Tristan da Cunha: Koronavirüsün uğramadığı, dünyanın 'en uzak' adasında yaşam

En yakın kara yerleşimine 3 bin kilometre uzaklıkta bir ada düşünün. Havaalanı yok. Bir gemiyi kaçırırsanız, uzun bir mühlet orada kalmanız gerekiyor. Koronavirüsün uğramadığı Tristan da Cunha adasına güzel geldiniz.

“Başka yerde yaşayamam.”

Birkaç yıl evvel gazetecilere konuşan Harold Green bunu söylemişti.

Lakin Tristan da Cunha’da yaşamak yürek istiyor.

Kuş uçmaz kervan geçmez bir yer olduğunu söylemek hafif kalır.

Şayet dünyanın yerleşim yerlerine en uzak adasına kendiniz gidip görmek isterseniz, bunun yolu şu:

Güney Afrika’ya, Cape Town’a uçun.
Bir yelkenli tekneye atlayın.
Gezegenin en güçlü sularında 18 gün boyunca, bir mola vermeyi ya da adanın etkileyici boyutunu görmeyi umarak gidin.
Adaya yaklaşma çalışmalarına başlayın, rüzgarların rıhtıma yaklaşıp inmenize fırsat verecek kadar azalması için bekleyin.
Dalgalar teknenizi kayalara vurmadan evvel tekneyi sudan çıkarmaya bakın. Yoksa ona elveda demeniz ve dönüş için birinin sizi alması gerekir.
Tristan da Cunha’nın merkezi ve tek yerleşim yeri olan Yedi Denizler’in Edinburgh’una (Edinburgh of the Seven Seas) “Merhaba” deyin!

Elbette “daha hızlı” öteki bir seçenek daha var: SA Agulhas gemisiyle 6 gün süren bir seyahat planlayabilirsiniz. Fakat bu, yılda bir kere yapılıyor ve geminin yolcu kapasitesi hayli hudutlu.

İşte, Tristan da Cunha’ya ulaşım da oradan ayrılmak da bu kadar sıkıntı.

“HAYAT AHBAPLIĞI”

Tristan da Cunha’nın 245 sakininin tamamı (son sayıma nazaran 133 bayan, 112 erkek), Edinburgh of the Seven Seas yerleşiminde oturuyor.

Yerleşimde bir kafe, toplumsal etkinlikler için bir salon, postane ve The Albatross isimli bir bar bulunuyor.

Adada, küçük ve çağdaş bir hastane ve daha da küçük bir okul mevcut.

Yakın vakte kadar adanın tarım sorumlusu olarak çalışan Alasdair Wyllie, “Adadan ayrılmadığınız sürece, bir arada okula gittiğiniz şahısların hayatınız boyunca birlikte yaşayacağınız beşerler haline geldiğini fark ediyorsunuz” diyor.

Evlenmeyi planlamadan çok evvel, muhtemelen eşiniz olacak şahısla de burada tanışıyorsunuz.

Şayet Tristanlı bir ailedenseniz, adadaki 6 soyadından birini taşıyor olmanız çok mümkün: Lavarello, Repetto, Rogers, Swain, Green ve Glass.

Adada yerleşik şahıslardan yalnızca ikisi burada doğmamış: Yıllar evvel adada yaşayan biriyle evlenen ve yeni aileleriyle yaşamaya karar veren bir adam ve bir bayan.

İngiltere’den muhakkak bir müddetliğine vazifeyle gelen bir hekim ve öğretmen de adada bulunuyor zira Tristan da Cunha, İngiliz Milletler Topluluğu’na bağlı.

CÜMBÜŞ

Ilişkin olduğu adanın sakinliğini ve huzurunu tutkuyla seven Harold, “Burası o kadar sessiz ki, iğne atsanız sesi duyulur” diyor.

Adanın hayli inançlı olduğunu, kapıları kilitlemediklerini de ekliyor.

Öbür bir ada sakini ise internet ilişkisinin “genellikle çok kötü” olduğunu söylüyor.

Adanın iyi bir özelliği ise, tüm denizaşırı telefon görüşmeleri -telefon çalıştığı zamanlarda- fiyatsız.

Kıyı boyunca sizi 3 kilometre öteye götüren bir yol var. Bu yolu takip ederek, güçlü rüzgarlara karşı taş duvarlarla çevrilmiş küçük tarım yerlerine ulaşabilirsiniz.

Burada başta patates olmak üzere zerzevat yetiştirmek mümkün. Ada sakinleri buraya yaz aylarında, kırsal seyahatler yapmak için de uğruyor.

En çok sevilen toplumsal aktivitelerden biri barbakü, ya da Güney Afrika’dan gelme bir gelenekle “Braai” yapmak.

Müzik aletleri çalmak ve müzik söylemek de ada hayatının kıymetli bir kesimi olagelmiş fakat ada sakinleri son vakitlerde “herkesin kendi ekranlarına gömüldüğünü” söylüyor.

Yemyeşil adada tabiat yürüyüşü yapma seçeneği de var. 10 kilometreden az uzaklıklı bu yürüyüşler, deniz düzeyinden yaklaşık 2 kilometre yüksek noktalara tırmanmayı gerektiriyor.

ETRAF ÖZELLİKLERİ

Tristan da Cunha, ya da kısaca Tristan, birebir isimle anılan volkanik grup adaların merkezinde yer alan ana kara kesimi.

Nightingale Adaları, Tristanlıların bazen tatile gittiği, kuvvetli akıntılardan ve köpek balıklarından uzakta, daha az tehlikeli bir yüzme tecrübesi sunan adalar.

Ada etrafında “Ulaşılmaz Ada” ve Güney Afrika’nın meteoroloji istasyonu bulundurduğu Gough Adası da bulunuyor.

Alasdair, “Adadaki ömrü romantize etme eğilimi var” diyor ve ekliyor: “Kesinlikle hoş bir yer lakin cennet değil.”

SESSİZ ADALAR

Rüzgarın ve ineklerin sesi dışında bu adada bir şey duymak imkansız.

Bu volkanik ekip adalarla ilgili değişik bir ayrıntı, binlerce kuşa konut sahipliği yapmasına karşın onların ötüşünü asla duymuyor olmanız.

Alasdair, “Bunca kuşa karşın hiç öttüklerini duymamak bir ironi” diyor ve eşiyle birlikte kurdukları penguins-and-potatoes.co.uk uzantılı blog sitesini anıyor. Burada, adadaki sayısız kısa gagalı penguene de yer vermişler.

Avcıların olmaması, uçamayan kuşların da orada yaşayabilmesi demek. Ulaşılmaz Ada’da, dünyanın en küçük uçamayan kuş çeşidi yaşıyor.

COVID-19 DEVRI: MEYVE ZERZEVAT YOK, ISTAKOZ VAR

Uzak bir adada yaşamak, izole olmanızı kolaylaştırıyor. Coğrafya bunu sizin yerinize yapıyor zira.

Adada yaşayan Fiona Kilpatrick, “Koronavirüs hadisesinin olmaması, salgından etkilenmediğimiz manasına gelmiyor” diyor.

Güney Afrika’daki kısıtlamalar nedeniyle, Cape Town’dan adaya eser taşıyan gemiler limandan ayrılamamış.

Alasdair, “Zaten birden fazla vakit kırılgan olan tedarik zinciri, önemli formda etkilendi” diyor.

Adada taze zerzevat ve meyve bir müddetliğine bitmiş. Bu az rastlanan bir durum değil lakin salgın nedeniyle yeni tedariğin ne vakit gerçekleşeceği kimi vakit bilinemiyor.

Hiçbir vakit bulmakta zorluk yaşamadıkları şey ise Tristan Istakozu. Adaya mahsus ıstakozlar yakalanarak donduruluyor ve ihraç edilebiliyor. Istakoz, adanın gelirinin yüzde 70’ini oluşturuyor.

BEBEK SEVİNCİ

Koronavirüs salgınının ada üzerindeki beklenmeyen tesirlerinden birisi, yıllar sonra birinci defa bir bebeğin doğmasıyla yaşanmış.

Alasdair, “Normalde, rastgele bir risk yaşanmaması için bayanlar doğum için Güney Afrika’ya masraflardı. Lakin Güney Afrika’daki kısıtlamalar ve irtibatın durması nedeniyle bebek Tristan’da dünyaya geldi” diyor.

Anne ve bebeğin durumu pek iyi ve ada sakinleri yeni bir adalıya merhaba demekten hoşnut.

Tristan’a birinci yerleşimciler 1800’lerin başında geldi. O vakitten bu yana adanın nüfusu iniş çıkış göstermiş olsa da, son yıllarda daima azalmış.

Alasdair’in orada olduğu müddet boyunca 15 yaşlı ölmüş fakat sırf 2 kere doğum yaşanmış.

Ada için sevindirici bir haber, İngiltere’ye lise tahsili için gönderilen üç kız öğrenciden birinin, üniversite eğitimine devam edecek olması.

Böylelikle birinci kere, adadan bir genç bayan üniversiteye gitmiş olacak.

Şayet uzaklarda yaşamayı istiyor ve oraya göçmeyi düşünürseniz, bunu başarmanızın çok sıkıntı olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

Kısa vadeli ziyaretlere açık olan adaya kalıcı olarak yerleşmenin tek yolu, aile bağlarına sahip olmanız. Adada yabancılar için birkaç iş durumu olsa da bunlar için katı kriterler uygulanıyor.

Cumhuriyet