‘Tutunamayanlar’, ‘Tehlikeli Oyunlar’, ‘Bir Bilim Adamının Romanı’ ve ‘Korkuyu Beklerken’ üzere unutulmaz kitapların müellifi Oğuz Atay, bundan 86 yıl evvel Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde doğdu. Arama motoru Google ise Oğuz Atay’ın 86’ncı doğum yılına özel doodle hazırladı.
OĞUZ ATAY KİMDİR?
Oğuz Atay 12 Ekim 1934’te Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde dünyaya geldi. Ağır ceza yargıcı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) VI. ve VII. periyot Sinop, VIII. devir Kastamonu vekili Cemil Atay’ın oğludur.
Birinci ve ortaokulu Ankara’da okuyan Atay, 1951’de bugünkü ismi Ankara Koleji olan Ankara Maarif Koleji’ni, 1957’de İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’nden mezun oldu. Askerliğini 1957-59 yılları ortasında yaptıktan sonra tamir ve denetim elemanı olarak Kadıköy vapur iskelesinin imalinde çalıştı. Misyonundan istifa ettikten sonra İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi (şimdiki Yıldız Teknik Üniversitesi) İnşaat Kısmı’nda öğretim üyesi oldu. 1975’te doçent olan Atay, Topografya isimli bir de mesleksel kitap yazdı. Çeşitli mecmua ve gazetelerde makale ve söyleşileri yayımlandı. Oğuz Atay, Tutunamayanlar’ın 1971-72’de yayımlanmasından sonra, kıymetli bir tartışmanın odak noktası oldu. Bu romanıyla 1970 TRT Roman Ödülü’nü kazandı.
Atay’ın büyük tesir yaratan yapıtı Tutunamayanlar’ı 1973’te yayımladığı Tehlikeli Oyunlar isimli ikinci romanı izlemiştir. Kıssalarını Endişeyi Beklerken başlığı altında toplayan Atay, 1911-1967 yılları ortasında yaşamış Prof. Mustafa İnan’ın hayatı bahis eden Bir Bilim Adamının Romanı’nı 1975 yılında yayımlamıştır. 1973 yılında yayımlanan Oyunlarla Yaşayanlar isimli oyunu Devlet Tiyatrosu’nda sahnelenmiştir. Atay, beyninde çıkan bir tümör nedeniyle büyük projesi “Türkiye’nin Ruhu”nu yazamadan 13 Aralık 1977’de, İstanbul’da hayatını yitirdi. Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı’na defnedildi.
Öldükten sonra 1987’de Günlük, 1998’de ise Eylembilim isimli kitapları yayımlanmıştır. Sıhhatinde hiçbir kitabı ikinci baskı bile yapamayan Atay’ın kitapları vefatından sonra büyük ilgi gördü ve tekraren basıldı. Yıldız Ecevit’in hazırladığı Oğuz Atay biyografisi “Ben Buradayım…” – Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası 2005 yılında yayınlandı.
Endişeyi Beklerken yapıtı 2008 yılında Öteki Tiyatro tarafından tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir.Tehlikeli Oyunlar romanı, 2009 yılında Seyyar Sahne tarafından birebir isimle tiyatro oyunu olarak uyarlanarak sahnelenmeye başlanmış ve hala sahnelenmektedir. Bir Bilim Adamının Romanı isimli biyografik yapıtı de 2012 yılında Bir Bilim Adamının Oyunu: Mustafa İnan ismiyle Te Sahne tarafından tiyatroya uyarlanarak sahnelenmeye başlanmıştır.
Yapıtlarında düşle gerçeğin birbirine karışması, üstkurmacanın kurgunun ana unsuru olması Oğuz Atay’ı postmodernist roman kategorisinde eser veren birinci Türk muharrir yapmıştır.
Oğuz Atay, bilhassa Tutunamayanlar romanında, çağdaş kent ömrü içinde bireyin yaşadığı yalnızlığı, toplumdan kopuşları ve toplumsal ahlaka, kalıplaşmış fikirlere yabancılaşan, tutunamayan bireylerin iç dünyasını anlatır. Yapıtları tenkit, mizah ve ironi barındırır. Kastamonu Valiliği kendisi ismine 2007 yılından beri Oğuz Atay Edebiyat mükafatları vermektedir.
KİTAPLARI VE YAPITLARI
Tutunamayanlar
Kaygıyı Beklerken
Bir Bilim Adamının Romanı
Tehlikeli Oyunlar
Oyunlarla Yaşayanlar
Günlük
Eylembilim
Cumhuriyet
