Getty Images
Amerika Birleşik Devletleri’nin 244 yıllık tarihinde seçimi kaybettikten sonra Beyaz Saray’dan ayrılmayı kabul etmeyen bir lider şimdi görülmedi.
Yasal ve barışçıl yollarla idarenin devredilmesi, ABD demokrasisinin her vakit ayırt edici taraflarından biri oldu.
Bu nedenle, ABD Lideri Donald Trump’ın Joe Biden’ın zaferini kabul etmediğini duyurması, ülkede beklenmedik bir yeni durumun kapısını araladı.
Analistler bu nedenle daha evvelce akıllara bile gelmeyecek senaryolara baş yormaya başladı.
‘Bitmekten uzak’
3 Kasım’da sandık başına giden ABD halkının seçimi 7 Kasım’a kadar netleşmedi. Resmi olmayan sonuçlara nazaran Biden’ın bu seçimi kazanan taraf olduğunun ilan edildiği sıralarda Trump başşehir Washington DC yakınlarında golf oynuyordu.
Kısa mühlet sonra Trump’ın kampanya grubu, “seçimin bitmekten uzak olduğunda” ısrar eden bir açıklama yayımladı.
Getty ImagesBiden’ın seçimi kazandığı duyurulduktan sonra Trump golf oynarken görüntülendi.Trump grubunun açıklamasında, “Neden Joe Biden’ın çabukla zafer ilan ettiğini, medyadaki yandaşlarının ona neden yardım ettiğini hepimiz biliyoruz. Gerçeklerin ortaya çıkmasını istemiyorlar. Kolay gerçek şu ki bu seçim bitmekten çok uzakta” sözleri yer aldı.
Toplumsal medyada hem Trump’ın açıklamalarında hem de takımının yayımladığı bildirilerde yargı yolunu zorlamaya devam edecekleri kaydedildi ve ispat göstermeksizin seçim hilelerinin varlığından bahsedildi.
ABD maddeleri mevcut başkanlık devrinin 20 Ocak’ta sona ereceği konusunda son derece net bir karara sahip.
Joe Biden, Seçici Kurul’da kendisi için gerekli 270 delegeyi toplamayı başaracak kadar eyaleti hanesine yazdı. Münasebetiyle önümüzdeki dört sene için başkanlık koltuğuna oturmaya hak kazandı.
Donald Trump yasal ve yasal yolları kullanarak itiraz hakkını elinde bulunduruyor, elbette. Fakat yakın gelecekte yargıdan büyük bir sürpriz gelmezse ve Trump şimdi delil sunmadığı seçim usulsüzlüklerini ikna edici biçimde ortaya koyamazsa, 20 Ocak yeni liderin vazifeye başlayacağı tarih olacak.
Getty ImagesSinyallerini veriyordu
Aslında Trump kampanya müddetince, yenilgiyi kabul etmeyebileceğinin sinyallerini veriyordu.
Seçim yetkilileri ne derse desin vazifede kalmakta kararlı olduğunu, seçimi kaybetmesinin tek yolunun hileye başvurulması olduğunu söylemişti.
Bu nedenle ülkede, Trump’ın tehdit ettiği üzere vazifede kalmakta ısrar etmesi durumunda neler olabileceği tartışılmaya başlandı.
Joe Biden bile bu ihtimalle ilgili fikir beyan etti.
11 Haziran’daki bir televizyon mülakatında, komedyen Trevor Noah, Demokrat aday Biden’a “Trump’ın misyonda kalmakta ısrar etme ihtimalini düşünüp düşünmediğini” sordu.
Biden, “Evet bunu düşündüm” dedi ve bu türlü bir durumda ordunun devreye girerek onu başkanlık koltuğundan uzaklaştırabileceğini dillendirdi.
Joe Biden, seçim sonuçlarının adaylar tarafından değil seçmenler tarafından belirleneceğini onaylayan bir açıklama da yaptı: “Bu seçimde karar verecek olan Amerikan halkıdır ve ABD hükümeti Beyaz Saray’da yetkisiz olarak bulunanları dışarı çıkarmaya muktedirdir.”
Bahsedilen bu iş, Adalet Bakanlığı bünyesindeki özel birliklere ya da Saklı Servis’e düşebilir.
Misyonu ABD Lideri ve ailesini korumak olan Zımnî Servis, aslında eski liderleri da korumakla yükümlü bir yapı ve 20 Ocak’tan sonra da Trump’ın müdafaasını üstlenmeye devam edecek.
Getty ImagesTrump misyonu bırakmayı reddederse, Saklı Servis nezaretinde Beyaz Saray’ı terk etmek zorunda kalabilir.Biden’ın seçilmiş lider olduğu netleştikten sonra Bilinmeyen Servis Biden’ı korumak üzere tedbirlerini artırdı. Trump her ne kadar karşıtını tez etse de Biden halihazırda “başkanlık” seviyesinde müdafaaya sahip.
‘Akıl dışı’ senaryo
Pekala en “akıl dışı” senaryo gelişir ve Trump vazifesi terk etmekte ısrar ederse neler olabilir?
BBC bahsin uzmanlarına, Trump’ın vazifede kalmak üzere devletin kolluk güçlerini kullanmayı denemesinin mümkün olup olmadığını sordu.
Ohio Devlet Üniversitesi’nden ulusal güvenlik siyasetleri uzmanı Prof. Dakota Rudesill, “Seçimleri açıkça kaybetmesinin akabinde vazifede kalmak için kolluk güçlerini istismar eden bir lider, yaşamsal normları yıkmış olur. Lakin bu büsbütün hayal edilemez değil” diyor:
“Bu durum, ülkeye, sivil-asker bağlarının prensiplerine ve global demokratik beklentilere çok büyük bir ziyan verir.”
Öte yandan Prof. Rudesill bu türlü bir durumun yaşanmasının pek mümkün olmadığını da ekliyor:
“Askeri işçi, vazifedeki siyasetçiye değil, anayasaya bağlı kalmak üzere yemin ediyor. Ve bu ülkedeki en yüksek askeri yetkili, Genelkurmay Lideri Mark Milley, bu seçimlerde ordunun rastgele bir rol üstlenmeyeceğini tekraren söyledi.”
Pittsburgh Üniversitesi’nden toplumsal hareketler alanında uzman Keisha Blaine de BBC’ye konuşarak, “Silahlı kuvvetlerin seçimlere müdahale etmesinin konuşulması bile ülkede bir şeylerin berbat gittiğini gösteriyor” diyor:
“Dört yıl evvel Amerikalıların birçok bunu merak bile etmiyordu. Lakin Trump’ın, protestoların yaşandığı Portland ve Washington üzere yerlere federal kolluk güçlerini sevk ettiğini gördüğümüzden beri bu önemli bir tasa haline geldi. Ben bunun yüksek bir ihtimal olduğunu düşünmüyorum fakat bu yıl her şeyi yaşadığımızı hesaba katarak, büsbütün ihtimal dışı olduğunu da söyleyemeyiz.”
Bu yılın ortalarında ırkçılık aykırısı hareketlerin patlak vermesiyle Trump federal kolluk güçlerini hareketleri bitirmek için belli bölgelere sevk etmişti. Trump’un bu adımı büyük reaksiyon çekmişti.
New York Times gazetesinin 5 Haziran’da yayımladığı bir haberde, Genelkurmay Lideri Milley, 1807’de çıkarılan, isyan yahut iç karışıklıklarda Başkan’a ülke toprakları içerisinde askeri güç kullanma yetkisi veren “İsyan Yasasını” kullanmamak tarafında Trump’ı ikna etti. Gazetenin savına nazaran birçok askeri üst seviye yetkili, bu istikamette buyruk alsalar bile bu kırmızı çizgiyi geçmemek tarafında görüş bildirdi.
Nihayetinde Trump, kelam konusu yasaya başvurmadı ve ulusal muhafızların görevlendirilmesine karar verdi.
Getty ImagesABD Lideri Donald Trump ve Genelkurmay Lideri Mark Milley.Washington, Portland ve öbür ABD kentlerindeki kelam konusu hareketlerde, İç Güvenlik Bakanlığı’na bağlı askeri olmayan kolluk güçleri misyon aldı.
Bu nedenle seçimle ilgili gerginlikte de Trump’ın askeri olmayan işçisi harekete geçirebileceği tarafında spekülasyonlar ortaya atılıyor.
Öte yandan kolluk güçlerinin Trump’ın siyasi varlığı için bu türlü bir konuma düşmesi pek mümkün olmadığı için Trump’ın bu adımı atması sıkıntı görünüyor.
Getty ImagesSeçimi kaybeden adayın vazifesi terk etmediği bir tabloda iç karışıklığın tırmanmasından kaygı ediliyor.Sokaklarda şiddet tırmanabilir mi?
Prof. Rudesill bunlarla temaslı öteki senaryolardan da telaş ettiğini kaydediyor. Trump’ın 20 Ocak’ta misyonu bitmeye yakın orduya kendi yanında durması tarafında talimat vermesinin orduyu büyük bir çıkmaza sokacağına işaret ediyor:
“Ülkenin yarısı ve dünyadaki birçok kişi için, siyaset üstü ABD ordusu bir taraf tutmuş olacak. Ordu asla ve asla bu türlü bir buyruğu kabul etmemeli.”
Halihazırdaki tansiyonlu tablonun öbür açılardan da şiddeti tetikleyebileceği ihtimali üzerinde duranlar var.
Keisha Blaine, kaybeden adayın seçim sonuçlarını kabul etmediği bir durumun “ciddi iç karışıklıklar doğurma potansiyeli taşıdığını” söylüyor.
Blaine’e nazaran bu durum protestoları ve şiddeti yükseltebilir.
Son aylarda belli ABD kentlerinin sokaklarında aslında protestocuların silahlı olarak karşı karşıya gelebilmesi, mevcut siyasi tansiyondaki şiddet potansiyelini hiç de azımsanamayacak seviyede olduğunu ortaya koyuyor.
Cumhuriyet
