Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Erkan Dişli, çubukla yer altı suyu bulma tekniğinin milattan evvel 1300 yıllarına uzandığını belirterek, “Bu mevzuyla ilgili gerek Avrupa’da, gerekse Amerika’da çubukla su arama örgütleri ve dernekler de kurulmuş. Lakin yapılan çalışmalarda daha bilimselliği hiçbir biçimde ortaya konulmamış. Bilim insanları bu bahsin yazı- çeşide olduğunu söylüyorlar” dedi.
Adilcevaz ilçesi ve etrafında kış mevsiminde gereğince yağmur yağmaması nedeniyle susuzluk yaşanıyor. Bilhassa çiftçiler bu nedenle sulama suyu bulmak için arayış içine girdi. İlçede yaşayan Bünyamin Duk, su bulmak için ağaçtan yaptığı ‘v’ biçiminde çatal çubukla yeraltı su kaynaklarını arıyor. Kuru dut ve ceviz ağacından yaptığı çatal çubukla meskenlerin bahçelerinde yeraltı su kaynaklarını arayan, Duk, bu sistemle şu ana kadar 35 vatandaşa ilişkin tarla ve bahçenin suya kavuşmasına yardımcı olduğunu söyledi.
İlkel formüllerle yapılan bu çalışma, yurttaşları da şaşırttı. İlçe merkezinde kulaktan kulağa duyulan çalışmayı enteresan bulan vatandaşlar, birçok tarlada yeraltı suyunu bulmaya yardımcı olan Duk’u tebrik ettiklerini söyledi.
‘İLKEL METOTLARLA DAHA ÇABUK BULUNUYOR’
Duk, çubuk tutma tekniklerinin olduğunu ve tutuş hallerinin yanlışsız yapıldığı takdirde klâsik tekniklerle su bulmanın teknolojik aletlere nazaran daha kolay olduğunu tabir ederek, “Ben bu işi çocukluğumda amcamdan öğrendim. Amcama heves ederek bu su işini öğrenmeye başladım. Bu işin denemesini birinci olarak kendi tarlamda yaptım ve tarlamda bayağı bir su çıkarttım. İlçemizin sulu tarıma geçmesi için vatandaşlarımıza her hususta yardımcı olmaya çalışıyoruz. Gittiğim tüm tarlaların hepsinde su bulduk. Çabucak çabucak 3 yıla yakındır bu işi yapıyorum. Adilcevaz için sulu tarımı geliştirmek için elimizden geleni yapacağız. Çabucak çabucak 30- 35 kişinin tarlasında su kaynağı buldum. Bu işi yapmaktan gurur duyuyorum” dedi.
BU SAYEDE TARLADA HUBUBAT ESERLERI EKİYORUZ’
Tarlasında su bulunan Alican Çevik ise çatal çubukla tarlasında su kaynağının bulunduğunu belirterek, “2010 yılından sonra sulu tarıma geçmeye karar verdim. Erzurum’dan jeoloji mühendisleri getirdim, etüt çalışmaları yaptılar. Bana bir yerde su olduğu gösterildi. Burada iki üç sondaj denemesi yaptım ve suyu çıkardım. Ama kısa bir vakitte bu kuyu kurudu. Bünyamin Duk’un çatallı ağaçla su bulduğunu öğrendim ve kendisiyle görüştüm. Sağ olsun kırmadı geldi yerimde suyun yerini gösterdi. Gösterdiği yere sondaj vurduk ve sonuçta su çıktı. Buradan ziyadesiyle da su aldık. Şu an bile çıkan su ile toprağımı suluyorum. Evvelce bu yere buğday ve yonca ekiyorduk. Bulduğumuz su sayesinde artık bu yere hububat eserleri ekiyoruz. Çiftçiler olarak sulu tarıma geçmemiz ilçemiz açısından iyi olacaktır fikrindeyim. Bünyamin bu işte başarılıdır. Ben kendisini kutluyorum” diye konuştu.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Dr. Erkan Dişli, çubukla yeraltı suyu bulma formülünün milattan evvel 1300 yıllarına uzandığını söyledi.
‘AVRUPA’DA MADEN ARAMADA KULLANILMIŞ’
“Bilim insanları Mezopotamya’da araştırma yaparken, duvarda bir figür buluyorlar ve figürde insan bir çubuk arıyor ve yer altı suyu arıyor” diyen Dişli şöyle konuştu:
“Daha sonra bu çubukla yer altı suyu arama işi Avrupa’da maden cevherlerini aramasında da kullanılmış. Bununla ilgili 1300- 1600 yılları ortasında bir çalışma mevcuttur. O periyotta cevher bulmada bu çubuk hadisesi kullanılmış. Bana nazaran çubukla yeraltı su kaynaklarını bulma mümkün değil. Avrupa’da yeniden bu hususla ilgili araştırma yapılıyor. Çubukla yeraltı suyu bulmayı kullanan yaklaşık 800 kişiyi bir ortaya getirip, yerde su bulmaları isteniyor. Lakin 800 kişinin çalışmalarında muvaffakiyet oranı yüzde 2 olarak belirleniyor. Yüzde 2’si baht yapıtı suyu buluyor. Amerika’daki Harvard Üniversitesi çubukla yeraltı suyu arama konusunu laboratuvar ortamına taşıdı. Yapılan laboratuvar çalışmalarında bu türlü bir şey bulamamışlar. Çubukla yeraltı suyunun bulanların kimilerinde bir güç vardır. Bu enerjiyi kullanarak bulabiliyorlar. Su aramada çoklukla söğüt ve incir ağacı kolları kullanılır. Zira, söğüt ve incir kolu suya hassas bir bitkidir. Yeraltı düzeyi yüzeye yakın ve bolsa, söğüt ve incir kolu reaksiyon veriyor ve yeraltı suyu bulunabilir diye bir fikir var. Bu mevzuyla ilgili gerek Avrupa’da, gerekse Amerika’da çubukla su arama örgütleri ve dernekler de kurulmuş. Lakin yapılan çalışmalarda daha bilimselliği hiçbir biçimde ortaya konulmamış. Bilim insanları bu bahsin yazı çeşide olduğunu söylüyor. Cinse ise talih yapıtı su bulunur, yazı ise su bulamaz. Adilcevaz’ın jeolojik yapısına bakacak olursak, ekseriyetle kireç taşıdır. Kireç taşı da çoklukla o bölgede yarıklı çatlaklı yapı gösterir. Yeraltı su düzeyi ise yüzeye yakındır. O bölgede yapmış olduğumuz arazi çalışmalarında birçok kaynak çıkışına da rastladık. Bu nedenle kireç taşında yapacağınız rastgele bir sondaj çalışmasında yeraltı suyuna ulaşma ihtimaliniz yüzde 99.9’dur.”
Cumhuriyet
