Koronavirüs: Yerel salgınlar kanalizasyondan tespit edilebilir

BBCÖrnekler kanalizasyon ağının malûm noktalarından yahut artırma tesislerinden alınıyor

Birleşik Krallık’taki Ekoloji ve Hidroloji Merkezi’nden bilim kişileri, lağımdaki koronavirüs orantısını tespit edebilecek standart bir test üzerinde çalışıyor.

Dr. Andrew Singer “Ne kadar erken bir ikaz fark ederseniz o kadar erken harekete geçebilirsiniz” diyor ve ekliyor:

“Böylece bu buhran sırasında hayatlarımız daha çekilir bir hale gelebilir.”

Salgının kanalizasyon haritası

Newcastle, Bangor ve Edinburgh üniversitelerinden bir küme bilim kişisi, mahallî kanalizasyon yönetimleriyle işbirliği içinde, arıtma tesislerine gelen lağım suları arıtılmadan evvel örnekler topluyor.

Salgının kanalizasyondan öngörülmesinin birinci aşaması bu.

BBCArıtma tesisleri koronavirüsle uğraşta kritik bir değere kavuşabilir

Covid-19 salgınının başında, bilim kişileri hastaların dışkılarında da virüs bulunduğunu tespit etti.

Bunun akabinde “lağım epidemiyolojisi” eksperlerin ilgisini çekmeye başladı.

Dr. Singer “Salgının hangi nahiyede gerçekleşmekte olduğunu testlerden evvel bu biçimde fark edebilirsek sıhhat vazifelileri salgının yayılmasını erkenden önleyebilir” diyor ve ekliyor:

“Ağımızda bu işin altından kalkabilecek altı laboratuvar var, yakında memleket umumunda lağım izleme pratiğine geçilebilir.”

Bilirkişiler atık suda virüs olup olmadığını tespit edecek test kitlerine sahip. Ama artık, ne kadar virüs bulunduğunu ve ölçüdeki artış-azalışları tespit edebilecek bir kit üzerine çalışıyorlar.

Gayeleri bunun kanalizasyon şebekesi boyunca yaygın ve tertipli bir biçimde ölçülmesi.

Testin geliştirilmesinde taraf alan Newcastle Üniversitesi’nden Prof. David Graham, “Artık lağım suyundaki virüs ölçüsünü tespit edebiliyoruz” diyor.

BBCKoronavirüs atık suda genetik bir iz bırakıyor

Graham, örneğin alındığı noktada kaç kişinin yaşadığı bilindiği için, kesimde koronavirüs taşıyıcısı olan şahısların sayısını da varsayım edebileceklerini belirtiyor.

Mevcut koşullarda bir kişinin koronavirüs taşıyıp taşımadığının tespit edilmesinin 7-10 gün sürdüğünü belirten Prof. Graham, “Biz ise örneği aldıktan bir gün sonrada yerde kişi başına ne kadar koronavirüs düşüyor bunu ortaya çıkarabiliyoruz. Arada en az bir haftalık avantaj oluşuyor” diyor.

BBCAtık sularda virüs ölçümünü etkileyebilecek farklı unsurların varlığı, bilim kişilerini zorluyor

Bilim kişileri bu ölçümleri Covid-19 erken ihtar sistemi olarak devlet umumuna yaymadan evvel ince ayrıntıların üzerinde daha fazla çalışmak istiyor.

Daha evvel aralarında İspanya’nın da bulunduğu çok sayıda devlet kanalizasyon sistemini incelemeye başlamış, gelgelelim kimileri meselelerle karşılaşmıştı.

Barcelona’daki testlerde Mart 2019’da kentte koronavirüs olduğu tespit edilmiş, akabinde bunun bir laboratuvardaki ölçümlerde gerçekleşen bir kazadan kaynaklanan bir kusurlu ölçüm olduğu açıklanmıştı.

Ölçümlerdeki doğruluk nispetini artırılması için aşılması gereken kimi meseleler var: Virüsün suda çözülme eğilimi ve gayri kirleticilerin ölçüme tesiri.

Akabinde da memleket umumunda kaç noktada ölçüm yapılması gerektiğinin tespit edilmesi gerekiyor.

Dr. Singer içinde bulundukları durumu “Bunu yapmamız gerektiği çok net lakin daha evvel hiçbir salgın sırasında yapılmamış bir şeyi yapmaya çalışıyoruz” diyor.

• ‘Klozet kapağı açıkken sifon çekmek hastalık bulaştırabilir’
• Koronavirüs ve mimari: Açık ofis periyodu bitti mi?
• Salgın illetler tarihi bilirkişisi Prof. Snowden: Koronavirüs sonrası daha kişisi ve dirençli bir topluluk yaratabiliriz
• SARS, MERS ve Ebola’dan sonra koronavirüs: Neden salgın hastalık sayısı artıyor?
• Dicle’nin de aralarında olduğu yüzlerce nehirde antibiyotik kirliliği ‘tehlike hududunun üzerinde’

Cumhuriyet