Suriye’deki İran amaçlarına Perşembe günü gerçekleşen atak ABD’de Lider Joe Biden’ın onayıyla yapılan birinci askeri operasyon olarak oldukça değer taşıyor. Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun Biden’la görüştükten sonra “ABD’nin liderliğini özlemişiz” kelamlarından yola çıkarak söyleyebiliriz ki evet, ABD geri döndü. Bundan Donald Trump periyodu daha barışçıldı sonucu çıkmamalı olağan. Onun devrinde de operasyonlar yapıldı lakin Trump siyasi olarak asla münasebet kurmadığı İran’a karşı ekonomik yaptırımları kullanma eğilimindeydi daha çok. Biden izlerini silmeye çalıştığı Trump devrinin o yaptırımlar seviyesinde kalan tavrını, tabir yerindeyse, daha koltuğunu bile ısıtmadan silaha başvurarak sürdürmede son derece süratli davrandı.
NETANYAHU’NUN BAŞARISI
Biden’ın, 17 Şubat’ta İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile birinci telefon görüşmesini yaptığını anımsayalım. Görüşmede İran “tehdidine/tehlikesine” ait “yakın istişare ve işbirliği” konusunda uzlaşıldı. Taarruzun bu görüşmeden kısa bir müddet sonra gelmesi Netanyahu’nun Biden’a istediğini yaptırabileceğinin birinci örneği oldu. Kabul edilmeli ki “Suriye’deki İran hedeflerine” akın İran’a hücumdur. Tıpkı vakitte bu, Biden’ın Ortadoğu’da Rusya’nın, Suriye’de İran’ın tesirli olmalarına katlanmayacağının da tabiridir.
NEDEN IRAK’TA DEĞİL DE SURİYE’DE?
Selefi Trump’ın, Irak’ta ABD amaçlarına saldırmakla suçladığı İran yanlısı kümeleri Irak içinde vurması ismi geçen ülkenin egemenlik hakkının ihlali olarak hem Irak idaresinin hem de dünyanın yansısını çeken bir operasyondu. Biden Irak idaresini kızdırmadan, İran’a ABD’nin gücünü, dileyenin dilediği üzere bombaladığı Suriye topraklarında gösterme yolunu seçti. Ataktan sonra ABD’ye yönelik global bir reaksiyon gören var mı?
Bu hususta oldukça kurnaz davranan Biden, İran konusunda önemli bir baş karışıklığı yaşıyor. Trump’ın iptal ettiği İran’la Nükleer Anlaşma’yı yine sürdürmek istiyor lakin İran’ın başta Suriye olmak üzere bölgede “kımıldamamasını” da istiyor. Bunun nasıl mümkün olacağı muhakkak değil. Biden Anlaşma’yı istiyor üzere yapıp aslında istemiyor tahminen de. Zira ABD’nin Mutabakat konusundaki isteğine İran şimdi karşılık vermedi. Artık taarruz sonrası olumlu cevap vermesi beklenebilir mi? Şayet her şeye karşın ABD Anlaşma’ya dönerse mutabakatta ABD’nin İran’ın Suriye’deki faaliyetlerine karışmaması kuralı da olmayacağına nazaran, nükleer hususta anlaştığı(!) İran ile düşmanlığını sürdürecek Biden. Nükleer bahiste “yola getirilmiş” bir İran’a bölgede kaosa yol açtığı için askeri operasyonlar dahil her türlü tedbiri alacak. Bu, Trump’ın, Kudüs’ü başşehir yapmak üzere, öteki Liderlerin 22 yıl erteledikleri bir kararı yaşama geçirmesine karşın pek de sıkı olmayan ABD-İsrail ilgisinin Biden periyodunda daha da gelişeceği manasına geliyor.
Son akın hem İran’dan hem de Suriye’den mutlu olmayan başta Suudi Arabistan olmak üzere birçok Arap ülkesini İran’a karşı daha etkin olmaya cesaretlendiren bir özellik de taşıyor. Yani görünen Biden’dan daha derin bir Biden olduğu herhalde fark edilmiştir.
Cumhuriyet
