Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), koronavirüsün havada asılı kalan minik parçacıklar yoluyla yayılmasının ve bulaşmasının mümkün olabileceğini gösteren yeni doneler olduğunu kabul etti.
Bir WHO yetkilisi, ‘Kalabalık, örtülü ve iyi havalandırılmamış ortamlarda virüsün hava yoluyla bulaşma ihtimali göz gerisi edilemez’ dedi.
Bu bahisteki datalar katılaştığında, saklı ortamlarla ilgili düzenlemeleri gözden geçirmek gerekebilir.
239 bilim kişisi, bir açık mektup yazarak WHO’yu koronavirüsün hava yoluyla bulaşması ihtimalini azımsamakla suçladı.
WHO bugüne dek virüsün öksürük ve hapşırma ile saçılan damlacıklar yoluyla bulaştığını söylüyordu.
‘BULGULAR DEĞERLI SONUÇLAR İÇERİYOR’
Mektubun imzacılarından Colorado Üniversitesi’nden kimyacı Jose Jimenez, “Verileri kabul etmelerini istedik” dedi.
Jimenez, “Bu muhakkak WHO’ya karşı bir taarruz değil. Ilmî bir tartışma, ancak yaptığımız birçok konuşmaya karşın olguları dikkate almak istemediler. Biz de durumu kamuoyuna açıklama muhtaçlığı duyduk” diye konuştu.
Bir sair imzacı, Hong Kong Üniversitesi’nden Profesör Benjamin Cowling, bulguların “önemli sonuçlar içerdiğini” belirterek şunları söyledi:
“Hava yoluyla bulaşma riski varsa sıhhat çalışanlarının en iyi hami ekipmanı giymesi lazım… WHO, Covid-19’un hava yoluyla bulaşması konusunda konuşmak istememesinin bir nedeninin de dünyanın birçok yerinde bu çeşit kişisel maskelerin ehil sayıda bulunmamasından kaynaklandığını söz etti.
“Toplum açısından ise havada asılı parçacıklar yoluyla bulaşma riskinin olduğunu düşünüyorsak, çok sayıda bulaşmaya yol açacak geniş iştirakli aktifliklerin engellenmesi, iyi havalandırılmayan, kalabalık ve uzun periyodik yakın temasa neden olan örtük ortamlardaki aktifliklerin engellenmesi üzerinde de düşünmek gerekir.”
WHO yetkilileri, virüsün havada asılı parçacıklar yoluyla bulaşmasına dair dataların şimdi erken aşamada olduğunu ve daha fazla değerlendirmeye tabi tutulması gerektiğini kaydetti.
WHO enfeksiyon tedbire ve denetim teknik ekibi lideri Benedetta Allegranzi, “kalabalık, örtülü, iyi havalandırılmayan ortamlarda koronavirüsün hava yoluyla bulaşmasına dair ortaya çıkan olgular göz arkası edilemez” dedi.
WHO TAVIR MU DEĞİŞTİRİYOR?
BBC muhabiri Imogen Foulkes bu mevzuda şu değerlendirmeyi yapıyor:
WHO aylardır Covid-19’un öksürük ve hapşırmayla saçılan damlacıklar yoluyla bulaştığında ısrar etti. Havada asılı kalmayan damlacıklar nesnelerin üzerine düştüğü için en tesirli önleyici önlem olarak el yıkama üzerinde duruldu.
Fakat 32 memleketten 239 bilim kişisi bu türlü düşünmüyor. Kişilerin konuşurken ve nefes verirken yaydığı çok daha küçük parçacıkların havada asılı kalıp yayılması yoluyla virüsün bulaştığına dair güçlü kanıtlar bulunduğunu söylüyorlar.
Bugün WHO, gizli ve kalabalık meydanlar üzere anlaşılan ortamlarda bunun mümkün olabileceğini gösteren doneler olduğunu kabul etmiş oldu.
Bu donelerin ayrıntılı bir biçimde incelenmesi gerekiyor; lakin teyit edilmeleri halinde, virüsün yayılmasını tedbire konusundaki tavsiyelerin değişmesi, daha yaygın maske tasarrufu ve bar, restoran, toplu taşıma araçları üzere ortamlarda daha dikkatli fizikî aralık pratiği gerekebilir.
Cumhuriyet