Reuters
ABD‘de başkanlık seçimlerinde milyonlarca oyun sayımı hala devam eder ve net tablo şimdi belirginleşmezken, Lider Donald Trump zaferini ilan etti. Trump ayrıyeten temelsiz bir hile teziyle eyaletlerdeki resmi seçim sonuçlarını Yüksek Mahkeme’ye taşıyacağını söyledi. ABD’de Yüksek Mahkeme’nin yine sayımlara müdahale yetkisi var.
Sonuçların alınmasının günler sürebileceği anlaşılan seçimlerde şimdi bir çok çekişmeli eyaletten sonuç alınmamışken, Trump oy sayımının hala sürdüğü Georgia, Kuzey Carolina ve Pennsylvania dahil bir çok eyaleti kazandığını ileri sürdü.
Demokrat aday Joe Biden’ın kampanya sorumlusu Jen O’Malley Dillon, Trump’ın şimdi sayılmamış oyların meşruiyetini sorgulayan açıklamasını “Ölçüyü aşan, gibisi görülmemiş, yanlış” diye niteledi.
Jen O’Malley Dillon, “Tarihte daha evvel hiç bir lider ulusal seviyede bir seçimde Amerikan vatandaşlarının demokratik haklarını ellerinden almaya yönelik bu türlü pervasız bir uğraş içine girmemiştir” diye konuştu.
Dillon ayrıyeten açıklamanın tıpkı vakitte “yanlış” olduğunu zira maddelerin her bir oyun sayılmasını öngördüğünü söyledi.
“Donald Trump bu seçimin sonucuna karar vermeyecek. Joe Biden bu seçimin sonucuna karar vermeyecek. Seçimin sonucuna Amerikan halkı karar verecek ve demokratik süreç sonuçlanana kadar devam etmek durumunda” diye de ekledi.
Demokratlar oylar sayıldıktan sonra gelecek yine sayım talepleri ve itirazlarla ilgili olarak hukukçularının hazır beklediklerini de söylüyor.
‘Stratejik ve politik olarak yanlış bir karar’
Trump’ın rastgele bir delil göstermeden ortaya attığı hile ve “seçimin çalındığı” tezlerine yalnızca Demokrat Parti’den değil mensubu olduğu Cumhuriyetçi Parti’nin birtakım önde gelen isimlerinden ve medya yorumcularından da reaksiyon geldi.
ABC News’a konuşan New Jersey Valisi ve Trump’ın danışmanı Chris Christie, Trump’ın konuşmasının stratejik ve politik olarak yanlış bir karar olduğunu söyledi.
CNN’e konuşan Pennsylvania Senatörü Rick Sentorum ise Trump’ın yorumlarından “çok rahatsız olduğunu” belirterek, seçimlerde usulsüzlük yapıldığına dair tabirini “yanlış” bulduğunu söyledi.
Muhafazakar siyasi yorumcu Ben Shapiro da Trump’ın konuşmasını “büyük sorumsuzluk” olarak kıymetlendirdi.
Washington Post ve New York Times gazeteleri Trump’ın açıklamasını “Temelsiz iddialar”, “Sahte iddialar” diye niteleyen başlıklar attılar.
EPATrump sonuçlara itiraz edebilir mi?
Her iki aday da, sonuçların birbirine çok yakın olduğu durumlarda, eyaletlerin birçoklarında oyların tekrar sayımını talep edebilir.
Bu yılki seçimlerde geçmişten farklı olarak, seçimden evvel çok fazla postayla oy kullanıldı ve bu oyların geçerliliği konusunda davalar açılabilir.
Postayla kullanılan oylarda kimlik sahtekarlığı argümanlarından tutun da Covid-19 salgını nedeniyle seçim merkezlerinde kullanılan oyların geçerliliğine dair bir çok itiraz yapılması mümkün.
Açılan davalar ABD seçimlerinde sonuncu olarak en yüksek yasal yetki sahibi Yüksek Mahkeme’ye kadar gidebilir.
Mahkemenin tekrar sayımlara da müdahale yetkisi var.
Gerçekten bu 2000 yılında da yaşanmış ve Yüksek Mahkeme 6 milyon oy kullanılan Florida eyaletinde oyların 1 ay kadar devam eden tekrar tekrar sayımını durdurmuş, sonucun Cumhuriyetçi aday George W Bush olduğuna karar vermişti.
George W Bush bu sonuçla Demokratların adayı Al Nazaran karşısında yalnızca 537 oy farkla seçimin galibi olmuştu.
EPANeler olabilir?
Trump altı aydır lakin seçimde hile olursa kaybedebileceği ve bu nedenle kaybederse sonuçları kabullenmeyeceği yolunda açıklamalar yapıyordu.
Dün gece yaptığı erken zafer açıklaması bu mevzuda önemli olduğunun birinci işareti oldu ve kendi partisi saflarında dahi alarma neden oldu.
Trump 2016 yılındaki seçim öncesinde de benzeri açıklamalar yapmıştı ancak bu yıl çekişmeli eyaletlerdeki sayımın başa baş gitmesi ve sonuçların gecikmesi, ona sonuçlara itiraz konusunda daha fazla alan sağlayabilir.
Seçimin koronavirüs salgını ortamında ve harika şartlarda yapılıyor olması da Trump’ın itiraz alanını genişletebilir.
Bu seçimlerde posta ile erken kullanılan oyların sayısındaki büyük artış da Trump’ın temelsiz “hile” argümanlarının tabanlarından birini oluşturuyor. Birinci defa bu seçimlerde 100 milyonu aşkın seçmen oyunu erken kullandı.
Biden takviyesinin daha yüksek olduğu posta oylarının Pennsylvania ve Wisconsin üzere birtakım kritik eyaletlerde en son sayılması, sayımın Covid-19 şartları nedeniyle yavaş ilerlemesi-gecikmesi yüzünden başlangıçta ortaya çıkabilecek Cumhuriyetçilerin önde olduğu yolundaki aldatıcı algının da Trump’a zafer argümanında güç verebileceği söyleniyor.
İtirazlar çok uzun sürerse ne olur?
ABD’de tarafların seçim sonrası yüzlerce itiraz ile mahkemelere gitmesi olağan sayılıyor.
Ancak bu itirazlar yüzünden süreç aylarca uzar ve 20 Ocak tarihine kadar seçimi kimin kazandığı açıklık kazanamazsa o vakit Anayasa’da açıkça ne yapılacağı belirtiliyor:
“Ölüm, istifa, azil, vazifenin gereklerini yerine getirememe ya da kriterlere uygunsuzluk sebepleriyle Başkanlık ya da Lider Yardımcılığı misyonlarını üstlenecek biri yok ise Temsilciler Meclisi Lideri Kongre’deki misyonlarından istifa ederek Başkanlığa vekalet eder.”
Fakat bu şimdilik çok uzak bir mümkünlük.
Cumhuriyet
