İstanbul’da yaşayan Y.A, erkek olduğu gerekçesiyle kendisine konut kiralanmaması üzerine cinsiyet temelli ayrımcılığa uğradığını belirterek TİHEK’e müracaat yaptı.
Başvuruyu inceleyen TİHEK, emlakçı Ş.M’den yazılı görüş talep etti. Ş.M, yazılı görüşünde, mesken sahibinin aile binasına bekar erkekleri istemediğini, gayrimenkul danışmanlarının konut sahibinin kriterlerine uygun kiracı bulmakla mükellef olduğunu söz etti.
“Bekar erkeklere konutun kiralanmaması” talimatının mesken sahibi tarafından verildiği tezi nedeniyle kurum, konut sahibi E.G’den de yazılı görüş istedi. Muhatap konut sahibi, daha evvel dairesini bekar erkeklere kiraladığında çok sorun yaşadığını, bu sebeple dairesini bekarlara kiralamak istemediğini belirtti.
TİHEK, yapılan incelemenin akabinde, konut sahibi ve emlakçının ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine, mesken sahibi E.G. hakkında 5 bin, emlakçı Ş.M. hakkında ise 3 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
KARARIN MÜNASEBETİ
Kararda, emlak müşaviri ve başvuran ortasındaki cinsiyet ve uygar hal üzerinden gerçekleşen diyalogların ve somut olayın niteliğinin başvuranın cinsiyetinden kaynaklandığı belirtilerek, şu tabirlere yer verildi:
“Kiralanmak istenen meskenin internet sitesindeki ilanına bakıldığında ‘bayana ve aileye’ uygundur ibaresi görülmektedir. Bu ilandan, bekar bayanların meskeni kiralama konusunda sorun yaşamadıkları, münasebetiyle mesken sahibinin uygar hal temelinde değil, cinsiyet temelinde bir ön yargısının olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıyeten konut sahibinin yapmış olduğu savunma ve emlak müşavirinin yapmış olduğu ‘ev sahibi aile binasına bekar beyefendiler istemiyor’ formundaki savunma da mesken sahibinin bekar bayanların aile binasına uygun lakin bekar erkeklerin uygun olmadığı istikametindeki ön yargısını ispatlamaktadır.”
Kararda, Borçlar Kanunu’nun 27’nci hususunda “Kanunun emredici kararlarına, ahlaka, kamu tertibine, kişilik haklarına muhalif yahut konusu imkansız olan kontratlar kesin olarak kararsızdır.” sözlerinin yer aldığı, bu karar gereği konut sahibinin emlak müşaviri ile ayrımcılık talimatı içeren kontrat yapmasının 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun emredici kararlarına muhalif olduğu belirtildi.
Emlak müşavirinin konut sahibinin verdiği talimatı yerine getirdiğini söz etse de 6701 sayılı Kanun kapsamında ayrımcılık talimatını uygulamasının yasak olduğu vurgulanan kararda, şunlar kaydedildi:
“Bu çerçevede emlakçının konut sahibinin kriterlerine uygun kiracı bulduğunu ve mesken sahibinin aile binasına bekar erkek istemediğini söylemesi, ayrımcılık talimatı aldığını ve bunu da uyguladığını göstermektedir. Başvurana bekar erkek olduğu için konut kiralanmaması olayı, konut sahibinin talimat vermesi ve emlakçının bu talimatı uygulaması sonucu gerçekleşmiştir. Bu nedenle konut sahibi ve emlak müşaviri Ş.M’nin ayrımcılık yasağını ihlal ettiği tespit edilmiştir.”
Cumhuriyet
