CHP Genel Lider Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi’nin Türkiye’de sıhhat sisteminin birinci basamağı olan aile hekimliği sistemiyle ilgili hazırladığı rapor; aile tabiplerinin pandemi nedeniyle kronik hasta takibini yapamadığını ve iş yükünün de fevkalâde arttığını ortaya koydu.
Pandemi öncesi saniyede 8 muayenenin yapıldığı aile hekimliği sisteminin hedefinden çıkarak “rapor hekimliğine dönüştüğü” vurgulandı.
İlgezdi, koronavirüs pandemisiyle ile birlikte iş yükü artan, saygınlıkları zedelenen, maaşları azalan ve hiçbir haktan yararlandırılmayan aile doktorları için ıslahat niteliğinde düzenlemeler yapılması gerektiğini kaydetti. Raporda; yer alan tespitler şöyle:
24 BİN AİLE DOKTORU VAR
Türkiye’de açıklanan en son bilgilere nazaran 7 bin 979 aile sıhhati merkezi ve 26 bin 252 aile hekimliği ünitesinde toplam 24 bin 82 aile doktoru vazife yapıyor. Buna nazaran Türkiye’de her bir aile tabibi 3 bin 405 şahıstan sorumlu.
MÜRACAAT YÜZDE 21 ARTTI
En son açıklanan 2018 resmi bilgilerine nazaran Türkiye’de bir yıl içerisinde aile sıhhati merkezlerinde aile doktorları tarafından gerçekleştirilen muayene sayısı 258 milyon 436 bin 607 olarak kayıtlara geçti. Bu sayı 2014’te 214 milyon 120 bin 750 idi. Buna nazaran 2014-2018 ortasında tabiplerine müracaat sayısında yüzde 21 artış yaşandı.
HİZMET KALİTESİ DÜŞÜYOR
Açıklanan resmi datalar aile doktorlarının iş yükü artarken, hastaya ayırdıkları vaktin azaldığını ve sunulan sıhhat hizmetinin kalitesinin düştüğünü gözler önüne seriyor. 2018 bilgileri temel alındığında Türkiye’de saniyede 8, dakikada 491, günde 708 bin muayene süreci yapılıyor.
SİSTEM HEDEFİNDEN SAPTI
Çalışma şartlarının iyileştirilmesi gereken ve hem iş barışı tarafından hem de sıhhat hizmetlerinin kalitesi açısından daha da geliştirilmesi gereken aile hekimliği sistemi maksadından uzaklaşıyor. Rapor hekimliğine dönüştürülen aile tabiplerinin öncü misyonları olan kanser tarama, kronik hastalık takipleri ve obezite ile çabadan uzaklaştırılıyor.
ŞİDDETİN SEBEBİ RAPOR
Aile hekimliği sisteminin en büyük sorunu olan kanunsuz ilaç talepleri, hastanın gelmeden raporlu ilaçlarının yazılmasının istenmesi, konutta ziyaret edilen hastaların sıkıntıları ve uygunsuz rapor talepleri tabiplere yönelik şiddetin temel sebeplerini oluşturuyor.
FİYAT KESİNTİSİ YAPILIYOR
Her meslek erbabının müsaade hakkı, hastalandığında rapor alma hakkı varken aile sıhhati merkezlerinde çalışan aile doktorlarının bu haktan yararlanmak için çalıştığı merkezdeki öteki bir aile doktoruna vekâlet vermesi gerekiyor. Vekâlet verecek öteki bir tabip bulunamadığında ilgili tabibin fiyatından kesinti yapılıyor.
29 BİN SAĞLIKÇI ENFEKTE
Türkiye’de 12 Eylül 2020 tarihi prestijiyle 85 sıhhat çalışanı COVID-19 nedeniyle hayatını kaybederken, 41 kişi ise (yüzde 48,2’si) tabiplerden oluştu.
Cumhuriyet
