TBMM KİT Komitesi CHP Kümesi sözcüsü Sertel, Sayıştay’ın TCDD 2019 yılı raporuna yansıyan bulgulardan kimilerini paylaştı. 2016 yılında 2 milyar 516 milyon 615 bin TL, 2017 yılında 2 milyar 644 milyon 270 bin TL, 2018 yılında 3 milyar 466 milyon 217 bin TL ve 2019 yılındaki 2 milyar 546 milyon 895 bin TL ziyanla birlikte TCDD’nin son 4 yıldaki ziyan toplamının 11 milyar 174 milyon 447 bin TL’ye ulaştığını açıklayan Sertel, kiraya verilen taşınmazlar konusunda da bilgiler verdi.
Sertel, Sayıştay’ın TCDD tarafından kiraya verilen bin 250 adet taşınmazın kira fiyatlarında, kira müddetlerinde ve kira artış oranlarında kıymetli usulsüzlükler yapıldığına ait tespitler yaptığını aktardı. Sayıştay raporlarına nazaran her yıl yahut mukavele bitimlerinde ihaleye çıkılması gerekirken taşınmazların 50 yılı bulan müddetlerde birebir bireylere düşük bedelle verildiği, kira artışlarında TÜFE yerine ÜFE endeksinin baz alındığı bu nedenle kurumun her yıl milyonlarca lira ziyana uğratıldığını vurguladı.
15 YILLIĞINA KİRALANDI YARIM ASRI BULDU
Sertel’in aktardığı raporda, İstanbul Tarihi Haydarpaşa Garı’nda faaliyet gösteren ünlü restorandan da örnek verilerek, 1970 yılında 15 yıllığına Gar Lokantası olarak kiraya verilen işletmenin mukavelesinin 50 yıldır devam ettirildiğine ve 241 metrekarelik alanın cirosuna oranla çok düşük bedelle kiralandığına dikkat çekildi.
Hususla ilgili Sayıştay raporuna yansıyan tespitleri paylaşan Sertel, şunları söyledi:
“Haydarpaşa Garı’nı kültür ve sanata açarak halkın faydasına kullanmak isteyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne vermeyenler TCDD’nin taşınmazlarını yıllardır birilerine peşkeş çekmişler. Tarihi Haydarpaşa Garı’nda 1970 yılından bu yana faaliyet gösteren firmanın 2019 yılı birinci 9 ayında 2,4 milyon TL (aylık 266 bin TL) hasılat elde ettiği anlaşılmış, buna karşılık birebir devir için yalnızca 42 bin 480 TL (aylık 4 bin 720 TL) kira bedeli alındığı tespit edilmiş. TCDD, bu tarihi yeri adeta çerez parasına vermiş ve ne kirayı yükseltmek için ne de ihale ile diğerlerine vermek için adım atmamış. Yıllarca birebir firmaya ihalesiz olarak kiralamış. Üstelik 2010 yılında 12 m2 açık alanın daha bu işletmeye kiralandığı, 2013 yılında 12 m2’lik alanın 30 m2’ye 2017 yılında da ise 210 m2’ye çıkarıldığı tespit edilmiş. Sayıştay açık açık ‘bin 250 adet taşınmazı çok ucuza veriyorsunuz, hukuksuz formda mühlet uzatımı yapıyorsunuz, kurumu ziyana uğratıyorsunuz’ diyor. Biz de TCDD idaresine sesleniyoruz; kimin malını kimlere peşkeş çekiyorsunuz? Hesabını vereceksiniz.”
1. BÖLGEDE KİRADA 10.5 MİLYON ZİYAN
Raporda TCDD 1. Bölge Müdürlüğü tarafından kiraya verilen öteki işyerleri ile ilgili de usulsüzlüklerin aktarıldığını vurgulayan Sertel’in açıklaması şöyle:
“TCDD 1. Bölge Müdürlüğü tarafından kiraya verilen ve ticari işletme olarak kullanılan taşınmazların kira artış oranlarının mukavelelerine nazaran yurtiçi üretici fiyat endeksine nazaran belirlenmesi gerekirken tüketici fiyat endeksine nazaran belirlendiği ve bunun sonucunda eksik kira artış oranı uygulanarak kurumun yaklaşık 10,5 milyon TL gelir kaybına uğradığı belirtiliyor. Sayıştay kurumun 2019 yılı kira gelirinin 64 milyon olduğunu, kiralamaların adabına ve piyasa kuralların uygun yapılması halinde bu gelirin kat be kat artacağını vurguluyor. Her yıl milyarlarca lira ziyan eden kurumdaki bu usulsüzlükler giderildiğine kurumun kar etmesinin kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum. Bunu da bizim iktidarımızda tüm halkımız görecek. Yandaşlara ve ranta akıtılan musluklar kesildiğinde bütün KİT’ler tekrar ayağa kalkacak.”
Cumhuriyet
