Van-Hakkari karayolu üzerindeki Urartulara ilişkin Çavuştepe Kalesi’nde 43 yılı takımlı olmak üzere toplam 58 yıldır bekçilik yapan Mehmet Kuşman, Türkiye’de Urartuca’yı bilen yedi, dünyada ise yeniden az sayıda bireylerden biri.
Askerden geldikten sonra başladığı bekçilik misyonunda Urartuca alfabeyi bölgeye hafriyat çalışması için gelen hocalardan ve onların verdiği kitaplardan öğrenen Kuşman, bu sayede dünyada Urartu alfabesini okuyup, yazmayı bilen seçkin şahıslar ortasında yer aldı. Kalede bekçilik vazifesi yapan Kuşman, bir yandan da gelen kümelere rehberlik yaptı. Bu sayede birçok defa yurt dışına da gitme imkanı bulan Kuşman 11 çocuğunu ise Urartuca figürlerini ve yazılarını taşlara çizip sattığı takılarla okuttu.
3 YILDA URARTU ALFABESİNİ ÖĞRENDİ
Çavuştepe Kalesi’nde evvel emekçi sonrasında da bekçi olarak işe başladığını ve daha sonra da hayatının değiştiğini anlatan Kuşman, “Urartuca’yı bilen kimsenin olmadığını o periyot yapılan hafriyatlarda anladım. Hafriyat takımı çalışma yürütürken, bir kitabe bulundu. Lakin hocalar kara kara düşünüyordu. Zira kitabede ne yazıldığını bilmiyorlardı. Ben de o devir profesör olanların bu dünyada her şeyi bildiğini düşünüyordum.
Ancak o denli değilmiş. Daha sonra Urartuca’yı, öğrenmek için uğraş sarf ettim. Yaklaşık 3 yıl Urartu alfabesini toplayıp öğrendim. Benim 11 çocuğum var. Onları okutmak için bekçilik maaşı yetmiyordu ben de Urartuca yazılar ve figürleri taşa işleyip yaptığım kolyeleri satıp çocuklarımı okuttum” dedi.
Şuanda memur olan bir oğlunun da Urartuca’yı bildiğini ama işi gereği çok fazla uğraşamadığını belirten Kuşman, “Dünyada bu lisanı bilen çok az sayıda kişi kaldı. Kestirim ediyorum en genci de benim ve 80 yaşındayım. Başkaları benden yaşlılar. Ben 58 yıldır Urartu Kalesi’nde vazife yapıyorum. Artık yaşlandım ve bu işi yapmakta zorluk çekiyorum. Ve artık bu işi bırakmaya karar verdim” diye konuştu.
“ÜNİVERSİTELERDE YAŞATILSIN”
Urartuca lisanının yaşatılması için başka lisanlar üzere üniversitelerin ilgili kısımlarında ders olarak verilmesi gerektiğini de belirten Mehmet Kuşman, “Bu lisanı bilen az sayıda kişi kaldık. Hepimiz yaşlıyız. Fakat bu lisanın öbür lisanlar üzere üniversitelerde öğretilmesi ve yaşatılması gerekiyor. Ben yaşlandım artık öğretmek için o gücüm kalmadı” dedi.
Cumhuriyet
