Reuters
Dünya başkanları Lübnan’ın başşehrini yıkıma uğratan patlamadan 5 gün sonra bugün Beyrut’a yardım toplamak için bir tepe gerçekleştirecek.
Fransa ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından düzenlenen ve internet üzerinden gerçekleşecek tepe Türkiye saatiyle 14.00’te başlayacak.
ABD Lideri Donald Trump da doruğa katılmayı planladığını açıkladı.
Beyrut’un limanında 2 bin ton amonyum nitratın neden olduğu patlamanın 15 milyar dolar ziyana yol açtığı varsayım ediliyor.
Patlamada en az 158 kişi hayatını kaybetti, 5 bin kişi yaralandı ve 300 bin kişi evsiz kaldı.
Cumartesi günü Beyrut’taki ‘Öfke Günü’ protestolarında binlerce kişi sokağa çıktı. Birçok bakanlık binası göstericiler tarafından bir mühlet işgal edildi. Protestoya, güvenlik güçleri gaz ve tazyikli suyla müdahale etti.
Başbakan Hasan Diab televizyondan yayınlanan konuşmasında, ülkenin içinde olduğu kriz nedeniyle erken seçim daveti yapacağını söyledi. Mevzunun Pazartesi günü Bakanlar toplantısında gündeme gelmesi bekleniyor.
Türkiye Beyrut Limanı’nın inşaasına hazır olduğunu açıkladı
Perşembe günü Beyrut’u ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron daha fazla memleketler arası yardımı organize etme kelamı vermişti.
Fransa Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan yapılan açıklamada, Pazar günkü toplantının “Lübnan’ın milletlerarası arenadaki asli ortaklarını bir ortaya getirerek, milletlerarası toplumdan gelecek acil durum yardımlarını organize ve koordine etme gayesi taşıdığı” kaydedildi.
Avrupa Birliği ülkelerinden temsilciler ve Çin, Rusya, Mısır, Ürdün ve İngiltere de toplantıda yer alacak.
ABD Lideri Trump da Macron ile “feci olay” hakkında konuştuklarını ve doruğa katılacağını açıkladı.
Trump, “Herkes yardım etmek istiyor!” dedi.
Bir dizi ülke çoktan Beyrut’a milyonlarca dolarlık yardım kelamı vermiş durumda. Lakin BM ajansları daha fazla yardım yapılması davetinde bulundu.
Beyrut’taki pek çok meskene su ya da elektrik sağlanamıyor ve besin konusunda kasvet yaşanacağı tasaları hakim. Ülkede Covid-19 olaylarında da artış yaşanıyor ve patlamadan evvel de Covid-19 hadiseleri nedeniyle ağır baskı altında olan hastaneler yaralılara yetişmekte zorlanıyor.
AFPTürkiye hafta içi Beyrut’a tıbbi ve insani materyaller ile arama-kurtarma çalışanı gönderdi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile birlikte Cumartesi günü, Beyrut’a gitti ve çeşitli ziyaretlerde bulundu.
Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Avn, Oktay ve beraberindeki grubu Baabda Sarayı’nda kabul etti.
Getty ImagesOktay ziyareti sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, Beyrut Limanı ve etrafındaki binaların tekrar inşası konusunda Türkiye’nin yardıma hazır olduğunu açıkladı.
Oktay ayrıyeten Beyrut Limanı’nın inşası tamamlanana kadar Mersin Limanı’nın Lübnan’ın hizmetinde olacağını belirttiklerini kaydetti.
Lübnan’daki krizin boyutu
Lübnan halkı, yaşananlarda hükümetin ‘ihmali olduğunu’ söylüyor ve politikleri ‘yolsuzluk yapmakla’ suçluyor.
İnfilak eden amonyum nitrat kargo gemisinden altı yıl evvel çıkarılıp depoya konmuştu.
Hükümet hadisenin sorumlularının bulunacağı kelamı verdi fakat halkın çoğunluğunun iktidara inancı yok.
Berbatlaşan iktisat ve para ünitesinin kıymet kaybetmesiyle geçen yıl Ekim ayında hükümet aksisi şovlar düzenlenmişti. Şovlar, koronavirüs tedbirleri nedeniyle kısıtlamalar getirilene kadar sürdü.
Patlamadan ziyan gören mahalleleri ziyaret etmek isteyen iki Lübnanlı bakan halk tarafından bölgeden kovulmuştu.
AFP’ye konuşan 29 yaşındaki Fares Halabi, ‘Öfke Günü’ protestoları öncesi “Üç gün paklık yaptıktan, molozları taşıdıktan ve yaralarımızı sardıktan sonra artık sıra öfke patlamasına ve onları cezalandırmaya geldi” dedi.
Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun patlamayla ilgili memleketler arası soruşturma açılması davetlerini reddetti ve patlamaya ‘dış müdahale’ olup olmadığını mahallî yetkililerin inceleyeceğini söyledi.
Soruşturma ne evrede?
Lübnan Cumhurbaşkanı ve Başbakanı, 2.750 ton amonyum nitratın patladığını söyledi.
Amonyum nitrat gübre olarak da kullanılıyor, fakat bu gereçten patlayıcı da yapılabiliyor.
Amonyum nitrat 2014’ten bu yana rastgele bir güvenlik tedbiri bulunmaksızın limandaki depoda tutuluyordu.
Gereçler MV Rhosus kargo gemisinden çıkarılmıştı.
Bu kadar büyük bir patlayıcı unsurun kentin merkezine yakın bir depoda çok vakit tutuluyor olması birçoklarında kuşku ve soru işareti yaratıyor.
Lübnan Cumhurbaşkanı Aoun, Çarşamba günkü açıklamasında Lübnanlı yetkililerin şeffaf bir soruşturma yürütecekleri kelamını verdi ve ‘ihmali tespit edilen sorumlulardan hesap sorulacağını ve en ağır cezaya çarptırılacaklarını’ söyledi.
Vakayla ilgili milletlerarası soruşturma açılması davetleri da yapıldı. Aoun ise Cuma günü bu davetleri reddedip “Uluslararası soruşturma açılması davetlerinin hedefi gerçeği saptırmak” dedi.
Aoun, hükümetin yürüttüğü soruşturmanın üç ihtimale baktığını söyledi: ihmal, kaza yahut ‘roket yahut bomba yahut rastgele öbür bir yolla dış müdahale’.
Yetkililer patlamanın ‘malzemelerin alev alması’ sonucu çıktığı ihtimali üzerinde duruyor fakat Aoun’un bahsettiği ‘dış müdahaleye’ ait şimdi bir delil yok.
Aoun’un siyasi müttefiki Hizbullah önderi Hasan Nasrallah da patlamayla bir ilgileri olmadığını söyledi ve limanı Hizbullah’ın denetim etmediğini, limanda rastgele bir silah yahut mühimmat depolamadığını söyledi.
Nasrallah, “Açık ve net olarka bu depodaki patlama hadisesiyle hiçbir ilgimiz olmadığını duyuru ediyorum. Füze, amonyum nitrat, mermi, yok bu türlü şeyler. Artık de yok, geçmişte de yoktu. Soruşturmayla açığa çıkacak. Şayet askeri bir aksiyonsa soruşturma bunu ortaya koyar” dedi.
BBCCumhuriyet
