Brezilya’nın önde gelen gazetelerinden Folha de Sao Paulo, popülist sağcı Devlet Lideri Jair Bolsonaro’nun memlekete tehdit oluşturduğu gerekçesiyle demokrasi yanlısı bir kampanya başlattığını açıkladı.
Folha de Sao Paulo gazetesi Pazar günü başlattığı kampanya ile ilgili açıklamasında “Bolsonaro yanlısı aşırılıkçıların 1985’te sivil idareye dönülmesinden bu yana Brezilya demokrasisini en büyük ‘stres testine’ soktuklarını” yazdı.
Gazete, demokrasiye olan desteklerini göstermeleri için okuyucularını sarı giymeye ve oy verenlerin Brezilya’da yüzlerce siyasi muhalifin kaybolduğu ya da öldürüldüğü 1964-1985 yılları arasındaki askeri rejimi acilen hatırlamaya çağırdı.
Kampanyanın duyurulduğu metinde, “Diktatörlüğün dehşetini gördük ve asla unutmayacağız ve her devir demokrasinin yanında olacağız” denildi.
100 yıllık gazete, “Brezilya’nın hizmetindeki gazete” olan sloganını devletteki bir sonraki seçimlere kadar “demokrasinin hizmetindeki gazete” olarak değiştireceğini kaydetti.
Gazete internet üzerinden askeri diktatörlüğün toplumsal, ekonomik, çevresel, kültürel ve siyasi tesirlerinin anlatıldığı fiyatsız bir seminer de düzenleyecek.
‘1980 İLE 2000 ARASINDA DOĞMUŞ KUŞAK İÇİN REHBER’
1965 doğumlu Davila, Kimi Brezilyalıların 20 yıllık diktatörlüğün “yolsuzluktan azade, emniyet ve toplumsal istikrarın altın çağı olduğu üzere romantik, hayali ve velev biraz da huzur dolu mülahazasına kapılmış durumda olduklarını” kaydetti ve şöyle devam etti:
“Ancak bunların hepsi bir yalan. Kişiler konuşmaya, kendilerini tabir etmeye, hükümeti eleştirmeye korkuyorlardı. Kişiler sahiden ne düşündüklerini söylemek için bir araya gelmekten korkuyorlardı.”
Fikrin 1980 ile 2000 arasında doğmuş kuşak için bir rehber hazırlama niteliği taşıdığını söyleyen Davila, “Diktatörlüğün ne yaptığını anlayalım ki onu tekrarlamayalım” dedi.
Eski bir yüzbaşı olan Bolsonaro, sık sık memleketin eski askeri idaresine olan hasretini lisana getirmiş ve kabinesini er kökenli siyasetçilerle doldurmuştu.
Bolsonaro Nisan ayında başşehir Brasilia’da, ordu karargâhının dışında, demokrasi aksisi destekçilerinin düzenlediği protestoya katılmış, “Buradayım, zira size inanıyorum ve siz buradasınız, zira Brezilya’ya inanıyorsunuz” demişti.
Protestocular, Kongre ve Yüksek Duruşma’nın kapatılması ve 1960’larda muhalifleri bastırmak için askeri dikta periyodundan kalan kanun kararında kararnamenin hayata geçirilmesi davetinde bulunmuştu.
Bolsonaro sonraki gün tutumunu değiştirerek demokrasi ve anayasayı desteklediğini söylemişti.
YÜKSEK DURUŞMA VE BOLSONARO ARASINDAKİ TANSIYON
Bolsonaro ve Yüksek Duruşma bilhassa son periyotta bir seri bahiste anlaşmazlığa düşmüş durumda. Ekonomiyi korumak için Devlet Yöneticisi’nin koronavirüse karşı tedbirlerin kaldırılması isteğini Yüksek Duruşma reddetmiş ve karantina tedbirlerine devam edilmesi istikametinde eyalet valiliklerinin lehine karar vermişti.
Yüksek Duruşma, hükümetin koronavirüs salgınında devletteki yekun vaka ve meyyit sayılarını yayımlamayı durdurma kararını da bilakis çeviren kararda bulunmuş, bunun üzerine Brezilya Sıhhat Bakanlığı bu olguları yine yayınlamaya başlamıştı.
Yüksek Duruşma başkaca Bolsonaro’ya yakın isimlere karşı hizmeti berbata kullanma, yolsuzluk ve seçim devrinde dezenformasyon kampanyası yürütme tezlerine dayanarak bir soruşturma da yürütüyor. Bu soruşturmanın Bolsonaro’yu koltuğuna taşıyan 2018 seçimlerinin iptaliyle sonuçlanabileceği belirtiliyor.
Koronavirüs salgınında gitgide artan meyyit sayıları, süreci iyi yönetemediği tenkitleri ve iktisadın berbata gidişatı nedeniyle ağır tenkit altında olan Bolsonaro’nun yakın etrafı, devletin istikrarsızlığa sürüklendiğini söyleyerek darbe söylentilerini ortaya atmıştı.
New York Times gazetesi siyasi önderler ve eksperlerin darbeyi ihtimal dahilinde görmediklerini ve ordudaki birtakım üst seviye kumandanların da bu tezlere karşı çıktığını kaydediyor.
Davila, “Brezilya’nın genç demokrasisi en büyük gerilim testiyle karşı zıdda. Gelgelelim iyi karşı koyuyor. Kurumlarımız çalışıyor. Kuvvetler ayrılığı prensibi çalışıyor. Güçler ayrılığının her üç kolu (yasama, yürütme, yargı) bağımsızlıklarını korudu ve basın da değerli bir rol oynuyor. Havada büyük bir tansiyon var ancak kötümser değil iyimserim” diyor.
CUNTA IDARESINE DESTEK
Bolsonaro sık sık 20 yıllık askeri dikta idaresini övdüğü laflarla gündeme gelmişti.
Bolsonaro’nun Brezilya’nın askeri dikta idaresinin cürmünün solcuları “öldürmek bölgesine azap yapmak” olduğunu söylediği belirtilmişti.
Ayrıyeten Bolsonaro seçim periyodunda insan hakları örgütlerine verilen ödenekleri de kesmeyi vaat etmiş, “insan haklarının Brezilya’ya zarar verdiğini” savunmuştu.
2016’da Kongre üyeleri devrin lideri Dilma Roussef’i azil oylaması yaparken, Bolsanaro oyunu Albay Alberto Brilhante Ustra’ya adadığını söylemişti.
Albay Ulstra, istihbarat örgütleri içindeki korkulan Doi-Codi isimli kümenin başındaydı. 1970-75 yıllarında 500 solcunun yasadışı tutuklanması ve azap edilmesine şahsen önderlik etmekle suçlanıyordu.
Siyaseten doğruculuğu reddeden Bolsonaro, “ırkçı, homofobik ve bayan düşmanı” olmakla da suçlandı ve daima bu suçlamaları reddetti.
Cumhuriyet