İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nde Nisan ayında açılan ‘Covid-19 Hastaları İzlem Merkezi’nde değerli bilgiler alınmaya başlandı.
8 ayda 2 binin üzerinde kişinin takibi sonucu ulaşılan datalara nazaran hastalığı ağır geçirenlerde rastlanan yeni bulgular var. İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, “Burada en çok gözümüze çarpan bulgu, bu hastaların bir kısmında akciğer damarlarında bir pıhtı oluşmasıydı. Yani pıhtı atması değil, pıhtının kendisinin bu damarlar içinde oluşması ki bu da aslında Covid hastalığında gözlemlediğimiz yeni bir bulgu” dedi.
Bunun yanında son vakitlerde tiroid işlevleriyle alakalı bozukluklar da görmeye başladıklarını lisana getiren Tükek, “Özellikle bu izlem merkezine gelen hastaların tiroidlerinin fazla ya da az çalıştığı formunda işlev bozuklukları olduğunu gördük. Bu da aslında değerli bir bulgu. Bunu aslında 3’üncü ayda da söylemiştik ancak 6’ncı aya geldiğimizde bunun artığını ve artarak devam ettiğini gözlemliyoruz” diye konuştu.
HASTALAR DAİMA TAKİP EDİLİYOR
İstanbul Tıp Fakültesi’nde 28 Nisan’da “Covıd-19 Hastaları İzlem Merkezi” açıldı. Türkiye’de ve dünyada bir birinci olduğu belirtilen merkezde koronavirüsü ağır geçirmiş ve geçirdikten sonra takibe alınması gereken hastalar gün gün izlendi.
Hastalarda, taburcu olduktan sonraki 1, 3, 6, 9 ve 12’nci aylarda meydana gelecek kimi sorunları tespit etmek için kurulan merkez, koronavirüsün bilinmeyen pek çok yanını ve hastalar üzerindeki tesirlerini gözler önüne sermek için büyük rol oynadı.
Koronavirüse yakalanan ve atlatan bireylere çeşitli analiz ve tetkikler yapılarak, hastalarda kalıcı bir hasar oluşup oluşmadığının araştırıldığı merkezde, dünyadaki çalışmalar ışık tutacak yeni bulgular tespit edildi.
İzledikleri kimi hastalarda halsizlik, çabuk yorulma ve efor kapasitesindeki azalmanın önemli boyutta devam ettiğinin altını çizen Prof. Dr. Tükek, “Aşağı-yukarı 8 ay oldu bu merkezi açalı ve birinci 3 aylık dataların akabinde, 6 aylık bilgileri de burada inceleme fırsatı bulduk. Burada kovid-19 geçirip takip edilen hastalarda ne üzere semptomların devam ettiği ya da hangi semptomların ortaya çıktığı değerliydi bizim için. Burada gözlemlediğimiz aslında, kovid’in en çok semptom olarak ortaya çıkan halsizlik, yorgunluk, boğaz ağrısı, ishal ve koku kaybı üzere şikayetler içerisinde ishal şikayetinin çok çabuk ortadan kalktığı, koku almanın birkaç ay içinde tekrar yerine geldiği fakat çabuk yorulma ve halsizlik şikayetinin 6 aydan beri kimi hastalarımızda devam ettiğini gözlemledik. Bilhassa efor kapasitesindeki azalma kimi hastalarımızda önemli boyutta devam etmekteydi ki, bunlar daha çok ağır kovid geçiren bireyler. Ayakta, hafif geçirenlerde bu kadar önemli bir nefes darlığı ve halsizlik şikayeti olmuyor” diye konuştu.
“AKCİĞERDEKİ DAMARLARDA PIHTI OLUŞUMU GÖZLEMLEDİĞİMİZ YENİ BİR BULGU”
“TİROİD İŞLEVLERİNDE BOZUKLUKLAR GÖRMEYE BAŞLADIK”
Ayrıyeten, 6. ay bilgilerine bakıldığında tiroid bozuklukları yaşayan hastaların sayısının giderek arttığını lisana getiren Tufan Tükek, şunları söyledi: “Son vakitlerde tiroid işlevleriyle alakalı bozukluklar görmeye başladık. Bilhassa bu izlem merkezine gelen hastaların tiroidlerinin fazla ya da az çalıştığı halinde işlev bozuklukları olduğunu gördük. Bu da aslında kıymetli bir bulgu. Bunu esasen 3. Ayda da söylemiştik fakat 6. Aya geldiğimizde bunun arttığını ve artarak devam ettiğini gözlemliyoruz. Esasen bu türlü viral hastalıklar, bu usul sorunların de başlangıcını oluşturuyor, tetik çekiyor ve onun sonucu olarak da bu tip sorunlar ortaya çıkabiliyor.”
İKİNCİ SEFER YAKALANAN BİREYLER VAR
Ekseriyetle hastalığı hafif atlatan bireylerin koronavirüse ikinci kere yakalanabildiğini söyleyen Tükek, “İkinci kez yakalanan şahıslar var hakikaten. Bu hastalığı geçirdikten sonra bir antikor seviyesi oluşmuyorsa, hastalığı tekrar geçirme ihtimaliniz var demektir. Bizim de gözlemlediğimiz esasen ayakta hafif geçiren şahıslarda antikor seviyeleri çok yükselmiyor. Korunmadıkları takdirde bu şahısların tekrar Covid-19’a yakalanma ihtimalleri var. bu şahıslar de aşı programına alınacak diye düşünüyorum” tabirlerini kulllandı.
HASTALIĞI AĞIR GEÇİREN BİREYLERİN TAKİBİ ÇOK KIYMETLİ
Hastalığı ağır geçiren bireylerin, ileriye dönük oluşabilecek rahatsızlıkları için tedavilerinin planlaması gerektiğini anlatan Tükek, “Bu çok yaygın olan bir hastalık ve bu hastalığı önemli geçirenlerin sayısı da epey arttı. Önemli geçiren şahısların, önümüzdeki devirde halk sıhhati açısından önemli takipleri gerekli. Zira anlaşılan o ki, bu şahısların organlarında önemli sorunlar ileride ortaya çıkabilecek üzere görünüyor. Bilhassa akciğerlerinde. Bu açıdan göğüs hastalıkları, halk sıhhati uzmanlarının olduğu bir konsorsiyum tarafından ileriye dönük olarak bu şahısların de planlamalarının yapılması gerekecek üzere görünüyor. Bir mühlet sonra bu hastaların nefes darlığı, kronik bronşit, koah sorunlarıyla tekrar polikliniklere gelme ihtimalleri var üzere görünüyor” diye konuştu.
KİMİ HASTALARIN BELGELERİNİ AYIRARAK İZLİYORLAR
Merkezde vazifeli Dr. Huzeyfe Arıcı ise, hastalığı orta ya da ağır geçiren kimi hastaların belgelerini başka incelediklerini tabir ederek, “Bir gördüğümüz sorun de kovid geçirmiş hastalarda hastalık esnasında yahut sonra, damar içi pıhtılaşma. Bu, hastalıktan 1, 2, 3 ay sonra da olabiliyor. Ki aslında şu anda yatan hastalara kan sulandırıcı tedavi de veriliyor. Birçok hastanın tanım ettiği nefes darlığı, çabuk yorulma şikayetleri bu hastalarda da oluyor fakat daha çok kan sonuçlarındaki değişikliklerden şüpheleniyoruz. Kuşku üzerine giderek, birtakım hastalarda akciğer damarlarında pıhtı olduğunu tespit ediyoruz. Onlarda aylar sonra bile tekrar kan sulandırıcı tedavilere başlıyoruz. Bu hastaların belgelerini başka bir yere ayırıyoruz. Bu durum tedavi edilmezse, akciğer sorunlarına yol açabilirö dedi.
“BÖYLE BİR ÜNİTENİN AÇILDIĞINI HABERLERDE GÖRÜP GELDİM”
Nisan ayında hastanede 10 gün boyunca tedavi gören ve izlem merkezindeki 3. randevusuna gelen 70 yaşındaki Süleyman Çağlar “Haberleri dinlerken televizyonda, burada bir ünitenin açıldığını gördüm. Korona geçirenlerde rastgele bir tahribat var mı diye bakıldığını duydum. Randevu aldım, geldim, Haziran’ın başlarıydı. Evvel bir şey yok dediler. İkinci sefer çağırdıklarında baktılar, akciğerdeki damarlarda pıhtı oluşma tehlikesinden bahsettiler. Çabucak sinema çekildi ve orada görüldü zati o şeyler. Kan sulandırıcı kullanıyorum. Daima çağırıyorlar şu vakit gel diye, takip ediliyorum” biçiminde konuştu.
“BU SİSTEM BİZDEN SONRAKİ HASTALARA IŞIK TUTACAK”
Ekim ayında taburcu olduktan sonra izlem merkezindeki birinci randevusuna gelen Bülent Çiftkaya, “13 günlük bir hastaneye yatış sürecim oldu. Daha sonra taburcu olduktan sonra ilaç ve iğneyle devam ettim tedavime. 30 gün sonra Covid izleme merkezine gelmem söylenmişti. Bugün randevuma geldim. Ciğer tomografim çekildi, kan analizleri yapıldı. Bunların sonucuna tekrar bakılacak. Sanırım izlemek için tekrar çağıracaklar. Çok hoş bir sistem. Bizden sonraki hastalara da ışık tutacaktır. Biz de tedavimizin neresinde olduğumuzu görüyoruz zira ben şu anda hala nefes almakta zorlanıyorum, hala bazen sırtımda ve kemiklerimde ağrı oluyor” sözlerini kullandı.
“COVİD BENDE UNUTKANLIĞA NEDEN OLDU”
Nisan ayında tedavisini konutta gören 35 yaşındaki hasta Gülden Yılmaz “Ben koku almıyordum, tat duyum da kaybolmaya başlamıştı. Korona olduğumu öğrendim ve tedavi oldum. Atlattıktan sonra izlem merkezine 3 defa çağırıldım. Bu 3. gelişim. Hekimlerle bilgi alışverişi yapıyoruz. Her şeye bakıyorlar. Hala halsizlik ve boğazda hırıltı var. Yapacağım birtakım şeyleri unutuyorum. Hekim birtakım analiz sonuçlarımın çıkmasını bekliyor. Ona nazaran kıymetlendirme yapacak” dedi.
Cumhuriyet
