Yağlı ya da yağsız, pilav üstü, dürüm, ekmek ortası, yanında patatesle, ayranla ya da tek başına… Herkesin tercihi farklı. Türklerin vazgeçilmez lezzetlerinden olan döner, uygun şartlarda pişirilmezse insan sıhhatini tehdit ediyor. İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, döner yapılırken hijyen şartlarına ve pişirilme müddetine dikkat çekerek çiğ ette bulunan ve bilhassa çocukların sıhhatini tehdit eden rota virüsü, Salmonella, E.coli üzere bakteri ve virüslere karşı ikazlarda bulundu.
“DÜNYADA HER YIL 200 BİN ÇOCUK HAYATINI KAYBEDİYOR”
Rota virüsü enfeksiyonunun 0-5 yaş ortası çocuklarda ishal ile kendini gösterdiğini belirten Doğan, “Hayvan içtiği sudan, yediği yemden bu bakteri ve virüsleri alır. Şayet çiğ etlere gerçek ısıl süreç yapılmazsa bakteri ve virüsler beşere geçer. Bilhassa Güney Amerika’da Arjantin, Venezuela ve Brezilya’daki hayvanların etlerinde yüzde 20 civarında genetik olarak rota virüsü bulunmuş. Hastalık yapan virüsler bilhassa çocuklarda sıhhat meselelerine neden olur. Yapılan çalışmalarda dünyada her yıl 200 bin çocuk rota virüsünden ötürü hayatını kaybediyor” tabirlerini kullandı.
ET ASGARÎ 70-72 DERECE PİŞİRİLMELİ
Döner hazırlanırken hakikat bir ısıl sürecin yapılmasının değerli olduğunu Dr. Öğretim Üyesi Doğan, “Etin iç sıcaklığının en az 72 derece olması lazım. Ziyanlı bakteri ve virüsler bu sıcaklıkta kaybolacaktır. Çiğ ette ‘E.coli’, ‘Salmonella’, ‘Staphylococcus Aureus’ dediğimiz bakteriler var. Bunların hepsi hastalık yapan bakterilerdir. Bu bakterilerin büsbütün yok edilmesi için etler yanlışsız bir ısıl sürece tabi tutulmalıdır. Müşteri eti az pişmiş istese bile etin iç sıcaklığı 70 derece olmalıdır” dedi.
ROTA VİRÜSÜNÜN BELİRTİSİ: İSHAL
İshalin besbelli belirti olduğunu aktaran Doğan, “Hijyen koşularına dikkat edeceğiz, elleri düzgün yıkayacağız. Virüs çocukta kalıcı tesir bırakmaz, bilinen bir tedavisi yok ancak aşısı var. Aşı olunduktan sonra yakalanma riski düşüyor. Hayvan içtiği sudan, yediği yemden bu türlü virüs ve bakterileri alabiliyor. Asıl sorun mezbahada işlenen etin yanlışsız şartlarda yapılmamasıdır. Hijyen kurallarına dikkat edilmeden üretim yapılırsa çiğ ette, E.coli, Salmonelle üzere bakterilerin bulunmasının yanında rota virüsü de olabilir” diye konuştu.
“ATEŞLE DİREK TEMAS ETMEYECEK”
15 yıllık döner ustası Fahrettin Çakmak ise iyi dönerin çok pişmiş olması gerektiğini söyleyerek, “Çok pişmiş etin lezzeti olmaz. Et ateşle direk temas etmeyecek, çok ucuz olan döneri yemeyeceksin. Bizde yarım ekmek 15 lira aşağı üst fiyatın bu türlü olması lazım. 15 liradan aşağı da et yenmez zira dönerlik etin kilosu 50-60 lirayı buluyor” dedi.
“100 GRAM DÖNER 30 LİRA”
Döner işletmesi sahibi Deniz Kuzu da müşterilerin genelde çok pişmiş et istediğini belirterek “Eti aldığımız yere dikkat ediyoruz, hijyen şartlarına ihtimam gösteriyoruz. Döner piyasada çok ucuza satılıyor. 100 gramı 30 liranın altında satan yerler genelde hile yapar. Zira etin maliyeti muhakkak, 1 kilo etten 1 kilo döner çıkmıyor. 30 liranın altında döner satan yerler genelde etin içine soya, sakatat, beyaz tavuk katıyor. Karışımsız, yüzde 100 et yiyeceğim diyorsan 100 gram et 30 lira olmalıdır” diye konuştu.
“6 LİRAYA DÖNER OLMAZ”
Bilmediği yerden et yemediğini söyleyen Saim Yağar ise, “Dönerin çok pişmiş olmasını tercih ediyorum. Kimi dönercilerde ‘döner 6 lira’ diye yazıyor. Etin kilosu 70-80 lira bu fiyata olmaz kesinlikle içine bir şey katıyor. Dönerin 10-15 liradan aşağı olmaması lazım” sözlerini kullandı.
ANNE DİNÇER: ÇOCUKLARIMA PİŞMİŞ ET YEDİRİYORUM
3 çocuğu olan Büşra Dinç de “Çocuklarıma tahminen senede 2 sefer döner yediriyorumdur. Onu da çok pişmiş olarak tercih ediyoruz. Çiğ kalan ette enfeksiyon riski olduğu için çocuklar da hassas, etin çok pişmiş olmasına itina gösteriyorum. Her yerden değil bildiğimiz, aşikâr başlı yerlerden yiyoruz” dedi.
Cumhuriyet
