Permiyen sonu kitlesel yok oluşu diye bilinen bu olay, Dünya tarihinde bilinen en şiddetli kitlesel yok oluştu. Denizde yaşayan çeşitlerin yüzde 90’ından fazlasını ve karasal tiplerin de yüzde 75’ini ortadan kaldırmıştı.
Uzmanlar daha evvel, bu yok oluşla volkanik patlamalar ortasında bir münasebet olabileceğini düşünmüştü fakat patlamaların neden olduğu mekanizmayı açıklayamamıştı.
ABD’deki Kuzey Arizona Üniversitesi’nden Doç. Dr. Laura Wasylenki’nin liderliğinde bir ortaya gelen Çinli, Kanadalı ve İsviçreli bilim insanları, artık bu gizemli yok oluşu volkanların tetiklediğini delilleriyle ortaya koydu.
Saygın bilimsel mecmua Nature’da yayımlanan araştırmada, Kanada’nın Kuzey Kutbu’ndaki bölgesinde Permiyen periyodun sonundan kalma tortul kayaçları inceledi. Kayaçlar üzerinde nikel izotopu tahlilleri yapıldı.
Numuneler, tortul kayaçlarda şimdiye kadar ölçülen en hafif nikel izotopu oranlarına sahipti. Bununla ilgili tek makul açıklama, nikelin volkanik topraktan geldiğiydi.
Araştırmacılara nazaran bu nikel büyük olasılıkla aerosollerle bölgeye taşınmış ve deniz suyunun kimyasını değerli ölçüde değiştirerek ekosistemi bozmuştu.
Wasylenki, “Çalışmanın bulguları, nikel açısından güçlü parçacıkların aerosol haline geldiğini ve hem atmosferde hem de okyanusta geniş çapta dağıldığını gösteren güçlü deliller sağlıyor” diye konuştu.
Nikel ölçüsündeki bir artış, metan gazı üreten mikroorganizmaların üretkenliğinde olağandışı bir artışa neden olmuş. Artan metan, oksijene bağımlı ömür biçimleri için son derece ziyanlıdır.
Wasylenki’nin aktardığına nazaran bulgular, nikel bakımından varlıklı aerosollerin global çapta dağılımı, okyanus kimyasındaki değişimler ve kelam konusu kitlesel yok oluş ortasında direkt irtibat sağlıyor.
“Veriler ayrıyeten çevresel bozulmanın yok oluştan çok evvel başladığını gösteriyor” diyen Wasylenki, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu çalışmadan evvel volkanizma ve kitlesel yok oluş ortasındaki ilişki oldukça meçhuldü fakat artık makul bir öldürme sistemine dair ispatımız var.”
Kaynak: Independent Türkçe
Cumhuriyet
