bağımsız maden iş sendikasıMadenciler bugün Soma’da düzenledikleri basın açıklamasıyla hareketlerini sonlandırdıklarını duyurdu
2014’ten bu yana ödenmeyen maaşları ve tazminatları için Ankara’ya yürüyen Soma ve Ermenek maden emekçilerinden oluşan bir heyet dün İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile görüştü. Madenciler, Soylu’nun 15 Ocak’a dek “çözüm sözü” verdiğini ve hareketlerini o tarihe kadar hareketi durduklarını açıkladı.
Bağımsız Maden İş Sendikası, Soylu’nun en kısa müddette ödenmeyen tazminat ve maaş problemini çözeceğine dair kelam verdiği ve “Bana Ocak ayının 15’ine kadar mühlet verin. Ben söylüyorum. Bu mühlete varmadan kesinlikle bir tahlil üreteceğiz” dediğini aktardı.
Soylu’nun ayrıyeten Ermenek maden çalışanlarının işten çıkarılma ve eksik maaşlarıyla ilgili meselesinin çözülmesiyle ilgili Karaman Valisi Mehmet Alpaslan Işık’ı arayarak iki gün içinde tahlile kavuşturulmasını söylediği tabir edildi.
Bugün Ermenekli madenciler ve Vali Işık’ın toplantı yapması bekleniyor.
Öte yandan madenciler Ocak ayının 15’ine kadar süreci etkin bir formda takip edeceklerini ve tahlil gerçekleşmezse 16 Ocak’ta tekrar Ankara yürüyüşüne başlayacaklarını söz ediyor.
‘Süleyman Soylu bizlerin huzurunda namus ve erdem kelamı verdi’
Soma meydanındaki basın açıklamasında konuşan sendika temsilcisi Kâmil Kartal, “2014 katliamından sonra maden emekçilerinin kaygısı, kasveti bitmedi. Çabucak akabinde binlerce insanı güya katliam olmamış üzere açlıkla terbiye etmeye çalıştılar. Soma’da son 7 yılda 4 bine yakın emek vermiş, alın teri dökmüş, ciğerlerini çürütmüş insanlarımızın hak ettiklerini bir türlü vermediler” diyor.
Maden çalışanı İdris Sarıkaya, “Bir avuç emekçi olarak bu işi başardık” diye anlatıyor:
“Bu olayın tahliliyle ilgili verilen kelamlar yerine getirilmedi. Bu hususta duyduğumuz rahatsızlığı, yıllardan beri uğradığımız haksızlığı lisana getirdik. Haklı olduğumuz gün yüzüne çıktı ve bu sorunun çözülmesiyle ilgili Sayın İçişleri Bakanı Süleyman Soylu bizlerin huzurunda namus ve gurur kelamı verdi. Ve biz bir avuç emekçi olarak, bu işi başardık.”
dhaİçişleri Bakanı Süleyman SoyluÇalışırken meydana gelen kazada iki gözünü kaybeden lakin 14 yıldır Uyar Madencilik’ten tazminatını alamayan personel Ali Kandemir ise Bağımsız Maden İş Sendikası’na teşekkür ediyor:
“12 Ekim’den beri gayret veriyoruz. Biz bu yola kazanacağımızı bilerek çıktık zira sendikamız çalışanın hakkını veren bir sendika. Artık sarı sendikayı değil bu sendikayı desteklemek, Soma’da yaşatmak biz çalışanlara düştü” diyor.
Geçmişte hükümet yetkilileri ve AKP’li siyasetçiler aracılığıyla yürüyen müzakere sürecinde tazminat haklarının ödeneceğine dair öteki kelamlar de verilmişti.
Ağustos ayında gayrete başlayan Somalı madenci heyeti birinci olarak Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürü ile Ankara’da görüşme yapmış, genel müdür ise bahsin kendi yetki alanı dışında olduğunu aktarmıştı.
Daha sonra heyet, AKP Küme Lider Vekili ve Cumhurbaşkanı Danışmanı Hasret Güçlü ile TBMM’de bir görüşme gerçekleştirmiş ve Varlıklı sorunu çözmek için on gün müddet istemişti.
Madenciler mühletin dolduğunu belirterek tekrar yürüyüşe geçmiş fakat kolluk güçleri tarafından yolları kesilmiş ve gözaltına alınmışlardı.
Sonrasında evvel Manisa Valisi’yle, akabinde Ankara’da İçişleri ve Güç Bakan Yardımcılar ile görüşme gerçekleştirilmişti.
Çabada sona gelindi mi?
Soma ve Ermenekli madencilerin tazminat hakkı için verdikleri gayret geçen yıla dayanıyor.
Geçen yıl bu vakitlerde personellerin 33 günlük aksiyonu sonucu Türkiye Kömür İşletmeleri’ne hizmet alımı kontratıyla çalışan 2 bin 200 Eynez personelinin ödenmeyen hakları ödendi.
Madenciler Mayıs sonunda tekrar aksiyona geçti ve bu sefer Temmuz ortasında çıkarılan yasa ile Soma Holding’e bağlı rödovans mukavelesiyle TKİ’ye çalışan Atabacası, Işıklar, Geventepe çalışanlarının ödenmeyen hakları ödendi.
Lakin Uyar Madencilik personelleri yasa kapsamının dışında tutulduğu için Soma ve Ermenek’teki Uyar Madencilik mağduru çalışanlar Ağustos ayında tekrar aksiyona geçti.
Son gayret süreci bugünkü basın açıklamasında şöyle özetlendi:
“12 Ekim’de Ankara yoluna çıktık. Uyar Maden emekçileriyle birebir yoksulluk içinde haksızlığa uğramış, açlık, geleceksizlik, belirsizlikler içinde kıvranan işçi halkımıza kaygımızı anlatmak, korkan elleri korkusuz kılmak, susan lisanları konuşturmak, görmeyen gözleri görür yapmak dışında yolumuz yok dedik. Aslında yaşamıyoruz ki mevtten korkalım diyen bir madenci birliğiyle yollara düştük.
“Daha birinci adımda Soma meydanında yüzlerce kolluk gücü tarafından iki saat fiilen gözaltında tutulduk. Yolu açtırıp 301 kardeşimizin mezarlığına kadar yürüdük. Ancak orada da beş gün mezarlıkla, foseptik çukuru ortasına beş gün hapsedildik.”
“Oyalanmaya reaksiyonumuzu gösterdik. Bir gece yarısı 100 maden emekçisinin yaratıcı tertibiyle ablukayı yardık ve kendimizi Salihli Durasallı’ya attık.
“‘Öyle mi Alay kumandanı, vallahi de billahi de korkmuyoruz’ kelamı işte o haddini aşmış tehdide karşı gecenin karanlığını yarıp bütün ülkeye bir cüret feneri olarak yayıldı. Gece saat 4.30 da gözaltına alındık. Suçlama bile yapılmadan hür bırakıldık.”
- Ankara’ya yürüyen Somalı madencilere jandarma müdahale etti: Gözaltılar var
Personeller neden yıllardır tazminatlarını alamıyor?
Maden emekçilerinin tazminat mağduriyeti 2015 yılından bu yana vakit zaman TBMM gündemine geldi.
Somalı madencilerin tazminat hakları için Ankara’ya yürüme hareketi ise birinci olarak geçen yıl başlamıştı.
301 personelin hayatının kaybettiği maden ocağından, faciadan sonra Uyar Madencilik ve Soma Maden İşletmeleri AŞ tarafından tazminatsız ve gerekçesiz bir formda işten çıkarılan yaklaşık 3 bin 500 madenci için başlayan yürüyüş haftalar sürmüş, bunu izleyen günlerde personellerin bir kısmının tazminatlarının Türkiye Kömür İşletmeleri tarafından karşılanmasını öngören torba yasa Temmuz 2020’de Meclis’ten geçmişti.
Reuters301 emekçinin hayatının kaybettiği maden ocağıBu sebeple 16 Temmuz 2020’de torba maddedeki değişikliğinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Kurulu toplantısında sert tartışmalar yaşandı.
Kurulda pek çok milletvekili, yasanın Uyar şirketinin mağdur ettiği madencileri kapsamayacak formda hazırlanmasına karşı çıktı.
Milletvekilleri Garo Paylan, Kamil Oktay Sındır, Süleyman Girgin, Ünal Demirtaş, Emine Gülizar Emecan, Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Cavit Arı ve Abdüllatif Şener yasa teklifinin Uyar Madencilik’i de kapsayacak biçimde genişletilmesi gerektiğini ve Somalı madencilerin bir kısmının değil, tamamının tazminat haklarının ödenmesi gerektiğini söyledi.
Vekiller, yasa hususunun genişletilmesine dair bir önergeyi Plan ve Bütçe Komitesi Başkanlığı’na verdi fakat önerge AKP’li komite üyelerinin oylarıyla reddedildi.
Reddedilen önergede, rödovans mukavelesi çerçevesinde yeraltı maden işletmeciliği yapan şirketlere, kıdem tazminatı yükümlülüklerini karşılama yükümlülüğü getiriliyor ve ilgili kamu kurumu da bunu denetlemekle görevlendiriliyordu.
Böylelikle şirketler kıdem ve ihbar tazminatlarını ödeme yükümlülüğünü yerine getirilmediğinde rödovans kontratı re’sen sonlanacak, ilgili kamu kurumları asıl patron sayılacak ve alacaklı madenciler mağdur edilmeyecekti.
Teklif reddedildi
Tüm itirazlara karşın değişiklik teklifleri reddedildi ve Uyar Madencilik’in tazminatlarını ödemediği madenciler maddeden faydalanamadı.
Komite toplantılarına o periyot Plan ve Bütçe Komitesi Lideri olan Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan başkanlık etmiş ve Uyar Madencilik rödovans sistemiyle faaliyette olduğu için planlanan yasaya dahil edilemeyeceğini söylemişti.
Maden Yüksek Mühendisi olan ve iki devir Karaman Milletvekilliği yapan Lütfi Elvan’ın, memleketi Ermenek’te faaliyet gösteren Uyar Madencilik şirketini koruduğu argümanları da gündeme getirilmişti.
BBC Türkçe‘ye konuşan lakin isminin zımnî kalmasını isteyen kaynaklar Elvan’ın, milletvekilliği öncesinde iş alakaları kurduğunu söyledikleri Uyar ailesini korumak için kurulda madencilerin karşısında tutum aldığını tez etmişti.
Bu tezlerin gerçek olup olmadığını sorduğumuz Lütfi Elvan ise Uyar ailesi ile iş bağı içerisinde olduğu ve “şirketi koruduğu” tezlerini kesin bir lisanla yalanlamıştı.
Cumhuriyet
