2018 ortalarında depolarda çürüdüğü için arz zahmeti oluşan ve sonrasında fahiş zamlanarak Türkiye’nin gündemine oturan patates fiyatlarında, yeniden tıpkı tehlike kapıda. Türkiye’nin değerli patates üretim merkezlerinden Niğde ve Nevşehir’de, yüzlerce ton patates alıcı bekliyor. Yüksek maliyetler karşısında borçlanarak üretebilen çiftçi, patatesin kilosunu en az 1 liraya mal ettiği halde 60 kuruşa bile satamıyor.
Zira pandemi münasebetiyle hem ihracat hem iç satışlar düştü. İç satışların düşmesinde turizm de tesirli. Cumhuriyet’e konuşan Niğde Ziraat Odası Lideri Veli Kenar, bu yıl depolardaki patates ölçüsünün geçen yıla nazaran yüzde 50 daha fazla olduğuna, mart ayına kadar bu eserler satılmazsa üreticinin borcunu ödeyemeyeceğine, daha fazla ziyan etmemek için bir sonraki sene 100 dekar ekeceğine 50 dekar ekeceğine, bunun da 2021-2022 döneminde tüketiciye yüksek fiyatlar, yüksek besin enflasyonu olarak döneceğine vurgu yaptı.
“Kaybeden tekrar üretici ve tüketici olacak” diyen Kenar, tahlil için ihracat prim takviyelerinin artırılmasını ve çiftçinin elinde kalan patatesin belediyelerce alınıp, fakir vatandaşa yapılan yardımlarla dağıtılmasını önerdi.
FİYATLAR ARTACAK
Patatesteki bu sorun için kıymetli üretim merkezlerinin ziraat odalarıyla konuştuk. Nevşehir Ziraat Odası Lideri Mahmut Çalışkaner, kelam konusu iki vilayetteki soğuk hava depoları sayesinde patateslerin basitçe çürümeyeceğine, fakat ısınan havaların tesiriyle bozulmaya başlayacağına vurgu yapıyor. Bu da kısa ve orta vadede tüketici fiyatlarını artırıcı tesir yapacak. Çalışkaner, “Haziran, temmuz aylarında yeni “yazlık mal” dediğimiz eserler çıkacak.
BANKA FAİZLERİ, TEFECİ ÜZERE
“Tarım Kredi Kooperatifi’nde borç erteleme yapmıyorlar. Yalnızca icralık olanları nisan ayına ertelemişler. Çiftçi ne kazanacak ki? Mevcut borçların da icraya düşmemesi için ertelenmesi gerekiyor. Halbuki bakan, yüzde 10’unu alıp, geri kalanının 1 yıl ertelenmesinden bahsediyordu. Lakin Tarım Kredi Kooperatifleri bunu yapmıyor. Günü gelmiş yem kredileri, mazot kredileri var. Erteleyecek olurlarsa da faiz oranları tefecilik oranlarına gelmiş.”
ÇİFTÇİLER TEKRAR ELİ BOŞ DÖNDÜ
Tarım Kredi Kooperatifi ve bankalara olan borçları nedeniyle mağdur olan çiftçiler, Ankara’da Tarım ve Orman Bakanlığı önünde basın açıklaması yaparak dördüncü sefer hareket yaptı. Çiftçiler yeniden istedikleri sonucu alamadı. Harekete Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Baki Remzi Suiçmez de katıldı. Çiftçiler polisin ağır güvenlik tedbiri altında konuşabildi. Tüm Üretici Köylü Sendikası Genel Lideri Sadık Turan, “Türkiye’de tarım siyasetleri yıllardır yanlış yürütülmekte. Dışa bağlı bir tarım siyaseti uygulanmakta. Desteklenmediğimiz için mağduruz” dedi.
Açıklama sonrasında çiftçilerden bir küme Tarım Bakanlığı’ndan yetkililerle görüşmeye gitti. Çiftçilerden İbrahim Kaya, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘Tarlaları ekin saksı bile boş kalmasın’ dedi. Ektik. Don vurdu mahsul para etmedi. Yüzde 41’lik faiz sistemi nereye kadar gidecek. Ben çocuklarıma bir koli yumurta alacak durumda değilim” dedi. Çiftçi Ömer Sarı ise, “Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı birkaç gün içerisinde bir açıklama yapacaklarını söyledi” halinde konuştu.
Cumhuriyet
