Ankara, Bilkent, Hacettepe üniversitelerinden bilim insanlarının ortak çalışması sonucunda koronavirüsün hücreye girişini engellemeyi amaçlayan sprey geliştirildi. Farklı biyolojik çeşitlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendislik teknolojisiyle kesilmesi ve elde edilen farklı DNA modüllerinin birleştirilmesi süreçlerini kapsayan rekombinant prosedürü sayesinde bir protein elde edildi. Burun boşluğuna sıkılan bu protein molekülü, virüsün hücreye girişine pürüz olacak. Üretim ve tasarımı Bilkent Üniversitesi’nde, hayvan deneyleri Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakülkesi’nde yapıldığı; histolojik olarak hücrede meydana getirdiği değişikliklerle farklı organlar üzerindeki viral çoğalmaların Hacettepe Üniversitesi’nde incelendiği ilacın klinik öncesi test çalışmalarında olumlu sonuçlar alındı. İlacın, beşerler üzerinde denenmesini sağlayacak faz çalışması için müracaatın önümüzdeki günlerde yapılması planlanıyor.
‘VİRÜS PARÇALANIYOR’
‘KORUYUCU TESİRLİ İŞLEVE SAHİP’
UNAM Öğretim Üyesi Doç. Dr. Urartu Şeker, virüsün hücrenin içerisine girip çoğalamayınca bir müddet sonra beden tarafından yok edildiğini, ürettikleri proteinin de hücreye girişini engelleyen gözetici tesirli bir işleve sahip olduğunu bildirdi. Doç. Dr. Şeker, “Hayvanlara burundan verildi ve burundan verildikten sonra görüldü ki ilacı alan hayvanlarda almayanlara nazaran epey hoş bir koruyuculuk sağlanmış oldu. Bu çalışma şu anda tamamlanmış durumda ve faz sürecindeyiz. Şu anda faz başvurusu yapılmak üzere ve bununla ilgili süreçler yapılıyor. Bilimsel olarak raporlama kısmı da birkaç gün içerisinde tamamlamış olur” diye konuştu.
‘PANDEMİDEN ÇIKILMASINA TAKVİYE OLACAK’
Bir deney dizaynının yapıldığını ve 200-300 istekli arandığını kaydeden Doç. Dr. Şeker, bu gönüllerin ya enfeksiyona maruz kalmış birbileriyle yaşayan insanlardan ya da sıhhat çalışanlarından oluşması gerektiğini tabir etti. Doç. Dr. Şeker, “Gönüllülere burun spreyi olarak verilecek. Spreyi aldıktan sonra da virüs maruziyetine kalmaları durumunda PCR olumlu hale gelip gelmedikleri bakılacak. Bu sprey çok düşük dozlarda tesirli. Hücre kültüründe ve hayvan deneylerini yaptığımızda çok düşük düzeylerde aktiflik gösterdi. Çok fazla kullanılmasına gerek kalmayacak; lakin gün içerisinde iki sefer burundan yapılacak. Bununla insanların maske takmasını bıraktıracak bir durum olmayacak. Ancak virüs dolanımını engelleyip pandemi sürecinden çıkılmasına dayanak olacağını düşündüğümüz bir süreç olacak” sözlerini kullandı.
‘SALGINI YAVAŞLATACAK’
Doç. Dr. Şeşker, Covid geçirmemiş ya da yüksek riski olan kullanmak isteyen herkesin kullanımına açık olacağını kaydederek, “Üretim maliyetleri hayli düşük. Düzgün kullanılırsa ve faz çalışmalarında bizim gördüğümüz tesirler görülmeye başlarsa salgını yavaşlatacağına inanıyorum” dedi.
Doç. Dr. Şeker, süratle üretilmesi için gerekli olan ‘iyi üretim pratiğine’ sahip ilaç firması ile görüşmelerde değerli kademeye gelindiğini de kaydetti.
Cumhuriyet
