Almanya’da yaklaşık 59 milyon seçmen, yaklaşık iki hafta sonra 630 sandalyeden oluşan yeni parlamentoyu belirlemek için sandığa gidecek. Anketler bir sonraki şansölyenin ana muhalefet partisi CDU/CSU’nun adayı Friedrich Merz olacağına işaret etse de koalisyon hükümetinin hangi partilerden oluşacağı sorusu karşılıksız. Çok sağ AfD’nin yükselişi ise kaygı konusu.
ADAYLAR KİMLER
Seçimlerde Scholz ve Merz’le birlikte Yeşiller’in adayı, Başbakan Yardımcısı Robert Habeck ve AfD’nin 2013’teki kuruluşundan bu yana birinci başbakan adayı olan Alice Weidel yarışıyor. Sistem gereği seçmenler adaylara değil, partilere oy veriyor. Birinci çıkan partinin adayı, parlamentoda yapılan oylamayla Şansölye seçiliyor. Bild gazetesinin son anketi, seçmenlerin “adaylar direkt seçilseydi” Merz’i şansöyle olarak görmek istediğini gösteriyor. Dört aday ortasında seçmenlerin yüzde 24’ü Merz’i tercih ederken, yüzde 20’si AfD’nin adayı Alice Weidel’i destekliyor.
‘BÜYÜK KOALİSYON’ MU
Yüksek oy oranına rağmen partilerin hepsi neo-Nazi olarak nitelendirdikleri çok sağ AfD ile koalisyona kapıyı kapattı. Bu sebeple en mümkün hükümet iştirakinin CDU/CSU ve SPD ortasında kurulacak ‘büyük koalisyon’ (kısaca GroKo) olabileceği belirtiliyor. Ülke, üçü eski Şansöyle Angela Merkel periyodunda olmak üzere 1949’dan bu yana dört sefer ‘GroKo’ tarafından yönetildi. Lakin Hıristiyan Birlik partilerinin Merz idaresinde değerli ölçüde sağa kayması, merkez sol SPD ile uzlaşmasını zorlaştırıyor. Hakikaten Merz, kısa müddet evvel yaptığı açıklamada, “Seçimden sonrası kolay olmayacak” dedi. Merz’in SPD ile birlikte Yeşiller’i de dahil ettiği üçlü bir koalisyon kurması da mümkün; fakat üç ortaklı hükümette çıkabilecek iç çekişmeler nedeniyle bu ihtimale sıcak bakılmıyor.
GÖÇ VE EKONOMİ
Seçim gündeminin en değerli mevzulardan biri yasadışı göç. Sene boyunca üst üste göçmenlerin karıştığı şiddet olaylarıyla sarsılan ülkede, göçü sınırlamak partilerin vaatleri ortasında başı çekiyor. Geçen haftalarda parlamentoya göçle ilgili sıkı tedbirler getiren yasa tasarıları sunan ve AfD’nin takviyesini alan Merz, çok sağ ile çalışmaya açık olduğu tenkitlerine maruz kaldı. Merz ise “AfD ile koalisyon kurabileceği” tarafındaki suçlamaları reddediyor. Yeni hükümetin önündeki bir öteki zorluk da alarm veren iktisat. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle güç krizi yaşayan, Çin’le rekabet etmekte zorlanan Alman iktisadı iki yıl üst üste küçüldü.
TV’DE KARŞI KARŞIYA GELDİLER
Bu ortada Scholz ve Merz dün akşam televizyon münazarasında karşı karşıya geldi. Sistemsiz göç konusu, iktisat, çok sağ, koalisyon siyasetleri, nükleer güç tartışma mevzuları ortasında yer aldı. En kalabalık televizyon tartışması ise 16 Şubat Pazar günü gerçekleşecek. Bu tartışmada, Scholz ve Merz’in yanı sıra AfD’li Alice Weidel ve Yeşiller’den Ekonomi Bakanı Robert Habeck karşı karşıya gelecek. Parlamentoda sandalye sahibi olabilmek için yüzde 5’lik seçim barajını aşmak gerekiyor. Merz’in adaylığını üstlendiği CDU-CSU anketlerde yüzde 29’la öbür tüm partilerin çok önünde. İkinci sırada, yüzde 20’nin biraz üzerinde, çok sağcı AfD var. Mevcut Şansöyle Olaf Scholz’un partisi SPD’nin yüzde 16’yla üçüncü parti olması bekleniyor.
AŞIRI SAĞA KARŞI 250 BİN KİŞİ SOKAKTA
Almanya’da sağ popülist Almanya için Alternatif (AfD) partisini protesto etmek için yüzbinlerce kişi yeniden sokaklara döküldü. İktidara göz diken CDU/CSU’nun geçen hafta Federal Meclis’e sunduğu önergenin AfD’nin takviyesiyle kabul edilmesi üzerine, muhafazakar kanadın sağ popülistlerle bu “dolaylı işbirliği” yüzbinlerce kişi tarafından protesto edildi. AfD’yi protesto etmek için Münih’te düzenlenen şova polisin bilgilerine nazaran 250 bin, organizatörlere nazaran 320 bin kişi katıldı. Göstericiler ellerinde, “Irkçılık ve nefret alternatif değildir”, “Kahverengi (Nazilerin rengi) yerine çok renkli” yazılı pankartlar taşıdı.
