25 Ocak’ta İstanbul’da yapılacak olan ön görüşmelerin 61. çeşidinde iki ülkenin dışişleri bakanlığı yetkilileri, birinci olarak müzakerelere hangi noktadan devam edileceğini belirlemeye çalışacak. Yunan tarafının yalnızca deniz yetki alanlarının belirlenmesi hususuyla hudutlu tutmakta ısrarcı olduğu, Türk tarafının ise Doğu Ege adalarının statüsü ve egemenliği bilinmeyen adaların durumu üzere iki ülke ortasındaki sıkıntılı öbür başlıkların da ele alınmasını istediği toplantıların kısa vadede bir sonuç üretmesi beklenmiyor. Ön görüşmelerin 61. tipinde Türk heyetine Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, Yunan heyetine ise ön görüşmelerin evvelki tiplerine da başkanlık eden eski Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı olan Büyükelçi Pavlos Apostolidis’in başkanlık edeceği öğrenildi.
Ege’deki meselelerin ele alındığı görüşmelerin 60. çeşidinin yapıldığı 2016’dan bu yana iki ülke ortasındaki meselelere Doğu Akdeniz sıkıntısı de eklendi. Bu süreçte Türkiye, Libya Ulusal Uzlaşı Hükümeti ile 2019 sonunda, Yunanistan ise geçen yıl ağustos ayında Mısır ile birbiriyle örtüşen bir bölgede deniz yetki alanlarının sonlandırılması muahedesi imzaladı. Türkiye’nin 14 yıl boyunca süren öngörüşmelerin Ege odaklı olduğu ve bilhassa Meis’in deniz yetki alanı sorununun Akdeniz’i ilgilendiren bir mevzu olduğu istikametinde izlediği tavra rağmen öngörüşmelerin deniz yetki alanlarına odaklanması münasebetiyle bu mevzunun da görüşmelerde gündeme gelmesi bekleniyor.
Atina’nın ön görüşmelerde yalnızca deniz yetki alanı sorununun görüşülebileceği istikametinde ısrarının olduğu biliniyor. Türkiye ise Doğu Ege adalarının Yunanistan tarafından ihlal edilen gayriaskeri statüsü ile aidiyeti meçhul adalar sorununun de görüşmelerde ele alınması gerektiği görüşünü savunuyor. 25 Ocak’ta yapılacak öngörüşmelerde iki ülkenin son 5 yılda değişen konumları ışığında gelinen nokta ve müzakerelere nereden devam edileceği ele alınacak.
14 YILDA TAHLİL BULUNAMADI
Türkiye ile Yunanistan ortasında o dönemki dışişleri bakanları İsmail Cem ile Yorgo Papandreu’nun öncülüğünde alakalarda yaşanan yumuşama periyodunda temelleri atılan öngörüşmeler, 2002’de iki ülke dışişleri heyetleri ortasında başlatılmıştı. Görüşmelerde iki ülke ortasında Ege’de yaşanan meselelerin niteliğinin keşfedilmesi ve bunlara tahlil üretilmesi amaçlanmıştı.
Mart 2002’de başlayan görüşmeler, iki ülkenin alakalarına paralel olarak dalgalı bir seyirde devam etti. Birinci üç yılda 30’dan fazla görüşme yapılırken 2005-2010 ortasında yalnızca 10 cins yapıldı ve 2010’da 40. tıp tamamlandı. 2010-2011 ortasında 12 tıp daha görüşme yapılırken 2012-2016 ortasında 8 cins daha yapılabildi ve 60. görüşme 1 Mart 2016 tarihinde gerçekleştirildi.
Ankara, İstanbul, İzmir, Atina, ve Selanik’in de ortalarında bulunduğu kentlerde süren görüşmelerde yüklü olarak Ege Denizi’ndeki karasuları, kıta sahanlığı, hava alanı, uçuş bilgi, arama kurtarma, Navtex (Seyrüsefer bildirimi) bölgeleri üzere iki ülke ortasındaki çok boyutlu problemler ele alındı.
Cumhuriyet