KKTC Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf R. Denktaş‘ın eski danışmanı Sabahattin İsmail, Cumhuriyet’e KKTC’deki seçimi kıymetlendirdi.
ADAYLAR VE TERCİHLERİ
KKTC‘de 11 Ekim 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Bu seçimin adayları ve seçimin kıymeti hakkında bilgi verir misiniz?
Bağımsız Adaylardan Şimdiki Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Tufan Erturhan, 50 yıldır sonuç alınmayan Annan Planına gibisi bir planla federasyon kurulmasını savunuyorlar. Zaten 2004’de yapılan Annan Planına da dayanak vermişlerdi. Federasyon ya da federe devlet olarak Türkiye’nin olmadığı AB’ye girerek, Türkiye ile aralı olunmasını istiyor her iki aday da. Federasyonu, öteki şeyler yanında, Türkiye’den uzaklaşmanın da bir yolu olarak görüyorlar..
Erturhan, Genel Lideri olduğu Cumhuriyetçi Türk Partisi(CTP) tarafından destekleniyor. Akıncı; yüzde 6-7 civarında oyu olan toplumsal demokrat Toplumcu Demokrasi Partisi ve yüzde 3 civarında toplam oyu olan, Türkiye ve KKTC zıddı radikal uç sol tarafından destekleniyor. Seçimi kazanabilmesi için KKTC’den yana olan partilerden ve CTP’den dayanak alması gereken Akıncı, birebir vakitte ABD, AB, BM, Rum İdaresi ve Güneydeki Rum Komünist Partisi AKEL tarafından destekleniyor.
ERSİN TATAR
Başka tezli adaylardan mevcut Başbakan Ersin Tatar. Tatar, son koalisyon hükümetindeki büyük ortak olan ve KKTC’yi savunan Ulusal Birlik Partisi’nin genel lideri. UBP’nin son seçimde yüzde 40 oy almıştı. Tatar ile ilgili dikkat çeken detay ise, Türkiye ve KKTC yanlısı açıklamalarına karşın, sahibi olduğu kanalda Türkiye için “işgalci”, KKTC için “sahte” denilen programların yapılması. Tüm tenkitlere rağmen bunu sürdürüyor. Federasyona karşı olduğunu söylemesine rağmen, federasyonculardan da oy alırım hesabıyla seçim bildirgesinde federasyon görüşmelerine devam edeceğini ancak diğer seçeneklerin de görüşülmesi gerektiğini söylüyor.
Türkiye’nin Kıbrıs ile bağının koparılması ve garantörlüğün son bulması manasına gelen Türkiye’nin bulunmadığı AB’a girilmesini savunuyor, “AB çatısı altında iki devleti” savunuyor ki, bu 5 yıl içinde KKTC’nin AB içinde asimile olması, demografik, ekonomik, kültürel, toprak mülkiyeti açısından erimesi manasına geliyor…
Geçmişte bir İngiliz gazetesine verdiği demeçte ise tahlil olması halinde yüzde 6 toprak odunu vermeye hazır olduğunu da söylemiş ve halktan çok sert reaksiyon almıştı.
Buna rağmen UBP’ye oy veren kesim yükle federasyona karşı, Anavatanın garantörlüğünü ve iki bağımsız devlete dayalı bir muahedeyi savunuyor.
KUDRET ÖZERSAY
Bir öbür savlı aday, son hükümetin öteki ortağı Halkın Partisi‘nin eski lideri, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı eski müzakereci Prof. Dr. Kudret Özersay‘dır. Özersay 2015 seçimlerinde de aday olmuş ve yüzde 20 civarında oy almıştı. Görüşmeler konusunda tecrübeli olan Özersay, Rumlarla bir federasyon olmayacağına inanıyor.
O nedenle evvel iştirake dayalı bir tahlil yerine işbirliğine dayalı bir tahlili savunuyor. Yani iki devletin ortak federal bir devlet kurmak yerine güç vb mevzularda işbirliği yapmasını savunuyor. Lakin o da üstte sakıncalarını anlattığım “Türkiye’siz AB çatısı altında iki devlet“ görüşünü savunuyor.
ERHAN ARIKLI VE SERDAR DENKTAŞ
Öbür aday Yine Doğuş Partisi Lideri Erhan Arıklı’dır. Genel seçimde Yüzde 8 civarında oy alan YDP yükle 1975’den sonra adaya gelip vatandaş olan, ömürlerini KKTC ‘de kuran TC kökenli vatandaşların takviye verdiği bir partidir. Federasyon görüşmelerine ve federal tahlile karşı olan Arıklı, KKTC ‘nin bağımsız-egemen bir devlet olarak yaşatılmasını savunuyor. Türkiyesiz bir AB’a girilmesine karşı çıkıyor.
Bir öteki aday ise yüzde 7 civarında oya sahip Demokrat Parti’nin eski genel lideri Serdar Denktaş’tır. Seçime bağımsız aday olarak giriyor.. Serdar Denktaş da federasyon arayışlarının denendiğini lakin sonuç alınamadığını, münasebetiyle KKTC ‘yi temel alan öbür seçeneklerin de denenmesi gerektiğini savunuyor.
Bu, bizim için federasyona nazaran daha üst bir etaptır. Fakat Bence bu da mümkün değildir. Zira Rum tarafı “kendi vatandaşı küçük bir azınlık” olarak gördüğü Türk Halkı ve Devletimiz KKTC ile iki hükümran devlet temelinde bir paydaşlığı asla kabul etmez. “iki toplum temelinde siyasal eşitliğe dayalı” bir federal iştiraki kabul etmeyen Rum tarafı bunu hiç kabul etmez.
Sizce en uygun tahlil nedir?
Bu olmazsa, geçmişte merhum Bülent Ecevit ‘in önerdiği üzere Türkiye ve KKTC ortasında, özerk devlet muahedesi yapılmalıdır. Buna nazaran Dünyada birçok örneği Görüldüğü üzere KKTC, Dışişleri ve savunmada Türkiye‘ye bağlı, içte özerk bir devlet olarak yoluna devam edecektir. Türkiye KKTC‘de deniz ve hava üsleri kuracaktır.
BM, ABD, AB ve Rum tarafının KKTC’nin tanınmasını asla kabul etmeyecekleri göz önünde tutulursa, KKTC‘yi ve halkımızı meçhullükten kurtaracak, Türkiye‘nin güvenliğine de hızmet edecek ve Mavi Vatan konseptine en uygun formül budur.
Seçimi federasyoncular kazanırsa ne olacak?
Yeni seçeneklere karşı olan Akıncı yahut Tufan Erhürman kazanırsa federasyon görüşmelerine kalınan yerden devam etmek isteyeceklerdir. Bu ise KKTC iç siyasetinde ve Anavatan Türkiye ile alakalarda büyük çatışmalara neden olacak. Halkın çoğunluğu federasyon görüşmeleri ile 50 yıl daha kaybedilmesine karşı. Buna karşın federasyoncular kazanırsa bunun nedeni federasyon terslerinin 5 aday ile seçime katılmaları ve oyları egoları nedeniyle bölmeleri olacaktır.
Bunun önüne geçmek için federasyon terslerinin ortak tek aday ile seçime girmesi uzun mühlet tartışıldı. Bu gayeyle ben ve birçok arkadaşım, birçok örgüt çok uğraştık. Fakat Ersin Tatar ve UBP’nin buna karşı çıkıp “en büyük parti biziz, öbür partiler bizi desteklesin” demesi sonucu sonuç alınamadı.
Bu bölünmüşlük ve kendi ortalarındaki hengame, federasyoncuların yüzde 35 civarında bir oyu olmasına rağmen seçimi kazanma ihtimalini yaratıyor.
“SONUCU İKİNCİ CİNSTE İTTİFAKLAR BELİRLER”
Türkiye hükümeti ise yeni devirde federasyon görüşmek istemediği için bu riske karşı UBP adayına dayanak veriyor. Bu ise diğer 10 adayın ve UBP dışındaki tüm partilerin reaksiyonuna neden oluyor. Maraş konusu dahil son bir ay içinde Türkiye’nin dayanağıyla yapılan herşeyin bu emele yönelik olduğu belirtilerek eleştiriliyor.
Şu anda KKTC ‘de tablo bu…
11 Ekim’de hiçbir aday, oyların yarısından bir fazlasını alamayacağı için 18 Ekim’de en çok oy alan iki aday ortasında ikinci cins yapılacaktır..
O cinste da sonucu ittifaklar belirleyecektir.
Emekli diplomat ve Türkiye’nin eski NATO daimi temsilcisi Onur Öymen, dünden bugüne KKTC’de yaşanan süreci ve yapılması gerekenleri Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
TEK TAHLİL: İKİ DEVLET
1974 öncesi Kıbrıs adasında nasıl bir görünüm hakimdi?
Kıbrıs Cumhuriyeti, 1960’da imzalanan Londra ve Zürih Antlaşmaları ile Kıbrıslı Türkler ve Rumların hâkim, eşit taraflar halinde kabul edildiği ortak bir tabanda kuruldu. Ama başta Makarios olmak üzere Rumlar bu durumu hiç hazmedemediler; Türkleri büsbütün bertaraf etmek ve Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak için Enosis (birleşme) siyasetini izlediler.
Akabinde, Türkleri adadan büsbütün atmak için de Akritas planını devreye soktular. Bu çerçevede, 1963 sonunda büyük katliamlara giriştiler ve süreç içinde Türk devlet teşkilatını büsbütün tasfiye ettiler. Memleketler arası toplum da bu katliam ve ihlallere karşın Kıbrıslı Rumları, Kıbrıs’ın legal gücü olarak tanıdı.
1974’te Makarios bir darbe ile devrildi ve onun yerine Nikos Samson isminde bir teröristi getirildi. Türkiye bunun üzerine öbür garantör İngiltere’ye, adaya birlikte müdahale etme teklifinde bulundu. İngiltere bunu reddedince de tek başına müdahale etmek durumunda kaldı ve bu biçimde soydaşlarımızın can ve mal güvenliği sağlandı.
1974’ten bu güne gelecek olursak?
2004’te Annan Planı devreye sokuldu. Bu planın gelmiş geçmiş hiçbir diplomatik ihtilafta örneği görülmemiştir. Türkiye maalesef o devir bu planı destekledi ve Kıbrıslı Türkleri de bu planın lehine oy vermeye davet etti. Lakin Rumların aleyhte oy vermesi sonucu talih yapıtı plan geçmedi.
Planın kabul edilmesi halinde ambargoların kalkacağı vaat ediliyordu, lakin ambargolar devam etti. Rumlar ise aleyhte oy vermelerine karşın, bütün milletlerarası mutabakatlar hiçe sayılarak Avrupa Birliği’ne kabul edildi. Geçen süreç içinde de Rumların uzlaşmaz tavırları karşısında hiçbir tahlile varılamadı.
Kıbrıslı Türklerin haklarının korunması konusunda nasıl bir yol izlenmeli?
Eski İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Strow, Independent için kaleme aldığı bir makalede, Kıbrıs’ta iki devletli tahlilin bütün dünya tarafından kabul edilmesi ve KKTC’nin de tanınması gerektiğini söyledi. İşte, bu kadar açık. Türkiye’de bu görüşe sahip çıkan birileri maalesef çıkmadı.
Halbuki Türkiye’nin siyaseti da bu tarafta olmalıydı. Hasebiyle yapılacak iş, adadaki iki toplumun, iki farklı devlet formunda varlığını sürdürebilmesi için efor sarfetmektir. Siyasal iktidar, global arenada kendine yakın pek çok devlet olduğunu söylüyor. O halde, hiç olmazsa bunların bir kısmı KKTC’yi bağımsız bir devlet olarak tanımalı.
Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Kıbrıs’ın Türkiye için kıymetini Cumhuriyet’e anlattı.
GKRY, TÜRKİYE VE KKTC İÇİN ARTIK GÜVENLİK TEHDİDİ
Atatürk, gerçekleştirilen bir tatbikat sırasında “Kıbrıs’a dikkat edin, Kıbrıs bizim için çok önemli” demişti. Kıbrıs’ın Türkiye için değeri nedir?
Bugün Türkiye’nin Akdeniz’deki jeopolitik geleceği, birbiriyle bağlantılı üç boyutlu güvenlik tehdidi ile karşı karşıyadır. Birincisi Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanlarımızın gasp edilmesidir. Mavi Vatanı ilgilendirmektedir.
İkincisi denize özgür çıkışı olan bağımsız kelamda bir Kürdistan’ın kurulma çabalarıdır. Anavatanı ilgilendirmektedir. Üçüncüsü KKTC’nin yani yavru vatanımızın geleceğidir. Hem anavatanı hem Mavi Vatanı ilgilendirmektedir. Bu üç sorun alanı da iç içedir. Birbirinden ayırmak mümkün değildir.
KKTC’nin geleceği, birinci iki sorun alanında en değerli kuvvet çarpanı olarak, oyun değiştirici tesir yaratmaya devam edecektir. Çünkü adadaki askeri varlığımız ile Kuzey Kıbrıs’ın bilhassa Karpas yarımadasının varlığı Türkiye’ye deniz boyutu ile eşsiz stratejik avantajlar sunuyor.
“ISRARIN MANASI KALMADI”
KKTC’nin siyasi ve jeopolitik varlığı bugünkü konjonktürde hayatidir. O nedenle Kıbrıs probleminin federatif tahlili üzere 46 yıldır devam eden müzakere süreçleri artık Türk anavatanı ve mavi vatanının 21. Yüzyıl savunma ve güvenliği için bir risk değil, tehdit içeriyor. Bu süreçte ısrar etmenin bir manası kalmamıştır. Birleşik Kıbrıs 1963 Aralık ayında sona ermiş, 1974’de Enosis hayali ile büsbütün ortadan kaldırılmış, 2004‘de Güneyli Rumların milletlerarası hukuka büsbütün karşıt AB üyeliği ile tabutuna son çivi çakılmıştır.
GKRY, Afrodit sahasında gaz buluşu sonrasında çok silahlanma, askeri ittifaklar kurma ve Türk zıtlığı ile bırakalım federal yapı altında bir ortada yaşamayı, KKTC ve Türkiye için artık önemli bir güvenlik meselesine dönüşmüştür.
21. Yüzyılın birinci çeyreğinde, mavi vatanımızı ve KKTC’deki Türk varlığını hedefleyen ikinci Sevr’le karşı karşıyayız. Bu yeni jeopolitik gerçeklik, Türkiye’nin 21. Yüzyıl dış, savunma ve güvenlik siyasetlerini şekillendirecektir. Taviz vermeyeceğiz.
Bu uğraşta KKTC’nin varlığı ve adadaki Türk birlikleri sırf KKTC halkına güvenlik sağlamakla kalmayıp, tıpkı vakitte Türk ve KKTC mavi vatanına caydırıcılık sağladığı için vazgeçilmez değerdedir. Bu şartlar altında, KKTC ve Türk askeri varlığından vazgeçmek, Türk ve KKTC mavi vatanından vazgeçmek manasına gelir. Kurallar ne olursa olsun vaz geçilmemelidir.
Seçimin bu tabloya nasıl bir tesiri olacaktır?
11 Ekim seçimlerini birinci çeşitte yahut ikinci tıpta kim kazanırsa kazansın. Coğrafya değişmeyecektir. Coğrafyaya paha veren siyasi tavırdır. Bu tavır birebir vakitte savunma ve güvenliğin de temel taşıdır. Federal tahlilde ısrar ederek bugünün yaşayan kuşaklarına bir avuç Euro ve AB pasaportu temin etmeye hazır olanlara hatırlatalım, vereceğiniz karar sonunda gelecekteki huzur ve güvenliğinizin garanti kavramını da etkileyecektir.
Karşınızda dişinden tırnağına silahlanmış Güney Kıbrıs Rumları ve gerisinde PESCO kararları ile duran AB ve silah ambargosunu kaldırmış bir ABD var. 1963 Kanlı Noel’inde de garanti muahedeleri vardı. Lakin yalnızca Türkiye kanı durdurmak için atılım yaptı. ABD tarafından engellendi. 10 yıl sonra kurallar oluştu.
Unutulmamalıdır ki 1974 koşulları bir defa daha tekrar etmeyecektir. Anamur Kıbrıs 40 mil olabilir. Fakat unutmayın ki koşullar aleyhte olduğunda 40 metre bile çok uzaktır. Umarım KKTC halkı, KKTC’nin Türkiye’den uzaklaşmasına müsaade vermez. Emperyalizmin tuzaklarına düşmez. Vereceği kararlarla KKTC halkına bir daha asla ‘’Bekledim de Gelmedin’’ namelerini Rum radyolarından dinletmez.
Cumhuriyet
