Danıştay 8. Dairesi’nin Andımız’ın okutulması tarafındaki kararı, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) temyiz etmesinin akabinde Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti tarafından iptal edildi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun aldığı bu karar Andımız’ı tekrar gündeme taşıdı. Muhalefetten Danıştay’ın kararına karşı yansılar yükselirken; Öğrenci Andı hakkında alınan son karar sonrası, Andımız’ın kelamları, kim tarafından yazıldığı ve birinci ne vakit kabul edildiği de merak konusu oldu.
İşte Andımız’ın tarihçesi…
ANDIMIZ NEDİR, KİM TARAFINDAN YAZILDI?
Öğrenci Andı olarak bilinen Andımız, Türkiye ve KKTC’deki ilköğretim okullarında her sabah öğrenciler derse girmeden okutulan ant. Andımız birinci olarak periyodun Ulusal Eğitim Bakanı Reşit Galip tarafından hazırlandı ve 1933 yılında uygulamaya konuldu. Daha sonra 1972 ve 1997 yılında çeşitli değişikliklere uğrayarak bugünkü halini aldı.
2013 yılı Ekim ayında Türkiye’de okullarda Andımız okunması uygulamasına son verilmişti.
Türk Eğitim Sendikası’nın uygulamanın sonlandırılmasına dair düzenlemeye ait Danıştay’da açtığı davanın sonucunda Danıştay 8. Dairesi, düzenlemenin iptaline karar vermişti. Lakin bu karar, yürütme tarafından uygulamaya alınmamıştı. Son olarak da Danıştay 8. Dairesi’nin Andımız’ın okutulması istikametindeki kararı, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) temyiz etmesinin akabinde Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti tarafından iptal edildi.
ANDIMIZ’IN KELAMLARI
1933
Türk’üm, doğruyum, çalışkanım.
Ömür, küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, budunumu özümden çok sevmektir.
Ülküm, yükselmek, ileri gitmektir.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
1972
Türk’üm, doğruyum, çalışkanım.
Hayat, küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.
Ülküm yükselmek, ileri gitmektir.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ey bu günümüzü sağlayan, Ulu Atatürk: açtığın yolda,
kurduğun idealde, gösterdiğin emelde hiç durmadan yürüyeceğime ant içerim.
Ne keyifli Türk’üm diyene.
1997
Türk’üm, doğruyum, çalışkanım,
Unsurum: küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.
Ülküm: yükselmek, ileri gitmektir.
Ey Büyük Atatürk!
Açtığın yolda, gösterdiğin maksada durmadan yürüyeceğime ant içerim.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ne memnun Türk’üm diyene!
ÖĞRENCİ ANDI’NIN MÜELLİFİ REŞİT GALİP KİMDİR?
Andımız’ı kaleme alan ve 1933’te uygulamaya koyan kişi olan Reşit Galip ya da Mustafa Reşit Baydur 1893 yılında Rodos’ta doğdu. Babası mahkeme reislerinden Mehmet Galip Beyefendi, annesi Rodoslu Münevver Hanım’dır. Birinci ve ortaöğrenimini Rodos’ta tamamladıktan sonra liseyi İzmir’de okudu. Milliyetçi, hırslı, heyecanlı bir gençti. II. Meşrutiyet’in temmuz ayında ilan edilmesinden esinlenerek lisenin son sınıfında iken “Ferday-ı Temmuz” isimli bir gazete çıkardı.
1911’de İstanbul Tıbbîye Mektebi’ne girdi. Tıbbiye öğrencisi iken arkadaşları için “Hakikat” gazetesi isimli bir gazete ve “Sivrisinek” isimli karikatür mecmuası çıkardığı üzere, İstanbul’da çıkan çeşitli gazetelerde yazıları yayımlandı. Okulda Türk Ocakları’nın bir şubesini açtı ve öteki askeri okullardaki ocakların müfettişliğini üstlendi. Öğrenciliği devam ederken istekli olarak Balkan Harbi’ne katıldı ve yaralandı. Akabinde I. Dünya Savaşı’na katılmak için istekli odu; Çatalca ve Kafkasya Cephelerinde savaştı; Erzurum’da hastalanarak geri döndü. Tıbbiye’yi 1917’de bitirebildi.
Mezuniyetinden sonra birebir fakültede asistan olarak çalıştı. Beğenmediği öğretim sisteminin yenileştirilmesi için “Mekteb-i Tıbbiye” isimli bir broşür yayınlayan Reşit Galip, bir sonuç alamayınca istifa etti.
PERİYODUN ULUSAL EĞİTİM BAKANI
Dolmabahçe’de cumhurbaşkanının sofrasında bulunduğu bir gece, Ulusal Eğitim Bakanı Esat Bey’i eleştirmesi, Reşit Galip’in Atatürk’le çatışmasına neden olmuş, kısa bir mühlet için alakalarını gölgelemişti. Lakin çok geçmeden Esat Beyefendi istifa edince 19 Eylül 1932’de bakan olarak Reşit Galip Beyefendi atandı.
ANDIMIZI KALEME ALDI
26 Eylül 1932’de açılışı yapılan Türk Lisan Kurumu’nun lideri Samih Rıfat Beyefendi hayatını yitirdiğinde, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın yanı sıra, bu kurumun başkanlık vazifesini üstlendi. Bakanlığı sırasında ilkokuldan başlayarak öğrencilere Atatürk prensiplerine bağlılık ruhu aşılamaya yönelen Reşit Galip Cumhuriyet 10. yılını doldururken 23 Nisan 1933 sabahı çocuklarına kendi yazdığı bir andı okutmuş ve o gün Çocuk Haftası’nı açış konuşmasında da bu metni tekrar etmişti. Bu konuşmanın akabinde Bakanlıkça yayımlanan bir genelge ile Cumhuriyet’in 10. yılından başlayarak okullarda bu ant daima hep bir ağızdan okutuldu. Dünyanın sayılı müzeleri ortasına giren Anadolu Medeniyetleri Müzesi onun bakanlığı devrinde tasarlandı. Ulusal bir müze kurulmasının yanı sıra Ulusal Kütüphane ile İlimler ve Sanatlar Akademisi’nin kurulması onun bakanlık devrine kararlaştırıldı.
ZATÜRREDEN HAYATINI KAYBETTİ
Bakanlıktan ayrıldıktan sonra rahatsızlığı zatürreye dönüşen Reşit Galip, 5 Mart 1934 günü hayatını kaybetti. Cebeci Asri Mezarlığı’na defnedildi. Reşit Galip Beyefendi, evli ve 3 çocuk babasıydı.
Cumhuriyet
