İzmir’in Seferihisar ilçesi yakınlarında 30 Ekim’de meydana gelen, 117 kişinin öldüğü 1034 kişinin yaralandığı Kandilli’ye nazaran 6.9 büyüklüğündeki yıkıcı zelzelenin akabinde Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Lideri Jeoloji Yüksek Mühendisi Engin Er, Marmara Bölgesi’ndeki faal fay sınırlarıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Marmara Denizi içinden ve Güney Marmara üzerinden geçen 3 büyük ve etkin fay çizgisinin 7 üzeri sarsıntının habercisi olduğunu lisana getiren Er, gündemdeki fay yasasının bir an evvel yürürlüğe alınması gerektiğini belirtti. Yapılan binaların fay sınırlarından uzak, mühendislik hizmeti alınarak yapılması gerektiğini işaret eden Er, bu kriterlere uyulmadan yapılan binaların risk teşkil ettiğini söyledi.
‘ZEMİNİN YAPISINA DİKKAT ETMEMİZ LAZIM’
Bilhassa Bursa’da, Kuzey Anadolu fay sınırının kolları üzerinde yapılaşma olduğunu belirten Engin Er, “Devletin resmi kurumlarının açıkladığı fay sınırlarına baktığımız vakit, konutumuzun çabucak kenarından yahut altından geçen etkin, canlı fay çizgilerinin bulunduğunu görmekteyiz. Konutumuzun bu canlı fay sınırlarına ne kadar arada olduğunu görebiliyoruz. Bu ne manaya gelir; konutumuzun depremsellik manasında ne kadar risk taşıdığını, fay sınırına ne kadar yakın olduğumuzu net bir halde görebiliriz. Bulunduğumuz yerin yapısına dikkat etmemiz lazım. Fay çizgisine yakınsa, sıvılaşma alanındaysa, mühendislik hizmeti almayan binalarda oturuluyorsa, oturduğunuz yer sizin için risklidir” dedi.
‘GÜVENLİ BÖLGELER OLUŞTURULMALI’
İzmir sarsıntısını işaret ederek tabana uygun bina yapılmasının ne kadar değerli olduğunu hatırlatan Er, “İzmir’de örneklerini gördük. Yan yana olan binalardan biri yıkılmış, oburu yıkılmamış. 1999 zelzelesinde de gördüğümüz üzere binanın camları dahil kırılmamış lakin yan yatmış. O bina çok sağlam olmasına karşın taban özelliklerine ahenk sağlamadığı için yan yatmış. Münasebetiyle bölgesel manada risk taşıyan bölgeler vardır. Fay çizgisinin üzerindeyse binanız risklidir. Bulunduğunuz yer risklidir. Denetiminin kesinlikle yapılması gerekir. Fay sınırlarının kesinlikle 1/1000’lik uygulama planlarına işlenip bu bölgelerde yapılaşmaya müsaade verilmemesi gerekir. Orta ve uzun vadede bu fay çizgileri kentsel dönüşüme tabi tutulup inançlı bölgeler oluşturulmalıdır. İzmir’de 6.6 büyüklüğünde bir zelzele oldu. Bursa, İstanbul, Edirne bu zelzelesi hissetti. Fevkalâde güçten bahsediyoruz. Dünyayı yırtan bir tabiat olayından bahsediyoruz. Münasebetiyle bununla inatlaşmak değil, bununla birlikte yaşayabilecek tahliller üretmemiz gerekiyor. Bunun yollarından bir tanesi de fay çizgileri üzerine yapılaşmadan kaçınmak lazım. Gündemde olan fay yasasının bir an evvel 1/1000’lik haritalara işaretleyerek bu fay sınırları üzerine bina yapmaktan vazgeçmek lazım. Bilhassa Bursa’da taban sıvılaşması var. Buna dikkat etmemiz lazım” sözlerini kullandı.
‘TSUNAMİ BEKLENEN YERLERİMİZ VAR’
Fay sınırları üzerine ve yakınına yapılan yapıların tabiat olayını doğal afete dönüştürdüğünü lisana getiren Er, şöyle devam etti;
“Deniz kenarında tsunami beklenen yerlerimiz var. Tsunami tedbirlerinin alınması lazım. Heyelana karşı tedbirlerin alınması lazım. Tabiat olaylarını doğal afete dönüştüren bizim ihmalkarlığımız. Japonya’da 6 büyüklüğünde bir sarsıntı olduğu vakit beşerler yerli yerinde duruyor. Orada yaşanan zelzeleler bizim ülkemizdeki üzere 15-20 saniye de sürmüyor. Dakikaları geçen zelzeleler oluyor. Bizim de emsal özellikteki önlemleri almamız gerekiyor. Taban etüdünün dünyada yahut Avrupa’da nasıl yapıldığını biliyoruz. 2019 yılında yürürlüğe giren yönetmeliğin olumlu tarafları var. Fakat bunların denetiminin yerde yapılmasıyla birlikte biz inançlı bir Bursa, inançlı bir bölge oluşturabiliriz. Bunlara dikkat etmezsek 5-6 büyüklüğündeki zelzelelerde binaların yıkıldığını, can kaybı olduğunu biliyoruz. Hasebiyle mühendislik hizmeti almış binalarda, mühendislik hizmeti almış kentlerde yaşarsak biz de Japonya üzere zelzelesi bir tabiat olayı olarak, doğal afet olmadan geçiştirebiliriz.”
Cumhuriyet
