Ayasofya’nın ibadete açılması kararının akabinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında hizmet kısmı yapıldı. Hazırlanan ‘Diyanet İşleri Başkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında Ayasofya-i Kebir Camii’nde Yürütülecek Müdafaa, Geliştirme, Tanıtım ve Idare Faaliyetlerinin Uyumuna Ait İş Birliği Protokolü’ne Bakan Mehmet Nuri Ersoy ile Diyanet İşleri Yöneticisi Prof. Dr. Ali Erbaş imza attı.
ZARAR VERECEK FİZİKİ MÜDAHALEDE BULUNULMAYACAK
Protokol ile Ayasofya-i Kebir Camii Şerif’in sahip olduğu tarihi, kültürel, toplumsal, manevi ve estetik pahaların korunması, geliştirilmesi, sürdürülmesi ile tanıtımı ve idaresi hususunda yapılacak faaliyetlerin yordam ve esasları belirlendi. Protokolün unsurlar kısmına nazaran Ayasofya Camii’nin sahip olduğu tarihi, kültürel, toplumsal, manevi ve estetik kıymetleri, memleketler arası ve ulusal seviyede kabul görmüş himaye mevzuatı, unsur ve prensiplerine dayalı olarak korunacak. Ayasofya’nın somut ve somut olmayan mirasını kapsayan üstün kozmik kıymetlerine, özgünlüğü ve bütünlüğüne zarar verecek nitelikte rastgele bir fiziki müdahalede bulunulmayacak. Gerçekleştirilecek rastgele bir müdahale öncesinde, ilgili Ilmî Istişare Heyeti ile Yönetim Konseyinin görüşü ve Himaye Ortam Konseyinin görüşü alınacak. Camiyi etkileyebilecek büyük ölçekli imar ve altyapı faaliyetleri öncesinde Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Miras Merkezi’ne haber verilecek ve Kültürel Miras Tesir Kıymetlendirme Raporu hazırlanacak.
CAMİ YÖNETIM HEYETI OLUŞTURULACAK
Ayasofya Camii’nde üniteler arasında uyumu sağlamak üzere ‘İdare Kurulu’ oluşturulacak. Şurada Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Diyanet Hizmetleri Umumî Müdüriyeti, Idare Hizmetleri Umum Müdüriyeti, İstanbul Vilayet Müftülüğü ve Fatih İlçe Müftülüğü’nden ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Vakıflar Umum Müdüriyeti, Kültür Varlıkları ve Müzeler Umumî Müdüriyeti, İstanbul Vilayet Kültür ve Turizm Müdüriyeti ve İstanbul Tarihi Alan Başkanlığı’ndan temsilciler mekan alacak. Cami cemaati ve ziyaretçilerin gereksinim duyduğu altyapı ögeleri Yönetim Heyeti tarafından belirlenecek. Sahanın güvenliğini sağlayacak işçi sayısını Yönetim Konseyi tespit edecek, güvenlik çalışanını Bakanlık temin edecek.
ŞURANIN YÜRÜTECEĞİ FAALİYETLER
Protokolde, Yönetim Konseyi’nin sorumluğunda ve uyumunda yürütülecek faaliyetlerin çerçevesi de çizildi. Konseyin ‘koruma ve risk idaresine ilişkin’ faaliyetleri; muhafaza müdahalelerinin belirlenmesi, müdafaa girişimlerinin hazırlanması, himaye tatbiklerinin yapılması ve pratiklerin murakabesi, fizikî ve çevresel koşulların tertipli bakım ve denetiminin yapılması, iklim teftişi, akustik, aydınlatma hususlarında önleyici himaye çalışmalarının yürütülmesi, zelzele riskine karşı güçlendirme çalışmalarının koordineli bir halde sürdürülmesinin sağlanması olarak sıralandı. Konseyin ‘kullanıma ilişkin’ faaliyetleri ise; cemaat ve ziyaretçi idaresi kapsamında yapı ve yakın etraf tasarruf planının hazırlanması, cemaat ve ziyaretçilerin gereksinim duyduğu altyapı ögelerinin belirlenmesi, cemaat ve ziyaretçilerin fizikî erişimine makul düzenlemeler yapılması olarak belirlendi.
ZELZELEYE KARŞI GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARINI YÜRÜTECEK
Taraflar arasındaki vazife ve yükümlülüklerin dağılımını yapan protokole nazaran camideki diyaneti hizmetlerden Diyanet, himaye faaliyetlerinden Bakanlık sorumlu olacak. Kültür Varlıkları ve Müzeler Umum Müdüriyeti, camiye ait müdafaa müdahalelerini belirleyip ve uygulayacak. Himaye ve risk idaresine ait faaliyetleri yürütecek, müdafaa tatbiklerinin denetlenmesi için teknik heyet görevlendirecek. Yapının zelzeleye karşı güçlendirilmesi çalışmalarını da yürütecek. Caminin Dünya Miras Alanı’nın bir bileşeni olması nedeniyle UNESCO ve Milletlerarası Anıtlar ve Sitler Kurulu (ICOMOS) ile gerekli irtibatı sağlayacak. Camide vazife alacak tüm işçiye Ayasofya’nın tarihi, değeri, üstün kozmik bedeli, özgünlüğü ve bütünlüğüne ait eğitim ve danışmanlık hizmeti verecek. Cami ile ilgili himaye ve geliştirme girişimleri Vakıflar Umumi Müdüriyeti tarafından hazırlanacak ve uygulanacak. Müdafaa girişimleri başkaca ilmi açıdan incelenmesi hedefiyle Ilmî Müracaat Kurulu’na sunulacak. Caminin idare, işletme, aydınlatma, aklık vb. masrafları Vakıflar Umum Müdürlüğü’nce karşılanacak. Diyanet İşleri Başkanlığı, diyaneti vecibelerin tarafına getirilmesine yönelik uyumu üstlenecek. Camide diyaneti hizmetlerin mahalline getirilmesini sağlayacak işçi görevlendirecek ve diyanet hizmetlerinin konumuna getirilmesi için gerekli önlemleri alacak.
Cumhuriyet
