığında geri dönmek istiyorum ancak artık babam olmadığı için, daha fazla çalışmam gerekecek. Konutu çekip çevirmek için anneme yardım etmek benim vazifem.”
Erkek çocuklar için de kurallar zorlaştı. Khanjow’a nazaran ülke genelinde gitgide daha fazla erkek çocuk, meskene katkı yapması için fabrikalarda çalışmaya zorlanıyor.
Hindistan’da çocukların zorla çalıştırılması cürüm Fakat 2011’de Hindistan’daki 260 milyon çocuktan 10 milyonunun çalıştırıldığı ortaya çıkmıştı. Bu, yapılan son kapsamlı resmi araştırma oldu.
Bu durum, aileler için de hiç kolay değil. 4 ay süren sokağa çıkma kısıtlamaları boyunca Pankaj Lal, 13 yaşındaki oğlunu, iyi bir teklif karşılığında çocuk personeller için aracılık yapan bir şahsa teslim etti. 5 çocuğu olan Lal’in bulduğu işte kazandığı para, “hiçbirinin karnını doyurmaya yetmiyordu.”
Getty Images13 yaşında bir çocuk aliminyum tencere fabrikasında ellerini yıkıyor.Lal, bu kişinin verdiği para karşılığında oğlunun 1,000 kilometreden uzaktaki öteki bir eyalete gitmesine müsaade verdi. Oğlu burada bir takı fabrikasında, aylık yaklaşık 65 dolar karşılığında çalışmaya başladı. Bu para, karnını doyuramayan aile için hayat kurtarıcı nitelikteydi.
Kararının münasebetlerini bu sözlerle açıklayan Lal, yaşadıklarını anlatırken ağlamaya başlıyor:
“Çocuklarım iki gün boyunca hiçbir şey yememişti. Aracıya, ben gidip çalışayım dedim ancak bu iş için küçük ve atik parmaklar gerektiğini, benim bu işi yapamayacağımı söyledi. Oğlumu ona bırakıp göndermekten öbür dermanım yoktu.”
Ülkede eyaletler ortası seyahat ve geçişler salgın sebebiyle yasak olsa da, çocuk emekçilerin kaçaklıını yapan şahıslar, geçişler için yolu biliyor.
Çocuk kaçakçılarından 25 yıldır çocuk çalışanları kurtaran bir STK’yı yöneten Suresh Kumar, bu yıl kurtardıkları çocuklarının sayısının geçen yıla nazaran iki katına çıktığını söylüyor:
“Köylerde artık çocuk görmek mümkün değil. Son birkaç aydır çocuk kaçakçılarının iyice güçlendiğini ve kısıtlamaları lehine kullandığını görüyoruz.”
BBCPolis, ihbar üzerine 6 çocuğun çalışmaya götürüldüğü otobüsü durduruyor.Hükümet de son devirde daha sert cezalar öngören kararlar aldı.
Her bir eyalete de bu mevzuda çalışmalar yapılması, bayanlara ve çocuklara salgın devrinde de açık olacak halde sığınak sağlanması buyruğu verildi.
Lakin aktivistlere nazaran, çocuk kaçakçılarının birçoklarının yetkililerle bağı var ve her seferinde küçük bir para cezasıyla kurtuluyorlar.
Lal’in oğlunu gönderdiği otobüs ise yolda polis tarafından durduruluyor. Oğluyla birlikte 5 çocuk daha kurtarılıyor. Lakin oğlu süreksiz bir mühlet için çocuk bakım merkezinde tutuluyor. Lal, oğlunun kısa vakitte meskene döneceğini söylüyor:
“O, bir anlık zayıflıktı. Yaşamak için tek bir lokmaya muhtaçlık duysak bile oğlumu bir daha asla çalışması için bir yere göndermem.”
Cumhuriyet
