TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Başkanvekili, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun, bayan istihdamındaki düşüşün ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi hedefiyle hazırladığı araştırma önergesi CHP milletvekillerinin imzasıyla Meclis Başkanlığı’na sunuldu.
SALGIN SÜRECİNDE EN BÜYÜK ZİYANI BAYANLAR GÖRDÜ
İşsizlik oranının Kasım 2020 devrinde erkeklerde yüzde 24, bayanlarda ise yüzde 37,7 olarak gerçekleştiği belirten önergede “Salgın süreci en büyük darbeyi ’emek piyasasının en korunmasız ve ikincil, ucuz emeği pozisyonunda olan’ bayanlara vurmuştur” denildi. Covid-19 nedeniyle işbaşında olan bayanların sayısının ve çalışma müddetlerinin düşmesi sebebiyle Kasım 2020 devrinde 1 milyon 75 bin bayan iş kaybı yaşadığına dikkat çekilen önergede pandemi tesiriyle revize geniş tarifli işsizlik ve iş kaybı oranının bayanlarda yüzde 43 olarak gerçekleştiği tabir edildi.
CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ ARTIYOR, TABLO VAHİM
DİSK-AR’ın “Uluslararası Eşit Fiyat Günü” hasebiyle yaptığı çalışma sonucunda elde edilen bilgilere değinilen önerge şöyle:
“Türkiye’de erkeklerin geliri bayanlardan yüzde 31 fazla gelir elde ettiği, fiyat gelirlerinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin arttığı, 2006 yılında yüzde 12 olan fiyat farkının 2019 yılında yüzde 20,7’ye yükseldiği ve kendi hesabına çalışan erkeklerin gelirinin bayanlardan yüzde 77,3 fazla olduğu belirtilmiştir. TÜİK bilgilerine nazaran ise toplam iş gücü son bir yılda 1 milyon 406 bin azalarak 32 milyon 477 binden 31 milyon 71 bine gerilemiş ve iş gücünde toplam azalış yüzde 4,3 oranında gerçekleşmiştir. Türkiye’de bayanların son bir yılda erkeklere nazaran iş gücü piyasalarından daha fazla çekilmek zorunda bırakılması vahimdir.”
ÜMİTSİZ BAYAN ÇALIŞANLARIN SAYISI 805 BİN
Kayıt dışı bayan istihdamının, pandemi devrinde çok daha kırılgan hale geldiği vurgulanan önergede, ümitsiz bayan emekçilerin sayısında Covid-19 tesiriyle önemli yükseliş yaşandığı, Kasım 2019’da 297 bin olan ümitsiz bayan işsizlerin sayısının son bir yılda 508 bin kişi artarak 805 bine yükseldiği vurgulandı.
Türkiye’de bayanlara garantili ve daima istihdam sağlayacak siyasetlerin planlanarak acil hayata geçirilmesi, kayıt dışı istihdam ve uzun çalışma mühletlerine karşı kontrol düzenekleri geliştirilerek caydırıcı tedbirler alınması ve toplu kontratlarda cinsiyet eşitliğini temel alan düzenlemeler yapılması maksadıyla TBMM’de Araştırma Kurulu kurulması istenen önerge şöyle:
“İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) internet sitesinde yayınlanan ‘Salgın Sürecinde Bayan Emeği’ başlıklı yazıda özetle, Türkiye bakımından, sadece bayan istihdamının yüzde 56,6’nı oluşturan hizmetler bölümünü ele aldığımızda dahi 3,5 milyon bayanın direkt etkilendiği bir boyuta ulaştığı öte yandan salgın sürecinde okulların, kreşlerin, bakım konutlarının kapatılması ile bakım emeğinin büyük oranda bayanların üzerine kalması, hijyen muhtaçlığının artması, bayan işsizliğindeki büyük artışın değerli nedenlerinden biri olduğu, bayanların konut ve bakım hizmetlerini yürütebilmek için, işten ayrılmak ya da yarı vakitli ve süreksiz işlerde çalışmak zorunda kaldığı söz edilmektedir.
Önümüzdeki süreçte fiyatsız aile işçiliğinin daha da artacağı, bayan işsizliğinin orantısız artışı, bilhassa işten atma yasağının kalkması sonrası daha da artacağı ve salgın devrinde işsiz kalan bayanların işgücüne katılma imkanı bulamayacağı, bulanların ise daha eşitsiz şartlarda çalışmaya mecbur kalacağı, tam vakitli çalışma ile tıpkı fiyat ve toplumsal hakları sunmayan yarı vakitli çalışmanın yaygınlaşması ve kalıcılaşmasının bayan emeğini sürüklediği önemli bir eşitsizliğin derinleşeceği ve yaygınlaşacağı belirtilirken; cinsiyete dayalı fiyat uçurumunun kapatılmasında zahmetle elde edilen ilerlemenin ise onlarca yıl geriye gitme tehlikesi ile karşı karşıya olduğuna yer verilmektedir.”
Cumhuriyet
