Getty Images
Birleşmiş Milletler’e (BM) nazaran, dünyanın en güçlü yüzde 1 diliminde yer alanların hayat stili ve tüketim alışkanlıkları, en fakir yüzde 50’nin toplamının yol açtığı karbon emisyonunun iki katından daha fazlasına yol açıyor.
BM raporuna nazaran, bu yüzyıl sonuna kadar iklim değişikliğinin tehlikeli boyuta ulaşmaması için bu bölümün karbondioksit (CO2) ayak izlerini süratle azaltması gerekiyor.
Raporda, Covid-19 salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamaların iklim üzerinde uzun vadeli olumlu tesirlerinin olmayacağı belirtiliyor.
Lakin iktisatta güçlü bir etraf dostu canlanma, global sıcaklık artışının yalnızca 2 dereceyle sınırlanmasını sağlayabilir.
BM Etraf Programı (UNEP) tarafından hazırlanan raporda, koronavirüs salgını nedeniyle bu yıl karbon salımında yüzde 7 düşüş olacağı, lakin bunun 2050’ye kadar sıcaklık artışını yalnızca 0.01 derece azaltacağı belirtiliyor.
Raporda, hükümetlerin CO2 salımını azaltmak için hazırladıkları planların yanı sıra tek tek bireylerin tüketim alışkanlıkları ve hayat biçimlerinin rolü de ele alınıyor.
En yüksek gelir dilimindeki yüzde 10’luk kesim, kara ulaşımında kullanılan toplam gücün %45’ini, hava ulaşımında ise %75’ini tüketirken, en fakir yüzde 50’nin hissesi ise sırasıyla %10 ve %5’te kalıyor.
Bu yüzyılın sonunda sıcaklık artışını 1,5 derecede sonlu tutmak için, kişi başı CO2 salımının 2030’a kadar 2,5 ton ile sonlandırılması gerekiyor.
Bu, en fakir yüzde 50 için karbon ayak izinde 3 kat artış manasına gelirken, en üstteki yüzde 10 için mevcut ölçünün onda biri seviyesinde bir azalma söz ediyor.
En üst yüzde 1’lik dilim açısından ise bu, mevcut düzeyin 30 kat azalması demek.
![](https://habereturk.com/wp-content/uploads/2020/12/kuresel-isinmanin-azalmasi-icin-en-zengin-yuzde-1in-karbon-salimini-azaltmasi-sart-1-iY8tChWE.jpg)
UNEP sorumlusu Inger Anderson bu durumu şu sözlerle tabir ediyor:
“En zenginler en büyük sorumluluğu taşıyor. Dünya nüfusunun en güçlü %1’inin karbon emisyonu, en fakir %50’nin toplamının iki katından fazla. Paris İklim Kontratı amaçlarına ulaşmak için bu seçkinlerin mevcut karbon salımını 30 kat azaltması gerekecek.”
Uzun aralı milletlerarası bir gidiş-dönüş uçuştan vazgeçmek demek, şahsî CO2 ayak izinde iki tona yakın azalma sağlıyor.
Bir hanede yenilenebilir güce geçiş sayesinde kişi başına karbon salımında 1,5 ton düşüşe tekabül ediyor.
Vejetaryen diyete geçiş ise yarım tona yakın karbon azalması manasına geliyor.
![](https://habereturk.com/wp-content/uploads/2020/12/kuresel-isinmanin-azalmasi-icin-en-zengin-yuzde-1in-karbon-salimini-azaltmasi-sart-2-hS2LGZ6E.jpg)
Memleketler arası yardım kuruluşu Oxfam’ın iklim siyaseti sorumlusu ve raporun müelliflerinden Tim Nazaran, “UNEP raporu güçlü azınlığın çok tüketiminin iklim krizini ağırlaştırdığını gösteriyor; halbuki bunun bedelini fakirler ve gençler ödüyor” diyor ve ekliyor:
“Hükümetler zenginlerin karbon ayak izini azaltıp, milyonlarca insanı temel güç gereksiniminden mahrum bırakan eşitsizliğe son vermezse karbon salımıyla ilgili açığın kapatılması pratik ve politik açıdan mümkün olmaz.”
Bireylerin yapacağı ömür şekli ve tüketim alışkanlıklarına yönelik değişikliklerin yanı sıra, hükümetler için de Covid-19 salgınının iktisatta yol açtığı yıkımın giderilmesinde etraf dostu uygulamalara geçilmesi daveti yapılıyor.
Inger Anderson’a nazaran, “2020 yılı kayıtlardaki en sıcak yıllardan biri olacak görünüyor; orman yangınları, fırtınalar ve kuraklıklar büyük tahribata yol açıyor. UNEP’in raporu, salgının yol açtığı ekonomik yıkımı etraf dostu siyasetlere dayalı bir ekonomik canlanma ile aşmanın sera gazı salımını azaltacağını ve iklim değişikliğini yavaşlatabileceğini gösteriyor.”
Bu alandaki teşebbüsler yetersiz bulunurken, 2050’ye kadar karbon emisyonunu sıfırlama maksadını açıklayan ülkelerin sayısındaki artış olumlu karşılanıyor.
Lakin yüzyıl sonunda kadar sıcaklık artışını 2 derecenin altında sınırlama gayesine ulaşmak için Paris Mukavelesi’nde lisana getirilen gayretlerin üçe katlanması, 1,5 derecenin altında tutulması içinse beşe katlaması gerekiyor.
Uzmanlar, 1,5 derecenin üzerindeki sıcaklık artışının gezegendeki tesirlerinin çok fazla olacağı ihtarında bulunuyor.
Cumhuriyet