Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 37. Hükümet periyodunda Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı misyonunda bulunan asırlık çınar Ömer Cahit Kayra evvelki gün hayatını yitirdi. Dostları Kayra için “Atatürk periyodunu yaşamış sonuncu devlet insanıydı. Bir canlı tarih idi. Onu çok arayacağız” sözlerini kullandı. Cahit Kayra, bir müddet evvel yolda yürürken düşmesinin akabinde kalça kemiğini kırmış ve hastaneye kaldırılmıştı. Tedavi gördüğü hastanede böbrek yetmezliği teşhisi konulan Kayra, 104 yaşındaydı. Cumhuriyet gazetesi müellifleri Ali Sirmen, Mine Kırıkkanat, Barış Doster, gazeteci Melih Aşık ve Tuba Emlek, Kayra’yı gazetemize anlattı.
Ali Sirmen: Türk siyasetine katkılarda bulunmuş siyaset adamı, bürokrat ve bilhassa muharrir olarak Türkiye’ye büyük hizmetleri geçmiş müstesna bir adamdı. Onun kaybıyla 104 yaşında genç bir delikanlıyı kaybettik. Cahit Kayra insanın ekşileşmeye başladığı bir yaşta onun yerine mizahını keskinleştirmesiyle doldurmuş, çok eser vermiş bir aydındı. Bir kurum göçtü. Yeri doldurulamaz. Onu çok arayacağız.
Mine Kırıkkanat: Cahit Kayra ile biz komşuyduk. 102. yaşındaydı, doğum gününde birlikte tango yaptık. O kadar dinç bir insandı. Kendi işini kendi görürdü, akıl aslında pırıl pırıldı. En son kitabını 2020’de yazdı. Kayra, Türkiye Cumhuriyeti’nin belleğini yazmış bir kişi. Nerde, ne yapılmış sorularını karşılayan muazzam bir bibliyografya oluşturuyor. Son olarak “Türkiye’nin Tarım Politikalarını” okumuştum. Bu vatan için yapılan ulusal yatırımların son 20 yılda nasıl mahvedildiğini aslında en hoş tanıklığını Kayra bu kitaplarıyla yazmıştır. Tıpkı vakitte muazzam bir kurgu yazarıydı. Romanları fevkaladedir. Zekâsı, mizahı fevkaladedir. Atatürk periyodunu yaşamış sonuncu devlet insanıydı. Kayra’yı tanımış olmaktan, onunla dostluk etmiş olmaktan çok memnundum. Bir dostumu kaybettim, acımız büyük.
‘CANLI TARİH’
Melih Aşık: Cahit Kayra ağabeyimiz siyasete katkıda bulunduğu üzere Türkiye’nin tarihine ve edebiyatına da önemli katkılarda bulundu. Varlık Vergisi üzerine yazdığı kitabı Cumhuriyet tarihinin mahkûm edilmek istendiği bir bahiste somut gerçekleri ortaya koyar. “Cumhuriyet İktisadının Öyküsü” isimli üç ciltlik kitabı bence iktisat üzerine yazılmış en net ve tarafsız yapıttır. 104 yaşında sapasağlam adamdı. Gözlük bile takmazdı. Geçmişi en ince detayına kadar anımsardı. Zihni pırıl pırıldı. Her sabah yürüyüşünü yapardı. Bir canlı tarih idi Cahit Ağabey. Cumhuriyetin yetiştirdiği en pahalı insanlarımızdan biriydi. Hürmetle uğurluyoruz.
Barış Doster: Cumhuriyet aydını, dürüst, çalışkan bir bürokrat, üretken bir muharrir ve araştırmacı idi. Hem yurduna ve kendisini yetiştiren Atatürk Cumhuriyetine hem de kendi kelamlarıyla “yaşama olan borcunu” ödemek için hayatı boyunca yazdı, araştırdı, fikir uğraşı verdi. Tüm bu taraflarıyla örnek bir kişilikti. Hepimiz üzerinde emeği, tesiri, izi büyüktür.
Tuba Emlek: Yalnızca yapıtları ile değil, kişiliği ile de iz bırakan isimlerdendi Cahit Kayra. Türkiye Cumhuriyeti’nin yetiştirdiği en başarılı bürokratlardan, 38 jenerasyonunun unutulmaz ismi, ufuk açıcı sohbetlerine katılmaktan onur duyduğum, bilgi ve birikimini paylaşmayı seven, beğenilen sohbet, tam manasıyla eski İstanbul beyefendisiydi. Cumhuriyetimizin siyasi tarihiyle ilgilenler için tarihe not düşmüştür. Kitapları daima masamızda, ismi daima gönüllerde olacak.
Cumhuriyet
