ReutersSalgın hastalık eksperleri, koronavirüs salgınında kaynağın muhtemelen yarasalar olduğunu söylüyor.
Birleşmiş Milletler (BM) bilirkişileri, havyanlardan kişilere geçen zoonotik illetlerin arttığını ve vahşi ömür ile etrafın korunması için harekete geçilmezse, artmaya devam edeceği ihtarında bulundu.
Bilirkişiler, Covid-19 üzere illetlerin artışından, hayvansal proteine olan yüksek talebini, sürdürülebilir olmayan tarım pratiklerini ve iklim değişikliğini sorumlu tuttu.
BM eksperlerine nazaran, ihmal edilen zoonotik marazlar yılda iki milyon ikşiyi öldürüyor.
Covid-19’un iki yılda dünya iktisadına 9 trilyon dolara mal olması bekleniyor.
Ebola, Garp Nil virüsü ve Sars’ın hepsi, hayvanlarda başlayıp, kişilere sıçrayan illetler.
RAPORDA NELER DENİYOR?
Gelgelelim kişilere sıçrama otomatik olmuyor. Birleşmiş Milletler Etraf Programı ve Milletlerarası Hayvancılık Araştırma Enstitüsü’nün hazırladığı rapora nazaran, bu sıçramanın arkasındaki neden arazi tahribatı, vahşi hayatın sömürülmesi, kaynak çıkarımı ve iklim değişikliği üzere yollarla doğal etrafın bozulması. Bu halde, hayvanlar ve kişilerin etkileşim yolları değişiyor.
AFPBrezilya’da 2019 yılında baraj çökmüştü.BM Etraf Programı’nın Umumî Sekreteri ve İcra Yöneticisi Inger Andersen “Son yüz yılda, yeni koronavirüslerden kaynaklı altı salgın gördük. Son 20 yılda ve Covid-19’dan evvel zoonotik illetlerin yarattığı ekonomik zarar 100 milyar dolardı” dedi.
Andersen, orta ve düşük gelirli devletlerde her yıl şarbon, sığır tüberkülozu ve kuduz üzere ihmal edilmiş endemik zoonotik hastlıklar nedeniyle iki milyon kişinin öldüğünü” söyledi.
BM yetkilisi “Bunlar sıklıkla karmaşık kalkınma meseleleri olan, hayvancılığa ve vahşi yaşama yakınlığa yüksek aşamada bağlı topluluklar” dedi.
Andersen, örneğin et üretiminin son 50 yılda yüzde 260 arttığını vurguladı ve şöyle devam etti;
“Tarımı ağırlaştırdık, altyapıyı genişlettik, vahşi hayatın hilafına kaynakları alıp, götürdük. Barajlar, ziraî sulama ve saklı ortamlarda ağır hayvan yetiştiriciliği, kişilerdeki salgın marazların yüzde 25’iyle ilişkilendiriliyor. Seyahat, nakliye ve yiyecek tedarik zincirleri hudutları ve araları anlamsız hale getirdi. İklim değişikliği de patojenlerin yayılmasına ekte bulundu.”
Raporda, hükümetlere gelecekte salgınların önlenmesi için, sürdürülebilir toprak idaresinin teşvik edilmesi, biyolojik çeşitliliğin artırılması ve ilmî araştırmaya yatırım yapılması tavisye ediliyor.
Andersen “Bilim, ekosistemlerimizi yok edip, vahşi ömrü sömürmeye devam edersek, illetlerin önümüzdeki yıllarda hayvanlardan kişilere sıçrayacağı konusunda net. Gelecekteki salgınları önlemek sitiyorsak,doğal etrafımızı muhafazanın üzerinde daha çok durmalıyız” dedi.
Cumhuriyet
