Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) datalarına nazaran, 2020’nin birinci yarısında haneler için Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin 16’sında elektrik, 18’inde doğalgaz fiyatları geriledi.
Sözcü gazetesinden Emre Deveci’nin haberine nazaran; 2019’un birinci yarısında AB ülkelerinde ortalama 21,6 Avro olan 100 kilowatt saatlik (kWh) elektriğin bedeli, 2020’nin birinci yarısında 21,3 Avro’ya geriledi. Tıpkı devirde doğalgaz fiyatı 100 kWh için ortalama 6,6 Avro’da kaldı.
2020’nin birinci yarısında hane halkı elektrik fatura bedellerinin yüzde 40’ını vergi ve harçlar oluşturdu. Bu oran doğalgazda yüzde 33 olarak hesaplandı.
Avrupa’ya kıyasla doğalgazı daha yüksek fiyattan ithal eden Türkiye’de Botaş, spot LNG alımlarıyla maliyetleri düşürmüştü fakat hem kur artışı hem de Botaş’ın geçmiş yıllardaki büyük ziyanları nedeniyle hanelerde indirime gidilmemişti.
HOLLANDA ELEKTRİKTE YÜZDE 31 İNDİRİM YAPTI
2020’nin birinci yarısında geçen yılın tıpkı devrine nazaran ulusal para üniteleri cinsinden elektrik fiyatlarında en büyük düşüş yüzde 31 ile Hollanda’da yaşandı. Yüzde 12,8’lik düşüşle Litvanya, yüzde 10’luk düşüşle İsveç ve yüzde 8,9’luk düşüşle Estonya sıralandı.
Elektrik fiyatlarındaki düşüşte Hollanda’da temel olarak vergi indirimleri tesirli olurken, Letonya, İsveç ve Estonya’da güç maliyetlerindeki düşüş tesirli oldu.
Bu devirde elektrikte en çok fiyat artışı yüzde 13,6 ile Litvanya’da, yüzde 12,9 ile Polonya, yüzde 10,5 ile Lüksemburg, yüzde 9,1 ile Romanya ve yüzde 8 ile Çekya’da oldu. Artırımlarda belirleyici olan güç maliyetlerindeki artışlardı.
TÜRKİYE’DE ELEKTRİK FİYATI, AB ORTALAMASININ ÇOK ÜSTÜNDE
Euro cinsinden AB ülkeleri içinde hanelerde elektriğin en kıymetli olduğu ülkeler 100 kWh için 30,4 Avro ile Almanya, 28,3 Avro ile Danimarka ve 27,9 Avro ile Belçika olarak sıralandı.
Birebir kıstaslarla elektriğin en ucun olduğu ülkeler ise 10 Avro ile Bulgaristan, 10,3 Avro ile Macaristan ve 12,4 Avro ile Estonya oldu. Türkiye’de de bu sayı 10 Avro oldu.
Lakin karşılaştırma açısından daha yanlışsız bir bilgi olan satın alma gücü paritesi ile bakıldığında AB ülkelerinde hanelerde 100 kWh elektrik fiyatı ortalama 21,7 Avro olurken, Türkiye’de bu sayı 26,5 Avro ile AB ortalamasının çok üzerinde yer aldı. Bulgaristan’da ise sayı 19,3 Avro oldu.
Bu alanda Türkiye’yi geçen AB ülkeleri 28,4 Avro ile Romanya, 28,2 Avro ile Almanya ve 26,7 Avro ile Çekya.
LETONYA DOĞALGAZDA İNDİRİM BAŞKANI
AB ülkeleri içinde ulusal para üniteleri cinsinden haneler için doğalgaz fiyatlarında en çok indirim yüzde 29,4’lük oranla Letonya’da oldu. Onu yüzde 19,8 ile Litvanya, yüzde 16 ile İsveç ve yüzde 15,4 ile Portekiz seyretti.
İsveç’teki indirimin nedeni vergi indirimleri olurken, Letonya’daki indirim güç maliyetlerindeki düşüşten kaynaklandı. Litvanya ve Portekiz’deki indirimler ise hem vergi indirimi hem de güç maliyetlerindeki düşüşten kaynaklandı.
Gaz fiyatında en çok artış yüzde 8’lik oranla Hollanda’da yapıldı. Fransa yüzde 7,3 ve Hırvatistan yüzde 5,2’lik oranlarla Hollanda’yı takip etti. Vergi artışı Hollanda’da gaz fiyatlarını artırırken, Fransa ve Hırvatistan’da maliyet artışları belirleyici oldu.
Avro cinsinden Avrupa’da en düşük gaz fiyatlarına, 100 kWh için 3,2’şer Avro ile Letonya, Macaristan ve Romanya sahip oldu. En yüksek gaz fiyatlarına sahip ülkeler ise, 10 Avro ile Hollanda, 9,8 Avro ile İsveç, 7,9 Avro ile Fransa ve 7,5 Avro ile Danimarka olarak sıralandı.
Türkiye’de bu sayı 2,4 Avro oldu. Satın alma gücü paritesiyle Türkiye’de sayı 6,4 Avro olurken, AB ortalamasında 6,7 Avro oldu. Bu kıstasla Lüksemburg’da fiyat 3,3 Avro. Türkiye’de 1 Ekim prestijiyle elektriğe tüm tarifeler için yüzde 5,75 oranında artırım gelmişti.
Cumhuriyet
