Adalet Ağaoğlu yaşamını yitirdi!

Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Adalet Ağaoğlu’nun 90 yaşında hayatını kaybettiği öğrenildi.

Müellif Adalet Ağaoğlu’nun vefatı toplumsal medyada büyük yankı yaptı. Bir vadedir ağır bakımda tedavisi devam eden müellifin akabinde eleştirmen ve yayıncı Semih Gümüş şu satırları yazdı: “Adalet Ağaoğlu’nu bu sabah kaybetmişiz. Edebiyatımızın en kıymetli muharrirlerindendi. Romanları çok kişiseldi. Onu hiç tanımadan iki romanı hakkında iki küçük kitap yazmıştım. Sonra tanıştık. Çok konuştuk. Bu fotoğraftaki eşi Halim Ağbi de ayrıyeten kişisel bir kişiydi. Her şey çok üzücü”

ADALET AĞAOĞLU KİMDİR?

Adalet Ağaoğlu 23 Ekim 1929’da Nallıhan’da dünyaya geldi. Babası, kumaş tüccarı Hafız Mustafa Sümer’dir. Dört çocuklu bir ailenin 2. çocuğu ve tek kızıdır. Kardeşleri Dr. Cazip Sümer (1925-1975), oyun müellifi, oyuncu Güner Sümer (1936-1977) ve iş adamı Ayhan Sümer (1930)’dir.

İlköğrenimini Nallıhan’da tamamladıktan sonra 1938’de ailesi ile birlikte Ankara’ya yerleşti. Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1950 yılında Ankara Üniversitesi Lisan, Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nin Fransız Lisanı ve Edebiyatı kısmından mezun oldu.

Edebiyata ilgisi lise hayatında şiirlerle başladı, kısa bir mühlet sonra oyun yazarlığına yöneldi. Birinci sefer 1946’da Ulus gazetesinde gösterim muahezeleri yayımlayarak yazarlığa başladı. 1948-50 arasında Kaynak Mecmuası’nda şiirleri yayımlandı.1951-1970 yılları arasında TRT’de çeşitli hizmetlerde bulundu. Ankara Radyosu’nda hizmete başladığı yıl birinci radyo oyunu olan “Aşk Müziği’ni” yazdı. Radyo’da hizmet yaparken temaşa oyuncusu ve direktör dört arkadaşı ile birlikte Ankara’nın birinci şahsi temaşası olan “Meydan Sahnesi”‘ni kurdu. Meydan Sahne Mecmuası’nı çıkardı. 1953 yılında oyun konusunda görgü ve habersin arttırmak üzere Paris’e gitti. 1953’te Sevim Uzungören’le birlikte yazdığı “Bir Piyes Yazalım” gösterim oyunu birebir yıl Ankara’da sahnelendi.

1954 yılında mühendis Halim Ağaoğlu ile evlenen sanatçı, birinci romanını yazana kadar oyun müellifliğini sürdürdü. Üst üste yazdığı oyunlarla altmışlı ve yetmişli yılların önde gelen oyun müelliflerinden oldu. TRT’nin özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı’ndan 1970 ‘te istifa eden sanatçı o tarihten bu yana yazarlıktan sair bir işle uğraşmadı. Edebiyat hayatının kimi periyotlarında “Remüs Tealada” ve “Parker Quinck” üzere takma isimler kullanmıştı.

Birinci romanı “Ölmeye Yatmak”, 1973’te yayımlandı. Bu birinci romanından itibaren tüm ürünleri ağır tartışmalara husus oldu. “Ölmeye Yatmak”, daha sonra yazdığı “Bir Düğün Gecesi” (1979) ve “Hayır” (1989) isimli romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok armağan kazandı. “Bir Düğün Gecesi” ve “Hayır” romanları yayınlanır yayınlanmaz, 2. romanı olan “Fikrimin İnce Gülü”, dördüncü basımında toplatıldı. “Fikrimin İnce Gülü” romanı hakkında, “askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif (küçük düşürmek)” suçlamasıyla hakkında 1981 yılında dava açılan Ağaoğlu, iki yıl süren davanın akabinde aklandı. “Düğün Gecesi” ise soruşturma aşamasında kaldı

Bir Piyes Yazalım – 1953, oynanmış, basılmamış

Yaşamak – 1955-56 radyo oyunu, yayınlanmış, basılmamış

Evcilik Oyunu – 1964

Tombala – 1967

Çatıdaki Çatlak – 1969

Hudutlarda 1969

Üç Oyun: Bir Kahramanın Vefatı, Çıkış, Kozalar 1973

Kendini Yazan Müzik 1976

Çok Uzak Fazla Yakın 1991

Duvar Hikayesi – Çocuklar ve Büyükler için Müzikli Danslı Oyun 1992

Fikrimin İnce Gülü – 1996

Çağımızın Tellalı 2011

ROMAN

Ölmeye Yatmak 1973

Fikrimin İnce Gülü 1976

Bir Düğün Gecesi 1979

Yazsonu 1980

Üç Beş Kişi 1984

Hayır… 1987

Ruh Üşümesi 1991

Romantik Bir Viyana Yazı 1993

Dert Dinleme Uzmanı 2014

HIKAYE

Yüksek Gerilim (1974)

Sessizliğin Birinci Sesi 1978

Haydi Gidelim 1982

Hayatı Savunma Biçimleri 1997

DENEME

Geçerken 1986

Müsabakalar 1993

Farklı Müsabakalar 1996

O denli Kargaşada Bu türlü Müsabakalar 2002

Yeni Müsabakalar 2011

MEKTUP

Mektuplaşmalar (Mehmet Baydur ile birlikte) 2005

ANI

Göç Ariliği 1985

Gece Hayatım 1991

GÜNCE

Damla Damla Günler 2004

Damla Damla Günler I-II-III 2007

ARMAĞANLARI

1974- TDK Temaşa Armağanı

1975- Sait Faik Hikâye Armağanı, Yüksek Tansiyon ile

1979- Sedat Simavi Edebiyat Armağanı, Bir Düğün Gecesi ile

1980- Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile

1980- Madaralı Roman Armağanı, Bir Düğün Gecesi ile

1991- Türkiye İş Bankası Büyük Armağanı, Çok Uzak Fazla Yakın ile

1992- Lebon Kültür Merkezi (Lebon Cinema Clup) Edebiyat Mükafatı, Ruh Üşümesi ile

1997- Aydın Doğan Roman Armağanı, Romantik Bir Viyana Yazı ile

2018- Erdal Öz Edebiyat Armağanı