Dikkatlerin Libya’da giderek yükselen tansiyona çevrildiği sırada Washington’dan Kıbrıs hamlesi geldi. ABD, Güney Kıbrıs Rum Idaresi (GKRY) ordusuna askeri eğitim verilmesi planını duyurdu. Ankara ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden (KKTC) karara sert reaksiyon yükseldi. Şark Akdeniz’de aktiflik, güç savaşı sürerken Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin Ankara’ya basınçları artıyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, evvelki gün “güvenlik bağlarını genişletme” çerçevesinde birinci sefer GKRY’ye askeri eğitim ve talim için fon sağlayacaklarını açıkladı.
Bakanlıkta gazetecilere yaptığı açıklamada Pompeo, “Bu, Şark Akdeniz’de istikrarı sağlamak için kesimdeki kilit değerdeki ortaklarımızla bağlarımızın geliştirilmesi uğraşlarımızın bir parçasıdır” dedi. İşbirliğinin yabancı memleket güçlerinin eğitimini, Amerikan ordusuyla müşterek çalışacak dost memleketlerin artırılmasını içeren ABD Memleketler arası Askeri Eğitim ve Talim Programı’nın (IMET) kesimi olacağı kaydedildi.
‘OLUMSUZ ETKİLER’
KKTC Cumhurbaşkanlığı’ndan ABD’ye reaksiyon açıklamasında Şark Akdeniz’de yükselen tansiyona işaret edildi. “Tüm ilgili tarafların müdahil olduğu kapsamlı bir diyalog ve işbirliği mahalline, ABD ile GKRY arasında ikili askeri faaliyetlerin artırılmasıyla bölgesel istikrara nasıl yarar sağlanacağı anlaşılır değildir” denildi.
Gerek Kıbrıs Adası’na ilişkin doğal kaynakların idaresi, paylaşımı gerekse tüm nahiyeyi kapsayan mevzularda tüm paydaşların hak ve menfaatlerini gözetecek halde hareket edilmemesinin hem Ada’da iki taraf arasında hem de bölgesel istikrarın sağlanması yanında sürdürülen uğraşlara olumsuz tesir edeceği ihtarında bulunuldu.
HAKLAR VURGUSU
KKTC Başbakanı Ersin Tatar da ABD’nin planının Kıbrıs konusundaki uzlaşmaz Rum tavrını daha da artıracak yanlış bir karar olduğunu söyledi. Kıbrıs’taki iki tarafa eşit tavır gösterilmemesinin Birleşmiş Milletler’in unsurlarına aykırı düştüğünü kaydetti.
Tatar açıklamasında şunları kaydetti: “Türkiye ve KKTC olarak Şark Akdeniz’deki haklarımızı himaye kararlılığımızı somut adımlarla ortaya koydukça birileri kendi menfaatlerine dokunulduğu için çeşitli karşı oyunlar içine giriyor… O yüzdendir ki, Rum tarafının haklarımızı gasp etmek için girdiği oyunlara ve ittifaklara karşı bizim de Türkiye ile birlikte iki devletli tahlil istikametinde adım atmamız, Şark Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını ileri taşımamız, Maraş’ı daha fazla gecikmeden açmamız gerektiğini söz ediyoruz.”
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, ABD’nin kararına reaksiyon göstererek “İki taraf arasındaki dengeyi gözetmeyen adımların Ada’da itimat ortamının tesis edilmesine, Şark Akdeniz’de barış ve istikrarın sağlanmasına yardımcı olmayacağı açıktır” dedi. ABD’nin 2020 mali yılına ait tahsisat kanunları uyarınca GKRY’yi laf konusu programa dahil ettiğini açıkladığına işaret eden Aksoy, KKTC makamlarının bu bahiste ortaya koyduğu tavrı desteklediklerini lisana getirdi. ABD Kongresi geçen yıl, GKRY’ye yönelik 1987’den bu yana sürdürdüğü silah ambargosunu sonlandırma kararı almıştı. Kongre’de kabul edilen tahsisatlar yasa tasarısında, ABD’nin muayyen koşullar ve sınırlamalar altında GKRY’ye silah ambargosunu kaldırması istenmişti.
“Doğu Akdeniz Güvenlik ve Güç İşbirliği Yasası” olarak da bilinen ve bir kısmında GKRY, İsrail ve Yunanistan’ın kıymetine vurgu yapılan tasarıda, ambargodan ötürü GKRY’nin Rusya ve gayrı devletlerden silah aldığı, bunun ABD’nin çıkarlarıyla uyuşmadığı kaydediliyor.
Cumhuriyet
