Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlhan Yalçın, siberkondri, Covid-19 korkusu, sıhhat korkuları, obsesif-kompülsif (takıntı) üzere kavramları incelediği pandemi psikolojisi çalışmasından ayrıntıları paylaştı.
Çalışma kapsamında 12 kentten 8 bin 276 bireyle görüşüldü. Elde edilen datalar incelendiğinde, bireylerde hastalıklara karşı kendini kırılgan, güçsüz ve zayıf algılamanın arttığı ve bu durumun siberkondri seviyesini yükselttiği tespit edildi.
Bu siberkondri seviyesinin bilhassa obsesif kompülsif belirtileri artırdığını ve uyku kalitesini daha makus hale getirdiğini söz eden Doç. Dr. Yalçın, şunları söyledi:
“Ulaştığımız 8 bin 276 kişinin uyku kalitesi oranına baktığımızda, yüzde 46’sının pandemi devriyle birlikte uyku kalitesinde bir kötüleşme olduğunu ortaya çıkardık. Birebir vakitte yüzde 44’lük bir kümenin obsesif kompülsif belirtisinde artış meydana geldiğini gördük. Bunlar da siberkondri davranışıyla ilişkili. Bireylerin internetten hastalık arama davranışı arttıkça, berbat uyku kalitesi, obsesif kompülsifi tekrarlayan niyetleri ve davranışları görüyoruz.”
İNTERNETTE GEÇİRİLEN ORTALAMA MÜDDET NE KADAR?
Bireylerin siberkondri hastalığı nedeniyle internette saatlerce hastalıklarla ilgili araştırma yaptığını tabir eden Yalçın, tahlil teklifini olarak şunları sıraladı:
“Saatlerini internet başında hastalıklarla ilgili arama yaparak geçiren bireyler bir an durup kendini sorgulamalı. ‘Yaptığım aksiyon elde etmek istediğim şeyi sağlıyor mu, yoksa daha da makûs bir sonuca hakikat mu götürüyor?’ Bu açıdan kıymetlendirme yaparlarsa takıntılı biçimde hastalık araştırma davranışının azalacağını düşünüyorum.”
Çalışmaya nazaran, pandemi periyodunda iş ve eğitim dışında internet başında geçirilen ortalama müddet 5 saate yakın. Bu mühlet 8 saate kadar çıkabiliyor yahut 2 saate kadar inebiliyor.
‘KAYGI TEDBİR ALDIRIR LAKİN…’
Hastalıklarla ilgili bir modül dert duyulmasının bireyleri tetikte tuttuğunu ve tedbir alınması konusunda kıymetli olduğunu kaydeden Yalçın, şu tabirleri kullandı:
“Fakat bilhassa Covid-19’dan daha fazla korkma, daha fazla telaş duyma ve hastalıklara karşı kendini daha kırılgan algılamak tam zıddı bir sonuca yol açıyor, şahısların sıhhatle ilgili kaygılarının daha fazla artmasına yol açıyor, daha fazla kaygılanmalarına yol açıyor.”
Cumhuriyet
