AKP hükümetinin olağanlaşmanın hızlandırılması gerekçesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunduğu “torba öneri” çalışanları mağdur edecek yeni düzenlemeler getiriyor.
Torba teklifte bölge alan düzenlemelere nazaran patronların gelecek yılın temmuz ayına kadar çalışanları fiyatsız müsaadeye çıkarmalarının önü açılıyor. Ayrıyeten işten çıkarma yasağı uzatılıyormuş üzere gösterilse de patronun mukaveleyi feshetme sahası genişletiliyor. Kısa çalışmada müddet uzatılarak emekçilerin daha düşük fiyat almalarının önü açılırken patronlara kısa çalışmadan ve fiyatsız müsaadeden vazgeçmeleri halinde bedeli işsizlik fonundan karşılanmak üzere destek veriliyor. “Torba öneride” konum alan düzenlemeler şöyle:
– Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneğinin müddetini sektörel olarak başka farklı yahut bir bütün olarak 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatabilecek. Hususla, Cumhurbaşkanına kısa çalışma ödeneğini yalnızca kimi kollar için uzatma salahiyeti veriliyor.
– Kısa çalışmadan vazgeçerek sıradan çalışma sistemine geçen patronlara 3 ay vadeyle prim desteği verilecek. Cumhurbaşkanı bu vadeyi 6 aya kadar uzatabilecek. Sigortalı ve patron payı pirimlerinin tamamı, patronların SGK’ye ödeyecekleri primlerden mahsup edilecek. Destek 31 Aralık’ta sona erecek.
– Tıpkı haktan tekrar olağan çalışma sistemine dönmeleri koşuluyla emekçileri fiyatsız olura çıkaran patronlar de yararlanabilecek. Belediyeler, bölge şahsi yönetimleri bu haktan yararlanamayacak.
Bir yıl uzatma salahiyeti
– Patrona sağlanacak destek emekçilerin işsiz kaldıklarında yararlanmaları için oluşturulan işsizlik sigortası fonundan karşılanacak. Hükümet başkaca bir ödeme yapmayacak.
– Cumhurbaşkanı, işten çıkarma yasağı ile patrona işçiyi fiyatsız müsaadeye çıkarma salahiyeti mühletini 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatabilecek. Bu da fiyatsız müsaadeye çıkarılan çalışanların gelecek yılın ortasına kadar aylık 1168 lira geçinmek zorunda kalacakları mealine geliyor.
– Ayrıyeten işten çıkarılabileceklerin kapsamı da genişletiliyor. Salgının tesirleri devam etmesine rağmen “belirli müddetli iş yahut hizmet kontratlarında vadenin sona ermesi, işyerinin rastgele bir sebeple kapanması ve faaliyetin sona ermesi hallerinde” de personeller işten çıkarılabilecek.
SOMA’DA ÇALIŞANLAR 6 YIL AHIR HATIRLANDI
Hükümet, Soma’da 301 çalışanın hayatını yitirdiği facianın üzerinden 6 yıl geçtikten sonra “tazminatsız” işten çıkarılan emekçileri de torba teklifte bölge alan bir kararla hatırladı. Soma’da, 2014’te 301 çalışanın ömrünü yitirdiği facianın akabinde Işıklar, Atabacası ve Geventepe ocaklarındaki yaklaşık 3 bin emekçi işten çıkarılmış, ama kıdem tazminatları verilmemişti.
Halbuki maden ocaklarında asıl patron Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) yani devletti. Madenler rödovans akdi ile şahsi şirketlere devredilmişti. Aradan 6 yıl geçtikten sonra bu çalışanların kıdem tazminatlarının devlet tarafından karşılanması öngörüldü. Bunun için emekçiler, 2 ay içerisinde TKİ’ye başvuracak.
Tazminatlar da 6 ay içinde ödenecek. Emekçilerin 6 yıllık kayıplarının ne olacağı sorusu ise cevapsız. Ödeme nedeni ile TKİ’nin rödovans mukavelesinin tarafı olan şirket ya da şirketlere rücu hakkı saklı olacak.
Cumhuriyet
