Vukuat tarafında incelemelerde bulunan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “7 kişilik kaybımız var, 4’ü vefat. 3’ünün arama çalışmaları sürüyor. Bu fabrikada çalışanlar listesine nazaran tespit ettiğimiz. Bazen misafir olarak bulunma, dışarıdan gelme olabilir” dedi.
Mart ayında bu fabrika ile ilgili bir kontrol gerçekleştirildiğini söyleyen Soylu “Bu taraflarla ilgili teftişler sıklıkla yapılmaktadır. Bununla ilgili bir prosedürü vardır. Bu aksamaksızın devam eder” dedi.
22 KİŞİNİN TEDAVİSİ SÜRÜYOR
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca yekun 114 kişinin yaralandığını açıkladı. Koca, “92 kişi taburcu edildi. Şu an 22 kişinin tedavileri devam ediyor. 20 kişinin işe gelmediğini, 15-20 kişinin alandan erken devirde ayrıldığını biliyoruz” diye konuştu.
Fabrikada 186 çalışanın olduğunun tespit edildiği söyleyen Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ise, “Ziyaretçiler olabilir. O ziyaretçilerin kimliklerini tespit etmeye çalışıyoruz. Fabrikada senelik rutin kontrollerimiz var” formunda konuştu. CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç ise patlamanın akabinde yaptığı birinci açıklamada 58 kişinin içeride olduğu haberini aldıklarını öne sürdü.
‘BOMBA DÜŞTÜ SANDIK’
Yaralı çalışanlara birinci müdahaleyi arkadaşları yaptı. Yaralıların büyük bir kısmı arkadaşlarının yardımıyla fabrika yerinden çıkarılarak hastaneye kaldırıldı. Kesime giden kurtarma ekipleri, gün uzunluğu süren patlamalar nedeniyle uzun vade hadiseye müdahale edemedi. Hendek Belediye Yöneticisi Turgut Babaoğlu, patlamanın şiddetini “Çok güçlü bir patlamaydı. Tüm kentte duyuldu. Etraf vilayetlerde de duyuldu. Bomba düşmüş sandık” sözleriyle anlattı.
BAKAN KOCA: GAZLARA DİKKAT
Ortamda incelemelerde bulunan 3 bakanın düzenlediği ortak basın içtimasında konuşan Sıhhat Bakanı Koca, havai fişekte karbondioksit, karbonmonoksit ve sülfürdioksit üzere gazların bulunduğunu, bunun mahsusen tansiyon, teneffüs kasveti ve gibisi hastalar için kıymetli olduğunu söyledi. “Meteorolojik kestirimlere nazaran, bilhassa yakın kesimin birinci 12 saatinin değerli olduğunu, bu manada maskeli olunmasını, mümkün mertebe dışarı çıkılmamasını, konutun kapı ve pencerelerinin biraz daha denetimli açılmasını öneriyoruz” dedi.
‘OĞLUMA NE DİYEYİM?’
Patlama sırasında içeride kalan eşi Alba Çelik’ten (55) haber almaya çalışan Salih Çelik, gözyaşlarına boğularak eşinin kurtarılmasını bekledi. Saat 11.00’den beri haber almaya çalıştığını lisana getiren Çelik, “Kimse bizi düşünmüyor, tek söz etmiyor. Oğlum şu an erde, mütemadi arayıp soruyor. Ne yapayım ne diyeyim” dedi.
MÜSAADELI OLMASAYDIM…
Kalp ve şeker hastası olan ve salgın sürecinde olura çıkarılan Mehmet Ali Aktaş (53), “40 bin kişi buradan ekmek yiyordu. Bir cürüm sonucu bu türlü oldu. Cürmün tam olarak neden kaynaklandığını bilmiyoruz. Korona süreci olmasaydı ben de onların yanında olurdum” diye konuştu.
EMEKÇI YARALI GELDİ
Vukuat sırasında bir personel, fabrikanın alt kısmındaki fındık bahçesinden yüzünde ve vücudunda yanıklarla geldi. “Yardım edin” diye bağıran personel, daha sonra alana yığıldı. Emekçi hastaneye kaldırıldı. Öte yandan patlamada yaralanan emekçi Enes Dilber, yanık tedavisi için ambulans helikopterle Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne getirildi. Yara ve yanık merkezine kaldırıldı.
110 TON PATLAYICI
Sakarya Valisi Oktay Kaldırım, “Fabrika deposunda 110 ton patlayıcı, havai fişek olduğunu değerlendiriyoruz” dedi.
ARKAYA BETON BLOKLAR KALDI
Söndürülen yangının akabinde fabrika küle döndü. Fabrikadan geçmişe beton bloklarının kaldığı gözlemlendi. Fabrikanın yemekhane kısmı ise patlamanın tesiri ile adeta savaş sahasına döndü. Patlama, etraf köylerdeki meskenlerde hasar oluşturdu. Sakarya merkezden ve komşu vilayet Düzce’den de duyulan patlama nedeniyle halk büyük endişe yaşadı.
PATLADIKÇA İSİM DEĞİŞTİRDİ
Fabrikanın sicili bozuk. Daha evvel 6 patlama yaşanmış.
Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) tarafından yapılan açıklamada, fabrikanın her patlama sonrasında isim değiştirdiğine dikkat çekildi. İSİG, açıklamasında “Coşkunlar, Büyük Coşkunlar, Venüs Coşkunlar. En son fabrika Niğde ve Sivas’a taşınmış ve ismi Yertaş Patlayıcı Unsurlar olmuştu. Fabrikanın süreç içinde ismi ve mekânı değiştiriliyor fakat sahibi birebir aile. Devlet bugüne kadar neden tedbir almadı?” denildi.
1 EYLÜL 2007: Barut kısmı için kömür öğütülen kısımda kıvılcımdan kaynaklanan patlama: 1 emekçi yaralandı.
17 AĞUSTOS 2009: Ramazan topları için patlayıcı üretilen laboratuvar kısmında patlama meydana geldi. Üretim tesisindeki binaları konumla bir eden patlamada 1 emekçi hayatını kaybetti, 33 emekçi yaralandı.
29 EYLÜL 2009: Patlamada 1 emekçi öldü, 1 personel yaralandı. Yangına maytap fitillerinin kurumadan kesilmesi sebep oldu.
11 ŞUBAT 2011: Patlamada bir evlat anası 33 yaşındaki emekçi Ikram Hallaç hayatını kaybetti. 10 personel yaralandı.
14 ARALIK 2014: Patlamada 38 yaşındaki emekçi Yılmaz Şapoğlu hayatını kaybetti.
27 OCAK 2018: Niğde’deki fabrikada gerçekleşen patlamada 32 yaşındaki personeller Muharrem Alkan ve İlyas Ünlü hayatlarını kaybetti.
ÇALIŞANLARI SUÇLAMIŞLAR
İSİG’in açıklamasına nazaran 2009’da meydana gelen patlamaya dair açıklama yapan fabrika yöneticisi Yaşar Coşkun, patlamanın çalışanların ünitede fazla mal biriktirdikleri için meydana geldiğini argüman etmiş. Coşkun, başkaca “O kısımda de kollayıcı kıyafet vardı ancak giymemişler. ‘Hava sıcak, bilmem ne’ diyerek kıyafet giymiyorlar. Bu fabrika Avrupa’nın en inançlı fabrikası’” sözlerini kullanmış.
İTFAİYEYİ İÇERİ ALMAMIŞLAR
İSİG’in açıklamasına nazaran 2011’de meydana gelen patlamanın çabucak akabinde Coşkun’un, hadise mekanına gelen büyükşehir belediyesi itfaiye ekibi ve 112 ekibini içeri almadığı, itfaiyeyi neden almadıklarını ise “Yangın yoktu. Bu nedenle almadık” diyerek savunduğu belirtildi.
10 METRE FIRLADIM
Patlamada yaralanan personel Recep Ersoy, “Yemekhanenin içindeydim. Patlama birinci vurduğu vakit beni 10 metre fırlattı. Ondan sonra kalktım, yanımdaki bayanları tezgâhın altına yönlendirdim. Artık ağlayasım geliyor duyduğum vakit. Ondan sonra camdan dışarı atladım. Dışarı çıktım lakin arkadan 3-4 sefer daha patladığını duydum. Ondan sonra da zati ormandan baktığımda fabrika tarafında yoktu. Yalnızca patlıyordu” dedi.
Patlama anında fabrikanın fitil makinesi kısmında çalışan Neziha Hamzaoğlu (42), “Güm diye bir ses duymamızla birlikte her yan toz duman oldu. Benim kısımda 7 kişi çalışıyorduk. Birbirimize kenetlendik. Göz gözü görmüyordu. Dışarıya çıktık” diye konuştu.
‘GEREKLİ TEDBIRLER ALINMADIĞI İÇİN’
DİSK Lideri Dilek Çerkezoğlu, ailelerle konuştuktan sonra yaptığı açıklamada, “Daha evvel burada yeniden patlama olmuş. Gerekli önlemlerin alındığı söylenerek faaliyete devam edilmiş. Bu üzere işyerlerinde tedbirlerin teftişlerin çok sık alınması, yapılması gerekiyor. Buradaki arkadaşlarımız sendikalı olsaydı işyerinin kontrolü manasında çok daha sağlıklı olurdu. Lakin ne yazık ki burada gerekli tedbirler alınmadığı için bu türlü bir faciayla karşı karşıyayız” dedi.
Cumhuriyet
