Türk-İş tarafından, çalışanların geçim şartlarını ortaya koymak ve temel muhtaçlık unsurlarındaki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek emeliyle her ay yapılan açlık ve yoksulluk hududu araştırması eylül ayı sonuçları açıklandı.
Araştırmaya nazaran, yaş sebze-meyve fiyatlarına bağlı olarak mutfak harcamasında görülen gerileme eylül ayında da devam etti.
Eylül ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 2 bin 447 lira 72 kuruş olarak belirlendi. Besin harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması zarurî öbür aylık harcamalarının toplam fiyatı ise (yoksulluk sınırı) 7 bin 973 lira 02 kuruş oldu.
Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” ise aylık 3 bin 2 lira 55 kuruş olarak hesaplandı.
Dört kişilik bir ailenin aylık besin harcaması (mutfak masrafı) fiyatı, yılın birinci 8 ayı prestijiyle evvelki yıl sonuna nazaran 285 lira, temel gereksinimler için yapılması gereken toplam harcama ise 928 lira artış gösterdi. Son bir yıl prestijiyle bakıldığında, ortaya çıkan ek harcama gereği besin için 385 lira, toplam hane halkı harcaması için 1248 lira oldu.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken minimum harcama fiyatı bir evvelki aya nazaran yüzde 2,68 oranında artış gösterdi. Yılın birinci dokuz ayı prestijiyle fiyatlardaki artış yüzde 13,18 oranına ulaştı. Besin enflasyonunda son on iki ay prestijiyle artış oranı yüzde 18,56 oldu. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 13,45 olarak hesaplandı.
– Sebze-meyve ortalama fiyatlarında kıymetli değişiklik olmadı
Araştırmaya nazaran süt, yoğurt, peynir kümesinde göreceli fiyat istikrarı sürüyor. Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat eserlerinin bulunduğu kümede, et ve sakatat ile tavuk fiyatı değişmedi. Balık fiyatları ise yüksek fiyattan mevsime giriş yaptı. Yumurta fiyatı da zamlandı. Bakliyat eserleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya ve benzeri) fiyatlarında geçen aya nazaran bir değişiklik olmadı.
Yaş sebze-meyvedeki fiyat gerilemesi bu ay da mutfak harcamasını rahatlatan temel faktör oldu. Geçen ay gerileyerek 6,59 lira olarak hesaplanan sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı, bu ay 6,57 liraya geriledi. Eylül’de hem zerzevatın hem de meyvenin ortalama kilogram fiyatı arttı. Zerzevat ortalama kilogram fiyatı 5,94 lira olarak hesaplanırken (geçen ay 5,88 lira), evvelki ay 7,54 lira olan meyve ortalama fiyatı bu ay 7,59 lira oldu.
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik üzere eserlerin bulunduğu kümede, eylülde ekmeğe yüzde 20 oranında artırım yapılarak yüzde bir oranında bir artış meydana geldi.
Son küme içinde yer alan besin unsurlarından, tereyağı ve margarinin fiyatı değişmedi. Zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı arttı. Açık satılan siyah ve yeşil zeytin fiyatı bu ay tıpkı kaldı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ay çekirdeği ve benzeri) eserlerinde ufak fiyatta fiyat ayarlaması yapıldı. Baharat eserleri (kimyon, nane, karabiber ve benzeri) ile çay ve ıhlamur değişmedi. Bal fiyatı artarken reçel, pekmez, şeker, tuz ve salça fiyatı birebir kaldı.
Cumhuriyet