Eski Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Lideri ve eski Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Lideri Murat Karayalçın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik “Kanal İstanbul” nedeniyle başlatılan ön inceleme münasebetinde kullanılan “Devlet Projesi” tarifine reaksiyon gösterdi.
Anayasa’da, yönetmeliklerde, genelgelerde “devlet projesi” diye bir kavram olmadığına dikkat çeken Karayalçın, “Dolayısıyla ‘Devlet Projesi’nin tarifi da yok. ‘Devlet Projesi’ diye bir kavrama göndermede bulunarak lokal idareleri ve birtakım belediye liderlerini suçlamanın da yeri olamaz. İçişleri Bakanlığı’nın olmayan bir kavramı kullanmasını şaşkınlıkla karşılıyorum. Evvel bu türlü bir kavram var mı bunu incelesinler” dedi.
Mevzuatta “kamu yatırım projeleri” olduğunu söyleyen Karayalçın, “Kamu Mali İdaresi ve Kontrol” başlıklı yasanın, kamu yatırım projeleri ile ilgili süreçleri düzenlediğine ve yasanın yürürlükte olduğuna işaret etti.
‘HAYALET PROJE’
Türkiye’nin her yıl yaklaşık olarak 3 bin kamu yatırım projesi olduğuna ve projelerin alan olarak çeşitlilik gösterdiğine dikkat çeken Karayalçın, “Bu projelerin her birinin bir proje numarası alması gerekir. Yatırım programına bu türlü girerler ve bu numara üzerinden izlenirler. Bu 3 bin proje içinde ‘Kanal İstanbul’ diye bir proje var mı? ‘Kanal İstanbul’ ile irtibatlı yan yol, kamulaştırma projesi üzere projenin bütününün dışında ancak ‘Kanal İstanbul’ ismini da bir halde taşıyan kimi projeler olabilir lakin gördüğüm kadarıyla şimdiye kadar ‘Kanal İstanbul’ diye bir proje burada yer almadı. Yer aldıysa bile kamuoyuyla paylaşılmadı” dedi.
Karayalçın, “Kanal İstanbul” isimli bir projenin 2021 bütçesinin içinde yer alıp almadığının da açıklanması davetinde bulunarak, “Varsa büyüklüğü ne kadar? Kaç para? Nasıl yapılacak? Bu ortaya koyulmalı. Bu, hayalet proje. İsmi var lakin kendisi yok. Kent efsanesi üzere değişik ölçüler söyleniyor” sözlerini kullandı.
‘KARARA SAHİP ÇIKIYOR’
Bütün vilayetlere, 1/100.00’lik etraf tertibi planı hazırlanması misyonu verildiğini, büyükşehirlerde bu planın büyükşehir belediye meclisi tarafından karara bağlandığını aktaran Karayalçın, “Kadir Topbaş vaktinde 500 uzman tarafından İstanbul’un 1/100.000’lik etraf sistemi planı hazırlandı. Topbaş tarafından İBB Meclisi’ne sunuldu. Meclis de bunu oybirliği ile onayladı” dedi.
Bu planda, “Kanal İstanbul” diye bir proje olmadığını ve 3. havalimanının bulunduğu yere ait öngörü bulunmadığını vurgulayan Karayalçın, planda, “İstanbul’un, kuzey-güney istikametinde İstanbul’un akciğeri olan ormanlarının ve su kaynaklarının olduğu gerekçesiyle kentin kuzey-güney yani Karadeniz ve Marmara ortasında genişlememesi gerektiğinin yer aldığını” belirtti.
Karayalçın, “Buna karşın 3. havalimanı yapıldı, artık ‘Kanal İstanbul’ geliyor. Merkezi idare bu kararı deliyor. İBB Lideri bu plana sahip çıkıyor, oybirliğiyle kabul edilmiş bu plana sahip çıkarak bunun yanlışlığını söylüyor.
İBB Başkanı’nın ‘Kanal İstanbul’a karşı çıkması doğrudur. Maddelerin büyükşehir belediye liderine verdiği bir yetkiyi kullanıyor. ‘Buna karşı çıkamazsın’ denilemez” sözlerini kullandı.
‘AYM’YE TAŞINMALI’
Karayalçın, merkezi idarenin, mahallî idareler üzerindeki “vesayet” yetkisine de işaret ederek, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), “devletin asli ve daima hizmeti kapsamında kıymetlendirerek, belediye hizmetlerinin özelleştirilmesine imkan sağlayan maddeyi iptal ettiğini” ve “merkezi idare, kendisini lokal idarelerin yerine koyarak vesayet yetkisini kullanamaz” kararı bulunduğunu anımsattı.
Karayalçın, “Burada da vesayet yetkisinin kullanımıyla ilgili AYM’nin yaklaşımına gereksinim olduğunu düşünüyorum. Bu mevzu da yönetim mahkemesi üzerinden AYM’ye taşınmalı” dedi.
ÖN İNCELEME BAŞLATILDI
Bakanlığın, Kanal İstanbul için “Devlet Projesi” tarifini kullanması ve belediyeler üzerinde uyguladığı “vesayet denetimi”nin kapsamı tartışmaya neden oldu.
İçişleri Bakanlığı, Kanal İstanbul’a karşı İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kurumsal kimliğinin kullanılarak afişler bastırılması ve kentin farklı yerlerine astırılması nedeniyle ön inceleme başlatıldığını belirtmişti.
Açıklamada, “belediyelerin idari vesayet kontrolüne tabi olduğu” aktarılırken, “‘Ya Kanal Ya İstanbul’ formunda bir afişle memleketler arası hukuk boyutu bulunan, siyasi alana taalluk eden ve ‘Devletin Egemenlik Yetkisi’ne ait bulunan bir bahse kamu kaynağı kullanılarak karşı çıkmanın yönetimin bütünlüğü prensibine ve hukuka alışılmamış olduğu” kaydedilmişti.
Cumhuriyet
