Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) koronavirüs salgınında dünyanın şimdi en istenilmeyen durumla karşılaşmadığı cephesindeki açıklamasını kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Ateş Kara, DSÖ’nün tüm memleketlerin datalarına nazaran kıymetlendirme yaptığını belirterek, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Türkiye üzere devletlerin sıhhat altyapısının iyi olduğunu söyledi. Prof. Dr. Kara, her ne kadar Amerika’nın sıhhat sistemi iyi olsa dahi denetim ve koordinasyon nedeniyle son günlerde daima vaka sayılarında artış olduğunu kaydetti.
KALABALIK NE KADAR FAZLAYSA ORALARDA BULAŞMASI DAHA KOLAY
Kara, “Bu bakımdan oradaki gidişat, tedbir alınmaması tehdidi gösteriyor. Güney Amerika’ya baktığınızda Brezilya da hiç tedbir alınmıyor. Hindistan nüfus yoğunluğu çok yüksek, sıhhat altyapısı çok çok beğenilmeyen değil; lakin bu artan talebe yanıt verme problemleri olabilecek. Komşularına baktığımızda sıhhat altyapıları sorunlu olabilecek devletler var ve bu devletler nüfus yoğunluğu çok yüksek olan devletler. Virüsün bulaşmasında kimi etraf koşulları çok tesirli; lakin bu virüs sonuç olarak kişiden beşere bulaşıyor. Nüfus yoğunluğu ne kadar yüksekse kalabalık ne kadar fazlaysa oralarda bulaşması daha kolay. O nedenle de DSÖ şunu söylüyor; bugün için aşikâr kesimler çok yüksek rakamlar ile illeti atlattı lakin bu kesimler daha ziyade sıhhat altyapısı iyi olan devletlerdi. Öbür taraftan kimi memleketler, bilhassa gelişmekte olan devletlere geçiş olursa hem çok daha yüksek vefatlar olabilir, hem de kişilerin çok sıkıntı duruma düşmesi kelam konusu olabilir” diye konuştu.
‘KORONAVİRÜS FIRSAT VERİNCE BAŞINI KALDIRIYOR’
Türkiye’deki koronavirüs vaka sayılarını da pahalandıran Prof. Dr. Kara, kişilerin belirli bir mühlet kurallara uyduktan sonra akıl ve armoni olarak yorulabildiklerini belirterek, şunları söyledi:
“Biz güya yeni sıradanlara geçerken ‘virüs gitti, her şey bitti’ diye düşündük. Hala de böyle düşünülebiliyor. Virüse fırsat verdiğimizde o virüs başını kaldırabiliyor. Biz mutlak ve mutlak arayı, aramızdaki bariyeri sağlamalıyız. ‘Virüs gitti’ diye düşünmemeliyiz, çok kolaylıkla yayılabiliyor. Bizim geleneklerimiz çok şık; fakat bir örnek kişi koronavirüs tanısı almış, hastanede yatmasını gerektirecek bir durumu yok, ‘evde 14 gün izole kalacaksın’ diyorsunuz, bunu duyan ‘geçmiş olsun’ ziyaretine geliyor. Bu türlü çok yeni vakalar çıkıyor, acıyı paylaşmak lazım; fakat bu paylaşım sırasında dikkatli olmak lazım. Bizim bu devirde bunlara dikkat etmemiz lazım. Bizim gelenek, görenek ve alışkanlıklarımızla bağlı vakalarımız bir ölçü fazla; bu iyi mi? Aslında beğenilmeyen. Bir de iyi noktası var; biz buralarda tedbir alırsak süratle rakamlar aşağı inebilir. Aralığa, maskeye, el hijyenine çok dikkat etmek lazım.”
‘HAYALET TAŞIYICILARDAN KORKUYORUZ’
Prof. Dr. Kara, koronavirüs semptomlarını göstermeyen hayalet taşıyıcıların tehlikesine de değinerek, şunları kaydetti:
“Dünyada çok farklı olgular, haberler var. Bilim dünyası bu bahiste hala net pahaya ulaşamadı. Biz salgının ahir dönüp bakacağız, bireylere soracağız, ‘hastalık geçirdin mi’ diye. ‘Evet’ yahut ‘hayır’ diyecek. Biz onun kan bedellerine bakacağız, vücut sisteminin karşılık verip vermediğine bakacağız. Yanıt veren yüz şahısta hastalık geçirdiğini söyleyen 40 kişi ise diyeceğiz ki ’60 kişi bu illeti hayalet olarak yahut bulguları çok hafif geçiriyor’. Bu bilgiyi kesin almamız için bu salgının biraz daha ilerleyip, sonlanmaya yakın olması gerekiyor. Bugünkü olgularla baktığımızda ‘yüzde 10’ diyen var, ‘yüzde 30’ diyen var, yüzde 60’a kadar çıkaran var. Umumi kıymetlendirme güya bu kıymet yüzde 20 ile 30 arasında. Tüm vakaların güya yüzde 30’u semptomu olmadan bu virüsü alıyorlar, virüsü taşıyorlar ve atıyorlar. Lakin kendi vücutlarından virüs temizlenirken sağa-sola bulaştırıyorlar mı; bizim için problem o. O nedenle bu insanlardan korkuyoruz. Rakam ne olursa olsun tahminen bu rakam yüzde 30. Biz her gün 1000 vaka görüyorsak en az 420 civarında da bizim hayalet taşıyıcımız olması lazım sokakta. Bu türlü bir durumda dışarıda karşındaki kişi hayaletlerden biri olabilir. O devir önümüzdeki kim olursa olsun uzaklığa dikkat edelim, o kişinin bu formda virüsü taşıyacağını düşünerek maske takalım. Lütfen hepimiz ara, maske ve el hijyeninde dikkatli olalım.”
Cumhuriyet