Anayasa Mahkemesi (AYM), iktidarın Basın İlan Kurumu (BİK) aracılığıyla muhalif basın üzerinde bir “sopa üzere kullandığı ilan ve reklam kesme cezalarıyla” ilgili kıymetli bir karara imza attı. AYM, Korkusuz gazetesine verilen basın ilan cezasını “hak ihlali” olarak değerlendirildi. Kararda, “İfade ve basın özgürlüğü ihlal edildi” tabirlerine yer verildi. AYM’nin kararını pahalandıran hukukçular, “BİK bu karardan sonra kendine çekidüzen vermelidir. Bu karar yalnızca Korkusuz gazetesi kararı ile hudutlu olamaz. Emsal teşkil eder. BİK bu karara nazaran hareket etmek zorundadır. Cumhuriyet gazetesi de kişisel olarak AYM’ye gittiğinde tıpkı sonuç çıkacaktır” dedi.
Hukukçular AYM kararını Cumhuriyet’e kıymetlendirdi:
İstek Türmen (Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcı): AYM’nin Korkusuz gazetesi kararı çok hoş bir karar. Kararın birkaç kıymetli özelliği var. Bir tanesi diyor ki basın özgürlüğünün şartlarından biri ekonomik imkânların bulunması. Yani ekonomik imkânlar yoksa basın özgürlüğü gerçekleşemez. Ekonomik imkânlara resmi ilanlar ve reklamlarla kavuşuluyor. AYM, ‘ilan kesme cezası bir yaptırım aracı olarak kullanılamaz’ diyor. Tabi bizde bu gazeteleri cezalandırmak için bir yaptırım aracı olarak kullanıyor. Kararda bu türlü cezaların caydırıcı tesir yarattığı belirtilmiş. Natürel bu yalnızca Korkusuz gazetesi için değil bütün basın için bu tesir kelam husus. Alışılmış bir de hakikat düzgün inceleme yapılmadan itirazların reddedilmesi var. AYM’nin kişisel müracaatlar nedeniyle verdiği insan hakları ihlalleri kararları yalnızca o davayla hudutlu değildir natürel. Karar emsal teşkil eder. BİK bu karara nazaran hareket etmek zorundadır. Cumhuriyet gazetesi de kişisel olarak AYM’ye gittiğinde tıpkı sonuç çıkacaktır. BİK bu karardan sonra kendine çekidüzen vermeli.
‘YOL GÖSTERİCİ’
Sabih Kanadoğlu (Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı): Kişisel hak ihlallerinde hiçbir vakit emsal olmaz. Her biri için başka farklı müracaat ve ona nazaran inceleyerek karar verilmesi lazım. Bu kararın o mevzuda uygulama yapanlar için yol gösterici olduğundan kuşku yok. BİK muhalif basın üzerinde sopadan daha sert bir biçimde kullanılıyor. Ortaya çıkmış siyasi duruma demokrasi demek mümkün değil. Zati tek adam rejiminde, o tek bir adamın denetimi, kontrolü ve buyruğu altında bütün kurumların elbetteki demokratik tarafta bir karar verebilecekleri düşünülemez. Anayasadaki basına tanınmış olan bütün hakların ihlal edildiği bir periyot yaşıyoruz. İşin en enteresan tarafı anayasa uygulanmayarak güya yeni bir ıslahat yapıyor üzere birtakım aksiyon planları halkı kandırıcı biçimde ortaya dökülüyor.
Turgut Kazan (Eski İstanbul Barosu Başkanı): AYM’nin bu kararı doğrudur. Daha evvelki kararlar da dikkate alındığında Korkusuz ile ilgili verilen karar isabetlidir. Türkiye’de BİK sorunu AYM’de, Yargıçlar Savcılar Heyeti ve ilgili tüm kurumlarla birlikte kesinlikle demokrasiye ve basın özgürlüğüne uygun biçimde yine yazılması gerek. Türkiye’de bu işleri uygulayacak yargı siyasal iktidara bağlı olduğu için benzeri uygulamalar devam edecektir. Demokrasi ve özgürlükler temel haklar tek insanın takdirine bırakılıyorsa esasen orada teminat yok demektir. En üstteki bu işe nasıl bakıyor, diye bakıyorlar. Kendilerince oradan alacakları ilhama nazaran hareket ediyorlar.
EFKAN ALA ŞİKÂYET ETTİ
Korkusuz gazetesi, 3 Ağustos 2015’teki nüshasında eski İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın vazifeden ayrılmasına rağmen konutunu boşaltmadığı ve 2.5 milyon liralık tefrişat yaptığını yazdı. Ala’nın şikâyeti üzerine başlatılan soruşturmada Küçükçekmece Başsavcılığı takipsizlik kararı verdi. Ankara 7. Sulh Ceza Mahkemesi ise Ala’nın tekzip metninin yayımlanmasını kararlaştırdı. Lakin Korkusuz, bu tek taraflı metni yayımlamadı. Ala, da BİK’e başvurarak tekzibi yayımlamadığı gerekçesiyle Korkusuz’u şikâyet etti. Şikâyet üzerine BİK, Korkusuz’a 2 gün “resmi ilan ve reklamların kesilmesi” cezası verdi lakin gazetenin resmi ilan ve reklam yayımlama hakkı bulunmadığından verilen cezanın şimdilik uygulanmamasını kararlaştırdı. Küçükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, Korkusuz’un bu karara yaptığı itirazı kısmen kabul ederek, cezayı bir güne düşürdü. Korkusuz, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) müracaatta bulundu. AYM de “hak ihlali” kararı verdi.
Cumhuriyet
