Güvenlik idaresi ve kritik altyapı tesisleri güvenliği konusunda çalışmalar yapan analist Şafak Mert, “Ermenistan akınlarıyla neredeyse eşzamanlı olarak Rusya’dan Erivan’a yapılan kargo uçuşları, bu taarruzlarda Rusya’nın durduğu yeri net olarak göstermektedir. Sonlarını bile koruyamayan Ermenistan’ın, Rusya’nın muvafakati olmaksızın bir hücum başlatması mümkün değildir” dedi. Emekli Büyükelçi Uluç Özülker ise Ermenistan-Azerbaycan ortasındaki çatışma ve tansiyonu, Rusya ile Türkiye’nin kuracağı diyaloğun çözeceğini söyledi.
Bölge üzerine çalışmalar yapan analist Mert ve emekli Büyükelçi Özülker, Azerbaycan-Ermenistan ortasında yaşanan çatışmayı Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Ermenistan’ın yalnızca askeri değil, propaganda manasında da atak için hazırlık yaptığını anlatan Mert şunları kaydetti: “Hatta Fransa ve Yunanistan’ın da tıpkı telaffuzları yayması Ermenistan’ın milletlerarası takviye için çalışmalara evvelden başladığını gösteriyor. Çavuşoğlu ile Lavrov’un telefonda görüşmesi, bölgede barışın tesisinde anahtar ülkeleri ortaya koyması açısından kıymetlidir. Lakin Minsk kümesinin eşbaşkanı olan Rusya’nın, cürümlünün (Ermenistan) yanında dururken mağduru (Azerbaycan) karşısına alması, barış umudunun biraz erteleneceğinin işareti olarak okunabilir. Doğal bu denkleme son periyotta Türkiye’ye açıkça cephe alan Fransa’nın Minsk kümesinin eşbaşkanlarından biri olduğu ve kendince Türkiye’yi çok cephede meşgul ederek hiçbir kelam hakkının olmadığı Doğu Akdeniz’de kelam sahibi olmaya çalıştığı gerçeğini koyunca, Ermenistan’ın motivasyonu daha net açığa çıkmaktadır. Natürel İran faktörünü ve İran’ın Ermenistan’a verdiği takviyesi de göz arkası etmemek lazım.”
FİİLİ DAYANAK: İHA
Türkiye’nin fiili takviyesini İHA’larla da yaptığını söyleyen Mert, “Bundan sonraki devirde iki ülke ortasındaki işbirliğinin daha da artacağını öngörmek yanlış olmayacaktır. Çatışmaların daha büyüyüp bölgesel bir savaşa evrilmesi tehlikesi her vakit var. Lakin Rusya’nın ne savaş ne barış ortamını tercih etmesi münasebetiyle bu çatışmaların mevzi hadiseler olarak kalması mümkünlüğü daha yüksek. Doğalgaz ve petrol talebindeki daralma münasebetiyle sıkıntı günler bekleyen Rusya’nın Azerbaycan’ın Avrupa’ya gaz ihracını kısıtlayabilecek bu türlü bir ortamdan ziyadesiyle hoşnut değil” dedi.
‘ABD-RUSYA BİLEK GÜREŞİ’
Emekli Büyükelçi Özülker ise zayıf olan Azerbaycan’ın, petrol ve doğalgaz ihracatıyla son yıllarda güçlendiğine dikkat çekerek şu değerlendirmelerde bulundu: “Para arttığı ölçüde silahlanma da arttı. Bunun gerisinde Türkiye de var. Türkiye, Azerbaycan ordusunu eğitir durumdadır. Akınların odağındaki Tovuz, petrolün Ermenistan üzerinden geçirilemediği için kullanılan çizginin ismidir. Buraya saldırmanın, Ermenistan istikametinden bir manası olmalı. Bu akınlar, akla Amerika ve Rusya’nın, Doğu Akdeniz de başta olmak üzere, kaynak konusunda bilek güreşine girdikleri fikrini akla getiriyor. Aliyev, vaktinde, ‘Bu iş barışçıl yoldan çözülmüyor’ demişti. Gerçekten o denli. Türkiye’nin Ortadoğu ve Akdeniz meselelerini ve Azerbaycan ile bağları de düşününce, bu taarruzların Türkiye’ye yeni bir baskı yapma yolu olduğu akla geliyor.”
“Amerika ile diyaloğumuz ve sıkıntıları konuşacak bir ortamımız yok. Rusya’yla bu türlü değiliz” diyen Özülker, şunları kaydetti: “Bu işin sonunda Azerbaycan ayağa kalkarsa, sürpriz olmaz. Ermenistan hem hatalı hem güçlü. Sebepsiz yere sivilleri gaye alıyor, öteki yandan olmayan halkını seferberliğe çağırıyor. Olmayan iktisatla savaşa kalkıyor. Bunlar altından kalkabileceği durumlar değil. Bugünlerde, Ortadoğu ve Doğu Akdeniz’de karmaşa varken, burada çatışma olursa Türkiye istikametinden çok istek edilebilecek bir şey olmayacak. Vakası ileri safhalara taşıtmamak konusunda Rusya’yla harekete geçebileceğimiz kanısındayım.” l ANKARA
Cumhuriyet
