EPA
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Pazar günü Instagram hesabından yaptığı bir açıklama ile istifa ettiğini duyurdu ve akabinde Twitter hesabını kapattı.
Albayrak’ın hayatını, bakanlığa giden yolunu ve icraatlarını inceledik.
BAKANLIK ÖNCESİ MESLEĞİ
1978’de İstanbul’da doğan Berat Albayrak, Fatih Koleji’nin akabinde İstanbul Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı’nı bitirdi.
New York Pace Üniversitesi’nde finans üzerine yüksek lisans yaptıktan sonra Türkiye’de döndü. 2011’de Kadir Has Üniversitesi Bankacılık ve Finans Bölümü’ndeki doktora tezi, yenilenebilir güç kaynakları ve finansmanı üzerineydi.
ABD’de olduğu yıllarda Çalık Holding için çalışmaya başlayan Albayrak, Türkiye’ye döndükten sonra tıpkı holdingde genel müdürlük yaptı.
Çalık Holding’den ayrıldıktan sonra 2014-15 yıllarında ise Sabah gazetesinde köşe müellifliği yaptı.
EPABirinci köşe yazısı: Herkes yeni Türkiye ile uyumlu olmalı
Berat Albayrak birinci köşe yazısında Türkiye’nin ekonomik açıdan yeni bir periyoda girdiğini, neo-klasik ezberlerin dışında tahlil üretemeyen bireylerin itibaren görmeyeceğini yazmış, ve “Artık siyasetçisi, bürokratı, akademisyeni vs. herkes yeni Türkiye ile uyumlu olmalı ya da ülkenin önünde takoz olmaktan çıkmalıdırlar” demişti.
Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak da, Sabah gazetesinin de bağlı olduğu Turkuvaz Medya’nın İdare Şurası Lider Vekili misyonunu yürütüyor.
Berat Albayrak 2004 yılında o periyot başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı Esra Erdoğan ile evlendi,11 yıl sonra AKP’den İstanbul Milletvekili seçilerek olarak TBMM’ye gtirdi.
GÜÇ VE OLAĞAN KAYNAKLAR BAKANLIĞI
Berat Albayrak 2015’te Meclis’e girer girmez evvel Ahmet Davutoğlu’nun, akabinde Binali Yıldırım’ın başbakanlığında kurulan hükümetlerde Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı yaptı.
Bakanlığı devrinde Rusya ile Türkiye’nin birinci nükleer santralı Akkuyu için temel atıldı, çalışmalara başlandı.
2015-18 yılları ortasında Türkiye’nin hidrolik, kömür ve yenilenebilir güç konseyi gücü de artış gösterdi.
KUR KRİZİYLE BAŞLAYAN HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Berat Albayrak 2018’de yapılan seçimleirn akabinde Türkiye’nin Cumhurbaşkanlığı Hükmet Sistemi’ne geçmesiyle birlikte Hazine ve Maliye Bakanı oldu.
ReutersEvvelden Başbakanlık’a bağlı bulunan Hazine Müsteşarlığı da bu bakanlığa bağlandı.
10 Temmuz 2018’de yeni kabinenin tanıtılmasının akabinde açıklanan bu karar, yatırımcılar tarafından tasayla karşılandı.
İngiltere’de yayımlanan Financial Times gazetesi, “2004’te Erdoğan’ın kızıyla evlenen Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanı olması, Türkiye iktisadının sıhhati ve Merkez Bankası’nın bağımsızlığı mevzularında kaygılı olan yabancı yatırımcı ve uzmanları alarma geçirdi” sözlerini kullandı.
ABD merkezli milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s da bu kararı eleştirdi.
Kabinenin açıklanmasının akabinde TL dolar karşısında yüzde 3,8 bedel kaybetti.
İlerleyen haftalarda Merkez Bankası’nın faiz artırma beklentilerini karşılamaması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Lideri Donald Trump ile pastör Andrew Brunson üzerinden yaşadığı tansiyonla birlikte Dolar/TL kuru birkaç ay içinde 4,5 düzeyinden 6,5 düzeyine yükselerek rekor kırdı.
Sonrasında gelen yüksek faiz artırımı ve rahip Brunson’ın bırakılmasıyla birlikte dolar 5 TL düzeylerine geriledi.
Albayrak bunun akabinde “6 liradan, 7 liradan bol bol döviz alanlar artık kara kara düşünüyor” dedi.
Dövizde ‘Demir yumrukla düşürdük‘ telaffuzundan ‘Uğraşmıyoruz, istesek düşürürüz‘ telaffuzuna
Mart 2019’da Rize’de konuşan Albayrak “Birileri Türkiye batacak; dolar 7, 8 lira olacak diye hayaller kurdu” dedi.
Bu konuşmasından yaklaşık bir yıl sonra dolar 7, bir buçuk yıl sonra da 8 lira düzeylerini geçti.
Albayrak Mart 2019’daki konuşmasında “Güçlü yumruğumuzu vurduk, doları 5 liraya düşürdük” derken, 2020’ye gelindiğinde bu bahisteki telaffuzunu büsbütün değiştirdi “Biz dolarla uğraşmıyoruz, istesek düşürürüz” diye konuştu.
Albayrak bedel kaybetmiş TL hakkında “rekabetçi kur” dedi ve ihracatın bu sayede ithalatı geçeceğini söyledi.
Bir TV kanalında “Doların yükselmesiyle endişelendiğini” söyleyen sunucuya “Dolarla mı maaş alıyorsunuz? Dolarla borcunuz mu var?” diye cevap vermesi muhalefetin yanı sıra ekonomistler tarafından da eleştirilmesine yol açtı.
Muhalefetten tenkitler
Berat Albayrak, bir kur şoku ile başlayan misyonu boyunca muhalefetten ağır tenkit aldı. Vazifeye başlamasının akabinde Türkiye’de yükselen enflasyon, kıymet kaybeden TL artan hayat pahalılığı ve geçim zorluğu, muhalif siyasetçilerin amacındaydı.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu “Bir eli yağda, bir eli balda” ve “İşsizlik nedir bilmez” dediği Albayrak hakkında Erdoğan’a pek çok davet yapmış, “Sosyete damadın vazifesine son ver” demişti.
HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan da Ağustos 2020’de Albayrak’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde “İki yılda ekonomiyi batırdınız. İstifa etmeyi düşünüyor musunuz?” diye sormuştu.
ReutersHDP Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, Albayrak’ın geçen hafta AKP’li milletvekillerine bir brifing vererek “Dövize müdahale olmayacak” demesini şu söylerle eleştirmişti:
“Brifing verecekseniz çarşıya, pazara gidin, oradaki esnafa, tüketiciye brifing verin, bakalım onlar size, siz o brifingi vermeye kalkıştığınızda neler anlatacak.
“Eğer biraz cüretiniz varsa, çıkın halkın ortasına gidin ve bu iktisat siyasetlerinin yanlışsız olduğuna dair görüşlerinizi onlara anlatmaya çalışın.”
YETERLİ Parti Genel Lideri Meral Akşener de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a seslendiği bir konuşmasında “Program ve bütçeyi Damat Bakan’ı sürecin dışında tutarak revize edin. (…) Ya milleti seçip gereğini yapacaksın, ya damadını seçip birinci sandıkta gideceksin” demişti.
Akşener, bu konuşmalarını Albayrak’ın istifasının akabinde Twitter hesabında paylaştı.
Berat Albayrak istifa etmeden bir gün evvel de dövize dair açıklamalarıyla gündeme gelmişti. Albayrak “Faizi yükseltirseniz, döviz düşer. Lakin bizim kederimiz bu değil” demiş, üretimin sürmesi ve istihdamın azalmaması için faizi artırmadıklarını söylemişti.
Albayrak ayrıyeten dövizde birkaç ay içinde yeni bir istikrar beklediklerini söylemişti.
Tıpkı günlerde Twitter’da Berat Albayrak’ın istifasını talep eden ve ona dayanak çıkan farklı etiketler gündem olmuştu.
ABD İLE ‘DAMATLAR HATTI’ VE HALKBANK DAVASI
ABD merkezli New York Times gazetesi, ABD Lideri Donald Trump’ın damadı Jared Kushner’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak ve Aydın Doğan’ın damadı Mehmet Ali Yalçındağ ile özel bir bağı olduğunu ve iki ülke ortasındaki pek çok hususun damatlar düzeyinde görüşüldüğünü yazdı.
Gazeteye konuşan Erdoğan’ın birden fazla danışmanı, iki önderin de bu sistemi tercih etme nedenleri ortasında kendi devletlerinin kurumları tarafından ihanete uğrayabileceği dehşetinin da bulunduğunu söyledi.
Birtakım yorumcular bu çizginin, Trump’ın Türkiye’ye yönelik kimi yaptırımları uygulamaktan vazgeçmesinde işe yaradığını öne sürüyor.
ABD basınında Albayrak’ın ismi 2017’de Güç Bakanı olduğu devirde de gündeme gelmişti.
Amerikan Wall Street Journal gazetesi Albayrak’ın Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile birlikte ABD’ye giderek, o periyot ABD başkanlığı için yarışan Donald Trump’ın kampanya danışmanlığını yapan Michael Flynn ile Fethullah Gülen’in Türkiye’ye götürülmesini görüştüğünü yazdı.
Albayrak, İran’a yönelik yaptırımları delme hatasından ABD’de mahpus yatan eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’yı, cezasını çekip Türkiye’ye gönderildikten sonra 2019’da havalimanında karşılaşmıştı.
Atilla döndükten birkaç ay sonra Borsa İstanbul Genel Müdürü olmuştu.
TARTIŞMALARA YOL AÇAN İSTİFA
Berat Albayrak’ın bakanlığı üzere istifası da farklı açılardan tartışmalara yol açtı.
Albayrak, Instagram hesabından çok sayıda yazım yanlışı içeren bir istifa mektubu paylaştı ve tıpkı anda Twitter hesabı kapandı.
https://www.instagram.com/p/CHVfjEnL4mL/
Bunun üzerine Albayrak’ın hesaplarının hacklenmiş olabileceği düşünüldü.
Ancak bir müddet sonra Albayrak’ın nitekim istifa ettiği ve paylaşımın gerçek olduğu ortaya çıktı.
Bu sefer de bir bakanın basının karşısına geçerek konuşmak yerine bir Instagram paylaşımıyla istifa etmesinin ne kadar hakikat olduğu tartışılmaya başlandı.
Bütün bunlar olurken ana akım TV kanalları, gazeteler ve ajansların neredeyse tamamı Albayrak’ın istifasına dair hiçbir haber yayımladı. Bu durum toplumsal medya kullanıcılarından siyasetçilere kadar geniş bir kesitin reaksiyonunu topladı.
İnternet siteleri, Yeni Şafak’ın İngilizce sayfasının da mevzuyla ilgili haberini daha sonra sildiğini aktardı.
Cumhuriyet
