Son yapılan anketler Demokratların adayı Joe Biden’ı, Donald Trump karşısında önemli bir farkla önde gösteriyor. Bu hem ulusal çapta, hem de kilit değerdeki eyaletlerde bu biçimde.
Biden tıpkı vakitte, kampanya finansmanı noktasında da önemli bir avantaja sahip. Topladığı rekor bağışla, yarışın son haftalarında mevcut yayın dalgalarını kendi iletisi ile doldurabilir.
Seçim analistleri, Trump’ın kaybedeceğine olan bahislerini de giderek artırıyorlar. Fivethirtyeight.com internet sitesi, Biden’a yüzde 87 oranında kazanma bahtı veriyor. Decision Desk HQ’nun oranı ise yüzde 83.5.
Lakin bu bilgiler Demokratlar’a hayli tanıdık geliyor olmalı.
Dört yıl evvel Hillary Clinton’a da yüksek oranlarda seçim zaferi talihi tanınıyordu. Lakin o gecenin sonunu herkes hatırlıyor.
Tarih yeni bir Trump zaferi ile tekerrür edebilir mi?
Şayet Lider Trump, önümüzdeki Ocak ayında tekrar yemin edip vazifeye devam etmiş olursa, bunun gerçekleşmiş olmasının beş mümkün sebebi olacaktır.
Yeni bir Ekim sürprizi
Dört yıl evvel, seçim gecesine 11 gün kala, FBI Lideri James Comey, lider adayı Hillary Clinton’a karşı, dışişleri bakanı olduğu devirde, özel elektronik postaları ile ilgili kullandığı sunucu nedeniyle soruşturma açıldığını duyurmuştu.
Bir hafta müddetince bu haber manşetlerden inmedi ve bu, Trump kampanyasına nefes alacak bir alan yarattı.
2020 seçimlerin iki hafta kala benzeri şiddette bir siyasi zelzele, Trump’ı zafere taşımaya yetebilir.
Şu ana kadar ise büyük manşet haberler, Trump için iyi haber değildi. Ödediği vergiler ve Covid 19 nedeniyle hastaneye kaldırılması gibi…
New York Post gazetesinde yer alan ve lider adayı Joe Biden’ın, oğlu Hunter için Ukraynalı bir gaz şirketine lobi yaptığı istikametinde, bir elektronik posta barındıran gizemli bir bilgisayar haberi, kimi cumhuriyetçiler tarafından “deprem” olarak lanse edildi. Fakat kaynağı kuşkulu bu savın, ayrıntı da içermiyor olması nedeniyle, çok sayıda seçmenin fikrini değiştirmesi mümkün görünmüyor.
Buna rağmen Trump daha fazlası olduğunu sav ediyor. Şayet sahiden öyleyse, lider yardımcılığı yaptığı devirde Biden’ın yanılgılı davranışlarda bulunduğuna ait açık kanıtlar ortaya çıkarsa durum değişebilir.
Ya da tahminen, şimdi bilinmeyen ve beklenmedik bir kampanya periyodu gelişmesi patlamak üzeredir.
Şayet bunu ön görürsek, sürpriz olmaktan çıkacaktır.
Kamuoyu yoklamalarındaki hatalar
Biden, Demokrat Partinin adaylığını elde ettiği andan bu yana, kamuoyu yoklamalarında istikrarlı bir formda ileride görünüyor. Bu, yarışın tarihî olarak yakın geçtiği kilit değerde olan değişken eyaletlerde de bu türlü.
Lakin 2016 yılı gösterdi ki, ulusal çapta bir adayın önde olması bir şey söz etmiyor, eyalet çapındaki yoklamalar da sonucu kaçırabiliyor.
Geçen seçimlerde, birtakım kamuoyu yoklaması şirketleri, Trump’a oy verecek beyaz, üniversite mezunu olmayan seçmenin sayısını yanlış hesaplamıştı.
Her ne kadar New York Times gazetesi, Biden’ın elde ettiği mevcut farkın, 2016 yılındaki üzere bir anket isabetsizliğine karşı onu koruduğunu savunsa da, bu şirketlerin 2020 yılında da aşması gereken maniler var.
Bu seçimde çok sayıda Amerikalı, birinci kere posta yoluyla oy verecek.
Cumhuriyetçiler hali hazırda, bu oy verme metodunun, seçim hilesi yapmaya mümkünlük sağladığına yönelik olarak yüksek sesli bir kampanya yürütüyor. Demokratlar ise bu gayretlerin, seçmeni bastırma gayesi taşıdığını savunuyor.
Şayet seçmenler, formları gerçek formda doldurmaz yahut gerekli prosedürü izlemezse ya da dağıtımda aksamalar yaşanırsa, geçerli oy pusulalarının da geçersiz sayılması sonucu doğabilir.
Yetersiz insan kapasitesi de, seçim günü sandıklarda yığılmalar oluşturabilir, bu da anket şirketleri tarafından “oy verecekler” ortasında sayılan kısımları sandıktan soğutabilir.
Televizyon tartışması
İki hafta evvel yapılan Trump-Biden tartışmasında, Lider pak bir oyun oynamadı.
Yapılan anketler, Trump’ın saldırgan ve ortaya giren üslubunun, bu seçimde kilit kıymette olan banliyölerde yaşayan bayanlar ortasında itici bulunduğunu ortaya koydu.
İkinci televizyon tartışmasının, karşılıklı formattan, sanal formata çekilmesi sonrası Trump, bu tartışmaya katılmama kararını açıkladı ve bir evvelki tartışmada bıraktığı izlenimi değiştirme talihini tepti.
Gelecek Perşembe günü birinci tartışmada bıraktığı izlenimi değiştirmek için son bir bahtı daha olacak.
Şayet daha sakin ve başkanlık koltuğuna yakışır bir izlenim bırakır, Biden da tutarsızlaşır yahut dramatik bir gafa imza atarsa, yarışta ibre Trump lehine dönebilir.
ReutersDeğişken eyaletler
Joe Biden anketlerde önde görünse de, yanılgı hissesinin lehine olması ile, Trump’ın öne geçebileceği ve sonunda Seçici Kurul aritmetiğini elde edebileceği kadar kritik eyalet bulunuyor.
Trump, her ne kadar geçen seçimde oyların tamamında geride kalmış olsa da, galibi belirleyen Seçici Konsey aritmetiğinde rahat bir fark yakalamıştı. Bu sistemde her eyalet, Seçici Heyete büyüklüğü oranında delege gönderiyor.
Geçen seçimde kazandığı Michigan ve Wisconsin üzere değişken eyaletlerde bu kere galibiyeti sıkıntı üzere görünüyor. Lakin hala Pennsylvania ve Florida üzere kalan değişken eyaletlerde, daha fazla üniversiteli olmayan beyazları sandığa getirmeyi başararak, yakın farkla zafere uzanabilir.
Hatta Biden ve Trump’ın 269’ar oy aldığı senaryolar bile lisana getiriliyor. Bu durumda sonuç Temsilciler Meclisi’ndeki eyalet delegasyonlarına kalıyor ki onların da çoğunluğunun Trump’ı tercih etmesi muhtemel.
Biden’ın tökezlemesi
77 yaşındaki Joe Biden, şu ana kadar epeyce disiplinli bir kampanya süreci götürdü.
Tahminen o denli tasarlandığı için tahminen de salgın periyodunun yardımı ile, gafları ile bilinen Biden, çoğunlukla gündem olmaktan uzak kalmayı başarabildi.
Fakat seçime haftalar kala, Biden kampanyasına sürat verdi ve çok daha görünür olmuş durumda ki bu da beraberinde daha fazla medya takibi ve ona seçimleri kaybettirebilecek bir hareket yahut kelam riski demek.
Biden’ın gerisinde toplanan seçmen kitlesi tam bir koalisyon. Banliyölerde yaşayan ılımlılar, hoşnutsuz Cumhuriyetçiler, klâsik çalışan kesim Demokratlar, etnik azınlıklar ve liberaller…
Şayet Biden onlara söyleyeceği yahut yapacağı bir hareketle bir neden verirse, olumsuz manada harekete geçirebileceği çok fazla dinamik var.
Doğal bir de kampanyanın sonuna gelindiği bu periyotta, yorgunluğa da bağlı olarak, Biden’ın başına yaşı ile ilgili telaşlara odaklanılacak bir tökezleme gelmesi mümkünlüğü da var.
Şayet bu türlü bir tökezleme olursa Trump kampanyası bunun üzerinde tepinecektir.
Biden kampanyası, şu anda yalnızca saati bitirmeleri gerektiğini, sonunda Beyaz Saray’ın kendilerinin olacağını düşünüyor olabilirler. Lakin olur da tökezlerlerse, kesin gözüken bir galibiyeti kaçırmış birinci siyasi grup olmayacaklar.
Cumhuriyet
