Chloé Zhao, En Düzgün Direktör kısmında Oscar kazanan ikinci bayan ve birinci Asya kökenli bayan direktör olarak tarih yazdı.
Zhao’nun yönettiği Nomadland sineması de En Güzel Sinema mükafatını aldı.
Bu, Çin’de doğan, İngiltere’de eğitimini tamamlayan ve ABD’de yaşayan Zhao’nun yönettiği üçüncü sinemasıydı.
Üç sineması de ekseriyetle profesyonel olmayan oyuncular tarafından canlandırılan, Amerika’nın batısında, toplumun kıyısında yaşayan karakterleri husus edinmişti.
Fakat Zhao’nun dördüncü sineması “Marvel – Eternals” bu bakımdan farklı olacak.
Chloé Zhao kimdir?
En Düzgün Direktör kısmında Oscar mükafatını kazanan ikinci bayan olan 39 yaşındaki Zhao, son yılların en yetenekli ve özgün direktörü olarak kabul görmüş oldu. 11 yıl evvel “Hurt Locker” (Ölümcül Tuzak) sinemasıyla Kathryn Bigelow bu mükafatı kazanan birinci bayan direktör olmuştu.
Zhao Çin’in başşehri Pekin’de doğdu. Babası, bir çelik şirketinin yöneticisi, üvey annesi Song Dandan ise ünlü bir güldürü oyuncusu.
Ödül törenindeki konuşmasında Zhao şu tabirleri kullandı:
“Son vakitlerde, problemlerle karşılaştığımda nasıl baş ettiğimi düşünüyorum daima. Sanırım çocukluğumda öğrendiğim bir şeye dayanıyor bu.
“Çin’de büyürken, babam ve ben bir oyun oynardık. Klasik Çin şiirlerini ve metinlerini ezberler, birlikte onları tekrarlar, birbirimizin cümlelerini tamamlardık.
“Üç Karakterli Klasikler’i hala hatırlıyorum. ‘İnsanlar doğduğunda özü prestijiyle iyidirler.’ Bu kelamlar çocukken beni çok etkilemişti ve bugün hala buna inanıyorum.
“Bazen güya zıddı doğruymuş üzere görünse de, nerede olursa olsun karşılaştığım insanlarda daima iyi bir şey buldum.
ZHAO, ÇİN’DE NASIL KARŞILANDI?
Zhao’nun Çin ile inişli çıkışlı bir alakası oldu. 2013’teki bir mülakatta ülkesiyle ilgili kullandığı “yalanlar her yerde” tabiri gündeme getirildi.
Zhao, “Çocukken öğrendiğim birçok bilgi yanlışsız değildi; bu yüzden aileme ve kökenime karşı isyankar oldum” diyordu.
Çinli yetkililerin toplumsal medyada Nomadland ile ilgili paylaşımları sonlandırmak istediğine dair haberlerden kelam ediliyor. Ülkede sinemanın gösterime girip girmeyeceği şimdi bilinmiyor.
Fakat Oscar mükafatı almasının akabinde Pazartesi günü Çin blog platformu Weibo’da, Zhao ile ilgili “Çin’in ışığı” cinsinden övgü dolu sözlere rastlandı.
Lakin kimi kullanıcılar, ne Zhao’nun isminin ne de Oscar’ın platformda en çok arananlar listesine girmemesini “tuhaf” karşıladı.
Zhao ile ilgili tartışmaların yanı sıra Hong Kong’daki şovlarla ilgili “Do Not Split” isimli kısa belgesel sinema nedeniyle Oscar ödül merasimine yer verilmediği belirtiliyor.
İNGİLTERE VE ABD’DE ÖMÜR
Zhao 14 yaşında İngiltere’ye taşındığında fazla İngilizce bilmiyordu.
Brigton College’den eski öğretmeni Alison Withers, Zhao ile ilgili şu tabirleri kullandı:
“Farklı bir ülkeye gelmişti, farklı bir kültürle karşı karşıyaydı; neyi nasıl yaptığımızı merak ediyor ve kendisi de olayın bir kesimi haline gelmek istiyordu. Çok uyanıktı ve İngilizceyi çok kısa vakitte öğrendi.”
Zhao, kıyı kenti Brighton’daki devrini “çok duygusal” olarak nitelendiriyor ve “Gençliğin getirdiği tasalarla dolu, fakat yaratıcı yıllardı” diyordu.
Daha sonra ABD’de Massachusetts’e taşındı ve siyaset bilimi okudu. 2010’da ise New York Üniversitesi’nde sanat kısmında sinema programını tamamladı. Okulun sanat direktörü ünlü direktör Spike Lee idi.
Zhao, “Songs My Brothers Taught Me” (Ağabeylerimin Bana Öğrettiği Şarkılar) isimli birinci sinemasını Güney Dakota eyaletinde Amerikan yerlilerine ilişkin bir bölgede çekmiş, sinemada amatör aktörler kullanmıştı.
Bu sinemanın çekimlerinde tanıştığı Brady Jandreau isimli rodeocuyu ikinci sinemasına bahis edinecekti.
2017’de gösterime giren “The Rider” sinemasının prodüktörü babasıydı. Sinemada, Brady karakterinin, rodeo kazasından sonra ömrünü yine kurması anlatılıyordu.
ABD Ulusal Sinema Eleştirmenleri ve BBC Radio 4 Sinema Programı, The Rider’ı yılın en iyi sineması seçti.
‘KENDİMİ DAİMA YABANCI ÜZERE HİSSETTİM’
Zhao, kendisini cezbeden hususları şöyle tanım ediyordu:
“Nereye gidersem gideyim, kendimi daima yabancı üzere hissettim. Bu yüzden hayatını kenarda, kıyıda sürdüren beşerler ilgimi çekiyor.”
Jessica Bruder’in 2017’de yayımlanan “Nomadland: Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century” (Nomadland: 21. Yüzyılda Amerika’da Hayatta Kalmak” isimli kitabında, ömrünü yollarda, karavanlarda geçirenleri anlatıyordu.
Zhao, kitapta yer verilen pek çok kişiyi tanıdı ve sinemasında bu bireyleri de oynattı. Fern isimli hayali ana karakteri ise Frances McDormand canlandırdı.
Fern, eşinin mevti ve çalıştığı şirketin meşakkate girmesi üzerine yollara koyulmuş, kendisi üzere göçebe bir hayat süren beşerler ortasında yeni bir hayat kurmuştu.
Nomadland’ın, Toronto ve Venedik sinema şenliklerinde ödül kazanması onu Oscar için de baş aday haline getirmişti.
Lakin Fern ve arkadaşlarının Amazon şirketinde bulduğu süreksiz işlerle ilgili gerçek sıkıntılara sinemada yer vermemekle eleştirenler de oldu.
Zhao’nun yeni projesi ise Marvel’in Eternals serisi. Ölümsüz muhteşem kahramanları husus alan sinemada Angelina Jolie, Salma Hayek, Richard Madden ve Kumail Nanjiani rol alıyor.
Eternals, Kasım’da gösterime girecek. Akabinde Drakula’nın “fütürist, bilim-kurgu Western” versiyonu üzerinde çalışması bekleniyor.
Cumhuriyet