“Amerika geri döndü” diyen Biden, tıpkı vakitte ülkesinin salgın, iklim değişikliği ve nükleer silahlanma üzere gibisi görülmemiş krizler içinde olduğunu da itiraf etti. Dünyada müttefiklerini bir ortaya getiren en büyük ülke olduklarını ve bu sayede problemleri aşabilecekleri iletisini veren Biden, birebir vakitte ABD’nin güç siyaseti ile değil memleketler arası bahislerde örnek bir aktör olarak prestij kazanmaya devam edeceğini savundu. Biden, gerisinde bekleyen atadığı isimleri işaret ederek “Bu ekip ülkemizi ve insanlarımızı inançta tutacak.” tabirini kullandı.
CRI Türk’ten Gökhun Göçmen’in tahliline nazaran, Biden’ın atadığı isimler ortasındaki en dikkat çekicisi isim ise, Kongre’den onay alması halinde ABD Dışişleri Bakanı sıfatını taşıyacak Antony Blinken oldu. Eski ABD Lideri Barack Obama’nın Dışişleri Bakan Yardımcılığı misyonunda de bulunmuş olan Blinken’ın benimseyeceği yol haritası ve kullanacağı enstrümanların milletlerarası bağlantıları derinden etkilemesi bekleniyor.
AİLE HATIRATI ÜZERİNDEN DIŞ SİYASET BİLDİRİLERİ
Dışişleri Bakanı olarak atanmasının akabinde birinci kere kameralar karşısına geçen Blinken, Biden’a teşekkür ederek başladığı konuşmasının büyük kısmında ailesinin geçmişine referans verdi. Dedesinin Sovyetler Birliği’nden annesinin de Macaristan’daki sosyalist idareden kaçarak ABD’ye sığındığını aktaran Blinken, üvey babasının ise Nazilerin kontrolündeki 900 çocuk ortasından kurtulmayı başaran tek kişi olduğunu anımsattı. Blinken, üvey babasının savaş bitiminde Nazilerden kaçmak için Bavyera’da bir ormanda saklandığını ve bu sırada Afrika kökenli Amerikan askerini görünce dizlerinin üzerine çökerek “Tanrı Amerika’yı korusun” dediğini aktardı.
“İşte biz buyuz” diyerek hem devlet hem de vatandaş tarifi çizen Blinken’ın açıklamaları direkt göçmenlik aksisi siyasetler ile matuf mevcut lider Donald Trump’a bildiri olmasının yanında milletlerarası bağlantılar açısından da kıymet taşıyor. Çünkü, Blinken’ın aile hatıratı üzerinden ilerlediği konuşmasında bahsettiği ülkeler ile ABD’nin ortasındaki “değerler” farklılığı günümüzde de başta Çin’i maksat almak üzere yeni tip bir kamplaşmanın habercisi olabilir. Blinken’ın konuşmasının devamında ABD’nin moral bedelleri savunduğunu iddia etmesi ve Washington’ın “tevazu ile güven” eşliğinde öteki ülkelerle yürüyeceğini belirtmesi de bu savı takviyeler nitelikte.
RASYONEL YAKLAŞIM ÇİN VE ABD’YE BİR ODA AÇABİLİR
Blinken şahsında gelecekteki Beyaz Saray idaresi için yanıtlanması gereken soru ise, ABD’nin hangi kıymetleri savunacağından geçiyor. Çin basınındaki erken yorumlara nazaran; belirginleşmeye başlayan tablonun olumlu ve olumsuz iki yanı bulunmakta.
Trump idaresinin tersine milletlerarası platformlar üzerinden inşa edilen kıymetlere bağlı kalacağını açıklayan Biden ve Blinken’ın ikilisinin yönelimi kestirim edilebilirlik açısından Çinli uzmanlar nezdinde “tercih edilebilir” bulunuyor. Örneğin, Küresel Times gazetesine konuşan Renmin Üniversitesinden Diao Daming, Washington idaresinin daha rasyonel davranabileceğini savunarak “Blinken’ın daha evvel Çin ile alakalı açıklamalarına bakacak olursak, mevcut ABD idaresine oranla daha yumuşak olacaktır. Bu da Çin-ABD bağlantıları için olumlu bir atmosfer yaratabilir.” değerlendirmesinde bulundu. Emsal biçimde, South China Morning Post gazetesine demeç veren Peking Üniversitesi Memleketler arası İlgiler Kısmı’ndan Profesör Jia Qingguo da “Çin idaresi, Çin yanlısı bir ABD Dışişleri Bakanı değil, Çin-ABD ilgileriyle mantıklı bir biçimde başa çıkacak birini umuyor.” dedi.
ABD Ticaret Odası’nın eylül ayında düzenlediği aktiflikte konuşan Blinken, Beijing idaresiyle köprüleri büsbütün atmanın “gerçekçi ve verimli “olmadığını vurgulayarak, Çin ile rekabet için kendi şirketlerini güçlendirmeye odaklanmaları gerektiğini lisana getirmişti.
KUŞATMA SİYASETİNİN YÜK MERKEZİ DEĞİŞEBİLİR
Blinken’ın, memleketler arası normlar üzerinden oyun alanı belirlemesi, Çin basınında iyimserliği beraberinde getirse de bunun gerçeklerden kopuk naif bir iyimserlik olarak betimlenmediği rahatlıkla görülebiliyor. Çin Toplumsal Bilimler Akademisi Amerikan Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Ni Feng, Biden grubunun seçtiği isimleri “Kadife eldiven içindeki demir yumruğa” benzeterek, Washington idaresinin Beijing’e karşı daha taktiksel konum benimseyeceğini aktardı.
Blinken’ın sık sık “insan hakları” ve “demokrasi” vurgularında bulunmasının Çin’e dönük kuşatmanın yeni mazeretleri olabileceğini söz eden Küresel Times gazetesi ise, bahisle ilgili bir öbür haberinde şu tabirleri kullandı:
“Blinken, Trump’ın Amerikan ittifaklarını zayıflattığını, ABD kıymetlerini terk ettiğini ve Çin’e kelamda insan hakları ve demokrasiyi çiğnemesi için yeşil ışık yaktığını söyledi. Bu, Biden idaresinin insan hakları ile demokrasinin altını çizeceği ve Çin üzerinde baskı oluşturmak hedefiyle Avrupa, Japonya ve Kore Cumhuriyeti (Güney Kore) üzere müttefiklerini birleştirerek ideolojik bir ittifak yaratacağı gerçeğini yansıtıyor.”
Cumhuriyet
