Salgının büyük darbe vurduğu kesimlerin başında geliyor turizm. Geçen yılın dokuz ayında yaklaşık 20 milyon turist gelirken bu yıl yalnızca 1 milyon turist ziyaret etti Türkiye’yi.
Turizmde istihdam yüzde 60 azaldı, hizmet veren 20 dal de kriz yaşıyor. Güvenlikli turizm kavramıyla atılan adımlarla son devirde umutlar artmıştı. Bilhassa Almanya, Rusya ve İngiltere’den seyahat acenteleri de rezervasyonlara başlamıştı.
Türkiye’nin salgınla çok iyi gayret ettiği algısı ne yazık ki alınan yanlış kararlarla olumsuz tarafta etkileniyor artık.
Türk Tabipleri Birliği’nin tezleriyle ortaya çıkan açıklanan hadise sayılarının farklı olması algıyı bozdu. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklaması üzerine artık birbiri arkasına yeni kısıtlamalar gündemde.
Örneğin İran tüm uçuşları iki gün evvel durdurdu. İngiltere “Türkiye’den 3 Ekim cumartesi 04.00 prestijiyle İngiltere’ye seyahat edecek bireylerin tekrar 14 gün karantinada kalarak kendilerini izole etmeleri” kararını açıkladı.
Akabinde Türkiye’nin vizesiz girebildiği ülkelerden Japonya, 1 Ekim’den başlamak üzere vize zaruriliği getirdi. Vizesiz seyahatin kaldırılmasına salgın sebep gösterildi. Turistik emelli seyahatler de yasaklandı. Ürdün charter’lara kısıtlama getirdi. Formula 1’in seyircisiz yapılmasına kararı verildi.
Dönemin uzayacağı beklentisi ile otellerini açan, açmaya hazırlanan turizmciler artık tekrar telaşlı. Onlara nazaran sayı tartışması gereksizdi ve ortaya çıkınca Türkiye turizmine büyük darbe vurdu.
Kimi turizmciler bu bahiste Türk Tabipleri Birliği’ni ve gerçek sayıların açıklanmasını isteyen sağlıkçıları suçluyor. Eleştirilmesi gereken ise Türkiye kriterleri değiştirirken bu yeni protokolleri Dünya Sıhhat Örgütü üzere memleketler arası kurumlara bildirmeyen Sıhhat Bakanlığı…
Şeffaf bir biçimde bu değişiklik açıklansa yeni bir kriz yaşanmayacaktı. 2020 hem dünya hem de Türkiye turizmi için kayıp bir yıl. Tartışmaları bırakıp geleceği planlamak atılacak en gerçek adım!
KURUL KURULSUN, FON OLUŞTURULSUN
Bahattin Yücel eski Turizm bakanlarından. Turizmin geleceğini ve tekliflerini ona sordum. Öncelikle yapılması gerekeni “hasar tespiti” olarak vurguluyor ve üç yıl süreceğini söylediği kriz için orta ve uzun vadeli plan yapılması gerektiğini söylüyor. Şu tekliflerde bulunuyor:
* Hasar tespiti için çabucak milletlerarası nezaret kuruluşları, bakanlık denetçileri, meslek örgütleri, rehberler oturup bir heyet oluşturmalı.
*Tespitten sonra ziyanlar ortaya konulmalı, banka ve kamu alacakları, çalışanların tazminatları ve alacakları saptanmalı. Bir plan yapılmalı, buna nazaran fon bulup kesim düze çıkarılmalı.
Yücel, Türkiye’nin bu dalda 40 milyar dolarlık yatırımı, 1 milyon 200 bin yatağı olduğunu hatırlatıyor ve bir arama konferansı düzenlenmesini de öneriyor.
AFET DURUMU İLAN EDİLSİN, HİBE VERİLSİN
Turizmde hem otelciler hem de seyahat acenteleri salgının yarattığı büyük krizi nasıl aşacağını düşünüyor. Dün Türkiye Seyahat Acentaları Platformu üyesi turizmciler bavulları ve bayrakları ile aksiyon yapacaktı. Lakin gece yarısı salgın nedeniyle bu aksiyon yasaklandı. Onun yerine Turizm Bakanı Mehmet Ersoy seyahat acenteleri ile görüşmeyi kabul etti.
Hareketin münasebetini “fors major yani acil durum” ilan edilmesi olarak açıklamışlardı. Bakanla görüşmede ise şu taleplerde bulundular:
* TÜRSAB üyesi şirketlere hiçbir ticari kısıtlama olmaksızın şirket başına 75.000 TL fiyatında hibe verilmesi ve işe devamlarının sağlanması.
* Devlet bankalarından ticari sicili uygun olan turizm şirketlerine bir sene ödemesiz, 36 ay vadeli, düşük faizli KGF takviyeli kredi çıkartılması.
* Turizm şirketlerinin 2021 sonuna kadar İŞKUR kısa çalışma ödeneği çerçevesinde desteklenmesi.
* Turizm şirketlerinin 2021 sonuna kadar SGK, muhtasar ve kurumlar vergisinden muaf tutulması, kredi taksidi ve ödemelerinin Haziran 2021’ye kadar ertelenmesi.
* Acente kanalının devre dışı bırakılmasına son verilmesi, iki sene müddetle acente evrak taleplerinin dondurulması ve yeni acente evrakı verilmemesi.
Bilindiği üzere TÜRSAB ile Bakan Ersoy’un ortası pek sıcak değil. Bakanın kimi üyeleri kabul etmesi bile şaşırtan sayılır. Bu görüşmeden bir karar çıkar mı? Vakit gösterir.
Cumhuriyet
