Hukuk devleti ve demokrasi alanında yapılacak çalışmalar; üreten Türkiye’nin inşa edilmesi; güçlü toplumsal devletin kurulması ve sürdürülebilirlik buhrandan çıkışın stratejileri olacak. “Yeni takım, yeni kurum ve yeni kurallardan” oluşan 3Y formülüne muhtaçlık duyulduğuna işaret eden Öztrak’ın tespit ve teklifleri şöyle:
1 TÜRKİYE BUHRANDA: Tek adam rejimi devlet krizine neden olurken, borçla çarkları döndürme stratejisi ekonomiyi krize soktu. Türkiye’de hukukun üstünlüğü ve denge-denetim kalmadı. Alt mahkemeler Anayasa Mahkemesi’ne direnmeye başladı. Bürokraside liyakat yerine itaat devri başladı. Bağımsız ve özerk kurumlar kalmadı. Partili Cumhurbaşkanının yanı sıra artık partili Merkez Bankası Lideri periyodu de yaşanıyor.
2 SALGIN, KRİZİ GÖRÜNÜR KILDI: Covid-19 hem devletteki hem iktisattaki krizi görünür kıldı. Yurttaşa direkt nakdi takviye verilmedi. Türkiye vatandaştan sağladığı gelirlerden vazgeçmedi, geliri düşen vatandaşa ise faizle kredi verdi.
3 İSTİHDAM KAYBI VAR: Türkiye’nin döviz rezervleri negatif bakiye verirken; TL de gerçek olarak tarihi taban düzeyini gördü. Pandemide verilen kredilerle sağlanan toparlanma, tüm dallara istikrarlı olarak verilmedi. Son 22 aylık periyodun 20 ayında istihdam kaybı yaşandı. Gerçek işsiz sayısı 10 milyonu aştı.
4 DEĞİŞİKLİK SORUNU ÇÖZMEZ: Berat Albayrak’ın istifasıvitrin değişikliği, sorunu çözmeyecek, sırf biraz vakit kazandıracak. Devlet krizi çözülmeden ekonomik kriz çözülmeyecek. Borçla ekonomiyi şişirmenin sonuna gelinirken, kamu bankalarında da bu imkân kalmadı. İşsizliği çözecek ve istihdam yaratacak nitelikli bir büyüme ufukta görünmüyor.
Cumhuriyet
